Jens Juel

Andreas Stoettrup (1754-1811);
Christoph Heinrich Kniep (1755-1825);
Schilder Jens Juel, 1780;
Statens Museum for Kunst^[1]

Persoonsgegevens

Volledige naam

Jens Jørgensen Juel

Geboren

Balslev, 12 mei 1745

Overleden

Kopenhagen, 27 december 1802

Geboorteland

Denemarken

Nationaliteit

Denemarken

Opleiding

Koninklijke Deense Kunstacademie

Beroep(en)

1766: kunstschilder
(portretten en landschappen)
1780: Portretschilder aan het Hof
1786: Meester aan de
Koninklijke Academie voor Schone Kunsten

Oriënterende gegevens

Jaren actief

1766-1802

Periode

Deense Gouden Eeuw

RKD-profiel

Portaal

Kunst & Cultuur

Jens Jørgensen Juel (Balslev 12 mei 1745 - Kopenhagen, 27 december 1802) was een Deense kunstschilder,^[2] voornamelijk bekend van portretten en landschappen. Hij geldt als een van de grondleggers van de Gouden Eeuw van de Deense Schilderkunst.^[3]

Biografie

Jeugd en opleiding

Hij was een buitenechtelijke zoon van Vilhelmine Elisabeth Juel (1725–1799). Zij was huishoudster op Wedellsborg, een oude herenhoeve van de familie Wedell. Het is niet zeker wie de vader was, maar vermoed wordt dat dit kamerheer Jens Juel (1707-1775) was.^[4] Toen Jens junior een jaar oud was, huwde Vilhelmine met Jørgen Jørgensen (1724–1796) in Gamborg waar Jens opgroeide.

Hij uitte al vroeg het plezier dat hij had in de kunst van het schilderen. Na zijn eerste communie kwam hij in de leer bij schilder Johann Michael Gehrman in Hamburg, waar hij zo'n 5-6 jaar hard werkte om schilder te worden (1760 tot 1764-65). Hij creëerde zich al snel een naam als schilder van portretten, landschappen, etc. Twee van die schilderijen worden bewaard in de Hamburger Kunsthalle.^[4]

Hij was nog maar net over de twintig toen hij in 1765-66 werd toegelaten aan de Koninklijke Deense Kunstacademie. Hier kon hij vooraanstaande portretschilders als directeur C.G. Pilo en professor Peder Als aan het werk zien.^[5] Ook won hij er twee gouden medailles voor zijn werken. Hij won de kleine gouden medaille in 1767 voor zijn schilderij: David salves af Samuel en de grote gouden medaille in 1771 voor zijn schilderij: Mardochai Triumf^[2]

Buitenlandse reizen

In 1772 verliet Jens Juel Kopenhagen en verbleef achtereenvolgens in Hamburg en Dresden, voordat hij in 1774 naar Rome vertrok,^[5] waar hij in het gezelschap van andere Deense kunstenaars verkeerde zoals Abildgaard, Hartman Beeken, Johan Christian Almer, Nicolai Dajon, Niels Rode en Simon Malcho. Na twee jaar verliet hij in 1776 Italië en trok naar Parijs waar hij de Franse meesters bestudeerde.^[5] Vervolgens reisde hij in 1777 naar Zwitserland waar hij verbleef bij natuurwetenschapper Charles Bonnet (1720-1793), die op zijn landgoed een kleine groep Deense kunstenaars om zich verzameld had zoals graveur Clemens, Plötz en Malcho. In Genève kreeg Juel snel de reputatie een uitmuntend kunstenaar te zijn. Zo tekende hij Isabelle de Charrière voor een schilderij met een duplicaat, welke hij maakte in 1777.^[6] Op zijn weg terug naar Denemarken bezocht hij in 1779 Kassel en Hamburg. Hier ontmoette hij een Duitse verlichtingsdichter, Friedrich Klopstock, en schilderde hij "Messiadens Digter".^[4]

Carrière in Denemarken en levenseinde

In 1780 kwam hij aan in Kopenhagen waar hij in de daaropvolgende jaren werkte als portretschilder van de koninklijke familie, de adel en de rijke burgerij.^[4] De leden van de Koninklijke Deense Kunstacademie, Johan Edvard Mandelberg, Andreas Weidenhaupt en Nicolai Abildgaard, stemden op 4 april 1782 unaniem voor de aanstelling van Juel als penningmeester van de academie. Tot zijn leerlingen behoorden onder andere Caspar David Friedrich, Conrad Christian Bøhndel, Frederik Petersen en Philipp Otto Runge. In april 1784 werd hij als adjunct-professor aangenomen bij de academie, waarvan hij van 1795-97 en van 1799 tot aan zijn dood in 1802 directeur was.^[4]

Op 9 februari 1790 huwde hij de twintigjarige Rosine Dørschel (1771-1831), dochter van Christoffer Dørschel (1719-1782) en Cathrine Margrethe Køhne (1737-1792). Zij kregen ten minste zes kinderen, zonen en dochters. De meesten stierven op jonge leeftijd. De Deense kunstenaar C.W. Eckersberg trouwde achtereenvolgens met twee van hun dochters: eerst met Julie Juel (1791-1827) en daarna met de jongere Susanna Juel (1793-1840).^[5]

Juel werd 57 jaar en stierf eind 1802. Zijn vrouw Rosine overleed in 1831. Jens werd begraven op Assistens Kirkegård in Kopenhagen.

