Anacamptis

Anacamptis
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten) Clade: Bedektzadigen Clade: Eenzaadlobbigen Orde: Asparagales Familie: Orchidaceae (Orchideeënfamilie) Onderfamilie: Orchidoideae Geslachtengroep: Orchideae Subtribus: Orchidinae
Geslacht
Anacamptis Rich. (1817)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Anacamptis op Wikispecies
Portaal    Biologie

Anacamptis is een Europees geslacht van terrestrische orchideeën, waarvan twee soorten in België en Nederland voorkomen.

Tot dit geslacht werd voorheen alleen hondskruid (A. pyramidalis) gerekend. Onderzoek aan het DNA van orchideeën heeft echter aangetoond dat een aantal soorten die vroeger op grond van hun morfologie werden gerekend tot het grote geslacht Orchis, meer verwant zijn aan hondskruid dan aan de overige soorten van het geslacht Orchis. Deze soorten zijn vervolgens opgenomen in Anacamptis.^[1] De oude combinaties worden echter nog veel gebruikt.

Etymologie

De naam Anacamptis is afkomstig van het Griekse 'anakamptein', achterover leunen, wat slaat op de naar achter gebogen pollinia.

Kenmerken

Anacamptis is een geslacht van terrestrische, vaste planten (geofyten), die overwinteren met twee ondergrondse, eivormige wortelknollen.

De bloeistengel heeft lijnlancet- tot lancetvormig bladeren met een scherpe top en een lange, piramidevormige en dichtbebloemde bloeiaar.^[2]

Habitat

De leden van het geslacht Anacamptis zijn gebonden aan een kalkrijke bodem en zonnige standplaatsen. Het zijn typische soorten van kalkgraslanden en kalkrijke duinen.

Verspreiding en voorkomen

Anacamptis heeft zijn verspreidingsgebied over Europa tot Midden-Azië.

Soorten

Het geslacht telt een zeventiental soorten, die allemaal voorkomen in Europa tot Midden-Azië. In België en Nederland komen twee soorten voor, het hondskruid en de harlekijn. De wantsenorchis is hier nog niet zo lang geleden verdwenen.

• Sectie: Anacamptis
  • Anacamptis pyramidalis
    • Anacamptis pyramidalis subsp. pyramidalis (Hondskruid) (Europa, Middellandse Zee tot Iran).
    • Anacamptis pyramidalis subsp. tanayensis (Frankrijk, Zwitserland).

• Sectie: Coriophorae
  • Anacamptis coriophora (Europa, Middellandse Zee tot westelijk Azië) .
    • Anacamptis coriophora subsp. coriophora (Wantsenorchis) (Europa tot westelijk Azië).
    • Anacamptis coriophora subsp. fragrans (Welriekende wantsenorchis) (Middellandse Zee tot Iran).
    • Anacamptis coriophora subsp. martrinii
  • Anacamptis sancta (oostelijke Middellandse Zee tot de Kaukasus).

• Sectie: Laxiflorae
  • Anacamptis laxiflora (IJle moerasorchis) (West- en Centraal-Europa, Middellandse Zee tot Centraal-Azië).
  • Anacamptis palustris (Moerasorchis) (Europa, Middellandse Zee tot Centraal-Azië).
    • Anacamptis palustris subsp. elegans (Europa, Middellandse Zee tot Centraal-Azië).
    • Anacamptis palustris subsp. palustris (Europa, Middellandse Zee tot Iran)
    • Anacamptis palustris subsp. robusta (westelijk Marokko).
  • Anacamptis robusta

• Sectie: Moriones
  • Anacamptis boryi (Griekenland, Kreta).
  • Anacamptis champagneuxii (Westelijk Middellandse Zeegebied.)
  • Anacamptis israelitica (Noord-Israël, Palestina).
  • Anacamptis longicornu (West- en Centraal-Europa, Middellandse Zee)
  • Anacamptis morio
    • Anacamptis morio subsp. morio (Harlekijn) (Europa, Middellandse Zee tot Iran).
    • Anacamptis morio subsp. picta (Slanke harlekijn)
  • Anacamptis syriaca (Cyprus, Zuid Turkije tot Libanon).

• Sectie: Papilionaceae
  • Anacamptis papilionacea
    • Anacamptis papilionacea var. cyrenaica (Noordoost-Libië).
    • Anacamptis papilionacea subsp. papilionacea (Vlinderorchis) (Middellandse Zee tot Iran).
    • Anacamptis papilionacea subsp. expansa (Middellandse Zee).

• Sectie: Saccatae
  • Anacamptis collina (Middellandse Zee tot Turkmenistan).

• Hybrides
  • Anacamptis ×gennarii (Middellands Zeegebied)

• 
  Anacamptis champagneuxii
• 
  Wantsenorchis (Anacamptis coriophora)
• 
  Anacamptis fragrans
• 
  Anacamptis laxiflora
• 
  Anacamptis longicornu
• 
  Harlekijn
  (Anacamptis morio)
• 
  Moerasorchis
  (Anacamptis palustris)
• 
  Vlinderorchis
  (Anacamptis papilionacea)
• 
  Hondskruid
  (Anacamptis pyramidalis)
• 
  Anacamptis picta