Pemberontakan Zanj

Pemberontakan Zanj

Peta Irak dan al-Ahwaz pada masa pemberontakan Zanj
Tanggal869–883
LokasiMesopotamia Hilir dan Provinsi Khuzestan
Hasil Kemenangan Abbasiyah
Pihak terlibat
Kekhalifahan Abbasiyah

Pemberontak Zanj

  • Banu Tamim[1]
  • Banu Asad ibn Khuzaymah[1]
  • Bahila[2]
Tokoh dan pemimpin
Abu Ahmad al-Muwaffaq
Abu al-'Abbas ibn al-Muwaffaq
Musa ibn Bugha
Abu al-Saj
Masrur al-Balkhi
Ahmad ibn Laythawayh
Ibrahim ibn Muhammad
Ali ibn Muhammad
Yahya ibn Muhammad al-Bahrani
Ali ibn Aban al-Muhallabi
Sulayman ibn Jami'
Sulayman ibn Musa al-Sha'rani
Ankalay ibn Ali ibn Muhammad

Pemberontakan Zanj (Arab: ثورة الزنج Thawrat al-Zanj / Zinj) adalah pemberontakan besar yang berlangsung di Kekhalifahan Abbasiyah dari tahun 869 hingga 883. Pemberontakan ini dimulai di kota Basra di Irak selatan dan dipimpin oleh Ali bin Muhammad. Pemberontakan ini dilancarkan oleh para budak berbahasa rumpun bahasa Bantu (Zanj) yang berasal dari pesisir Afrika Timur dan diangkut ke Timur Tengah, utamanya untuk mengambil garam di rawa-rawa.[3] Pemberontakan ini lalu meluas dan juga melibatkan orang merdeka, baik itu orang Afrika dan orang Arab, dari berbagai wilayah kekhalifahan, dan merenggut nyawa puluhan ribu orang hingga akhirnya berhasil dipadamkan.[4]

Beberapa sejarawan Muslim (seperti al-Tabari dan al-Mas'udi) menganggap pemberontakan Zanj sebagai salah satu "pemberontakan paling kejam dan keji" di Kekhalifahan Abbasiyah.[4] Sejarawan modern melihat konflik ini sebagai "salah satu pemberontakan paling berdarah dan paling menghancurkan yang pernah dicatat oleh sejarah Asia Barat,"[5] sembari memuji pencatatan peristiwanya sebagai "salah satu kampanye militer yang dijabarkan secara paling lengkap dan menyeluruh dalam sejarah penulisan sejarah Islam."[6] Komposisi orang-orang yang terlibat dalam pemberontakan ini masih menjadi perdebatan, baik itu yang terkait dengan identitas mereka ataupun proporsi budak dan orang merdeka, sementara sumber-sumber sejarah yang tersedia dapat ditafsirkan secara berbeda.

Catatan kaki

  1. ^ a b Kennedy 2004, hlm. 178
  2. ^ Caskel 1960, hlm. 921.
  3. ^ Rodriguez 2007, hlm. 585.
  4. ^ a b Furlonge 1999, hlm. 7.
  5. ^ Nöldeke 1892, hlm. 174.
  6. ^ Kennedy 2001, hlm. 153.

