Calcitriol

Calcitriol
Chemische structuur
▵ Structuurformule van calcitriol,
de actieve vorm van vitamine D
Farmaceutische gegevens
Absorptiesnelheid Binnen 2–6 uur
Metabolisatie Renaal
Halveringstijd (t1/2) 5–8 uur (volwassenen)
Uitscheiding voornamelijk fecaal
Gebruik
Merknamen Rocaltrol, Calcijex, Decostriol
Indicaties chronische nierschade, Vitamine D-deficiëntie
Toediening Oraal, intraveneus
Databanken
CAS-nummer 32222-06-3
ATC-code A11CC04
PubChem 5280453
Farmacotherapeutisch Kompas Calcitriol (systemisch)
Chemische gegevens
Molecuulformule C 27 H 44 O 3 {\displaystyle {\ce {C27H44O3}}}
Molmassa 416,646 g/mol
SMILES Smiles[1]
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde

Calcitriol is de actieve vorm van vitamine D die gewoonlijk gevormd wordt in de nieren. Calcitriol wordt als medicatie ingezet bij behandeling van nierziekten, lage calciumwaarden in het bloed, hyperparathyreoïdie door nierstoornissen en andere aandoeningen die verbonden zijn met te lage calciumniveaus, zoals osteoporose, osteomalacie en rachitis.[2] Het wordt ingenomen via de mond of intraveneus toegediend.

Calcitriol bevordert de opname van calcium (Ca2+) en fosfaat in de darmen onder invloed van het hormoon PTH (parathormoon). Dit hormoon is ook verantwoordelijk voor de activiteit van osteoclasten,[a] en de terugresorptie van calcium in de nieren. Onder normale omstandigheden houdt dit hormoon de calciumwaarden van het lichaam in evenwicht.

Calcitriol is verkrijgbaar als een generiek geneesmiddel. Overmatig gebruik resulteert meestal in zwakte, hoofdpijn, misselijkheid, constipatie, urineweginfecties en buikpijn. Ernstige bijwerkingen omvatten een te hoog calciumgehalte in het bloed en anafylaxie.[2] Meestal worden regelmatige bloedtesten uitgevoerd nadat de medicatie wordt gestart en wanneer de dosis wordt gewijzigd.[3]

Zie ook

Noten

  1. Deze cellen breken de gemineraliseerde matrix van het botweefsel af en geven daarmee calciumionen vrij in het bloed (botresorptie).

Bronnen

  1. Smiles: C[C@H](CCCC(C)(C)O)[C@H]1CC[C@@H]\2[C@@]1(CCC/C2=C\C=C/3\C[C@H](C[C@@H](C3=C)O)O)C
  2. a b (en) Calcitriol Monograph for Professionals. Drugs.com. American Society of Health-System Pharmacists. Gearchiveerd op 13 december 2019. Geraadpleegd op 13 december 2019.
  3. (en) British national formulary : BNF 76, 76. Pharmaceutical Press (2018), 1050–1051. ISBN 9780857113382.