Daftar pustaka

  • Al-Biruni, Abu al-Rayhan Muhammad ibn Ahmad (1879). C. Edward Sachau, ed. Al-Athar al-Baqiyah ‘an al-Qurun al-Khaliyah [The Chronology of Ancient Nations: An English Version of the Arabic Text of the Athar-ul-Bakiya of Al-Biruni, or "Vestiges of the Past," Collected and Reduced to Writing by the author in A.H. 390-1, A.D. 1000]. Diterjemahkan oleh C. Edward Sachau. London: W.H. Allen & Co. hlm. 330. 
  • Al-Duri, Abd al-Aziz (2007). Dirasat fi al-‘Usur al-‘Abbasiyya al-Muta’akhira (Studies in Late Abbasid Times). Beirut: Markaz Dirasat al-Wahdah al-ʻArabiyah. ISBN 9953-82-104-6. 
  • Fields, Philip M., ed. (1987). The History of al-Ṭabarī, Volume XXXVII: The ʿAbbāsid Recovery. The War Against the Zanj Ends, A.D. 879–893/A.H. 266–279. Albany, NY: State University of New York Press. ISBN 0-88706-053-6. 
  • Furlonge, Nigel D. (1999). "Revisiting the Zanj and Re-Visioning Revolt: Complexities of the Zanj Conflict - 868-883 AD". Negro History Bulletin. 62 (4): 7–14. Diakses tanggal 4 November 2015. (perlu mendaftar)
  • Heers, Jacques (2003). Les Négriers en terres d'Islam: la première traite des noirs, VIIe-XVIe siècle. Paris: Perrin. ISBN 2-262-01850-2. 
  • Ibn al-Athir, 'Izz al-Din (1987). Al-Kamil fi al-Tarikh, Vol. 6 (dalam bahasa Arab). Beirut: Dar al-'Ilmiyyah. 
  • Ibn al-Jawzi, Abu al-Faraj Abd al-Rahman ibn Ali (1992). 'Ata, Muhammad 'Abd al-Qadir; 'Ata, Mustafa 'Abd al-Qadir, ed. Al-Muntazam fi Ta'rikh al-Muluk wa al-Umam (Classification in History of Kings and Nations), Vol. 12. Beirut: Dar al-Kutub al-'Ilmiyya. 
  • Kennedy, Hugh N. (2001). The armies of the caliphs: military and society in the early Islamic statePerlu mendaftar (gratis). London and New York: Routledge. hlm. 153 ff. ISBN 0-415-25093-5. 
  • Kennedy, Hugh (2004). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (Second Edition). Pearson Education Ltd. ISBN 0-582-40525-4. 
  • Lewis, Bernard (2002). The Arabs in History. Oxford: Oxford University Press. hlm. 112 ff. ISBN 0-19-280310-7. 
  • Al-Mas'udi, Ali ibn al-Husain (1861–1917). Les Prairies D'Or. 9 vols. Ed. and Trans. Charles Barbier de Meynard and Abel Pavet de Courteille. Paris: Imprimerie Nationale. 
  • McKinney, Robert C. (2004). The Case of Rhyme versus Reason: Ibn al-Rumi and His Poetics in Context. Leiden and Boston: Brill. ISBN 90-04-13010-1. 
  • Nöldeke, Theodor (1892). Sketches from Eastern History. Trans. Charles John Sutherland Black. London and Edinburgh: Adam and Charles Black. 
  • Popovic, Alexandre (1999). The Revolt of African Slaves in Iraq, in the 3rd/9th Century. Trans. Léon King. Princeton: Markus Wiener Publishers. ISBN 1-55876-162-4. 
  • Rashidi, Runoko; van Sertima, Ivan (1988). African Presence In Early Asia. New Brunswick: Transaction Publishers. ISBN 0-88738-717-9. 
  • Rodriguez, Junius P., ed. (2007). "Zanj Slave Revolts". Encyclopedia of Slave Resistance and Rebellion, Volume 2. Greenwood Publishing Group. hlm. 585. ISBN 0-313-33273-8. 
  • Al-Samir, Faisal (1954). Thawrat al-Zanj (The Zanj Rebellion). Baghdad: Dar al-Qari'. 
  • Shaban, M.A. (1976). Islamic History: A New Interpretation, Vol 2: A.D. 750-1055 (A.H. 132-448). Cambridge: Cambridge University Press. hlm. 100 ff. ISBN 0-521-21198-0. 
  • Talhami, Ghada Hashem (1977). "The Zanj Rebellion Reconsidered". The International Journal of African Historical Studies. 10 (3): 443–461. doi:10.2307/216737. JSTOR 216737. 
  • Waines, David, ed. (1992). The History of al-Ṭabarī, Volume XXXVI: The Revolt of the Zanj, A.D. 869–879/A.H. 255–265. Albany, New York: State University of New York Press. ISBN 0-7914-0764-0. 
  • Walker, John (July 1933). "A Rare Coin of the Zanj". The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland (3): 651–655. JSTOR 25194841. 
  • l
  • b
  • s