Uitgekozen werken

Geschat wordt dat Jens Juel tegen de duizend schilderijen vervaardigd heeft. Enkele van deze werken zijn:

Caroline Mathilde van Denemarken (1769) - portret van de erfprinses
Belle van Zuylen (1777) - portret van Belle getrouwd met Charles-Emmanuel de Charrière
P.F. Suhm (1781) - portret van geschiedschrijver P. F. Suhm
Arveprins Frederik (1782) - portret van Erfprins Frederik van Denemarken
Kunstneren og hans hustru foran staffeliet (1791) - zelfportret van Jens Juel en zijn vrouw Rosine Dørschel
to unge ostindiske piger (1792-1794) - dochters van consul-generaal Johan Christian Pingels in een tuin
det Raben-Levetzauske Familiestykke (1796) - portret van Graaf Sigfred Victor Raben-Levetzau en echtgenote
Messiadens Digter (1796) portret van Joachim Godske Moltke
Niels Ryberg med sin søn Johan Christian og svigerdatter Engelke, f. Falbe (1796-1797)
Ane Margrethe Abildgaard (?) - portret van A.M. Abildgaard-Bastholm, de moeder van kunstschilder N.A. Abildgaard
Friedrich Gottlieb Klopstock (1779) - portret van de Duitse dichter Klopstock

Galerij

Zelfportret
34,3 × 42,6 cm, olieverf op doek
1766, Det Kongelige Akademi for de Skønne Kunster
Zelfportret; ca. 1767-1768
Olieverf op doek. 48 × 40 cm.
Det Nationalhistoriske Museum på Frederiksborg Slot
Isabelle de Charrière
olieverf op doek
1777, Bibliothèque publique et universitaire de Neuchâtel
A Running Boy. Marcus Holst von Schmidten
olieverf op doek. 180,5 × 126 cm
1802; Statens Museum for Kunst
Kunstenaar met zijn vrouw Rosine Dørschel voor een schildersezel
52,5 × 41,5 cm; kleur op paneel
1791, Statens Museum for Kunst
Joseph Greenway
olieverf op doek. 79,8 × 99,1 cm
1788; National Gallery Londen
Niels Ryberg met zijn zoon Johan Christian en zijn schoondochter Engelke, geboren Falbe
253 × 336,5 cm, olieverf op doek.
1796-97, Statens Museum for Kunst
Adviseur van de koning en koopman Niels Ryberg (1725-1804)
pastel op papier. 51 × 39 cm
1798; Det Nationalhistoriske Museum på Frederiksborg Slot
Landskab ved Øresund
zicht op Aggershvile, Strandvejen en Øresund
olieverf op doek. 55 × 76 cm
1800; Nivaagaard Museum
Zelfportret
olieverf op doek. 48 × 39,5 cm
1767; Fyns Kunstmuseum
Udsigt mod Frederiksgave på Fyn
olieverf op doek. 38,3 × 51,7 cm
ca. 1797; Fyns Kunstmuseum

Trivia

De Deense Nationale Bank gaf een 1972-serie uit, met aan de voorzijde afbeeldingen die door Jens Juel waren vervaardigd.^[7]

Zie ook

Lijst van Deense kunstschilders

Externe links

(da) Jens Juel op de Kunstindeks Danmark & Weilbachs Kunstnerleksikon
(da) Carl Frederik Bricka: Jens Juel op Dansk biografisk Lexikon - Deel VIII. (Holst - Juul) p. 581 (1887-1905)
(da) minibiografie op Gravsted.dk
(en) Jens Juel op kongernessamling.dk

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Jens Juel op de Deenstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

literatuur

Ellen Poulsen: Jens Juel I-II, Christian Ejlers' Forlag, Kopenhagen, 1991.
Ellen Poulsen: Tegninger af Jens Juel, Statens Museum for Kunst, 1975.
(de) Hamburgisches Künstler-Lexikon, Die bildenden Künstler Bd. 1, bearb. von einem Ausschusse des Vereins für Hamburgische Geschichte, Hoffmann und Campe, Hamburg, 1854, S. 124, (online Hamburg Staats- und Universitätsbibliothek).

Referenties

↑ (da) Schilder Jens Juel, 1780 op de website van Statens Museum for Kunst
↑ ^a ^b (da) Jens Juel op de Kunstindeks Danmark & Weilbachs Kunstnerleksikon
↑ (da) Jens Juel op kuf.dk (Kulturrådet i Frederikssund). Gearchiveerd op 1 april 2023.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e (da) Jens Juel in Dansk biografisk Lexikon deel VIII p. 581-587. Gearchiveerd op 10 december 2022.
↑ ^a ^b ^c ^d (da) Jens Jørgensen Juel in Den Store Danske Encyklopædi
↑ Huidige vindplaats van de tekening bij Fundation Custodia te Parijs, het eerste schilderij bij de Bibliothèque Publique et Universitair de Neuchâtel en het duplicaat van het schilderij te Slot Zuylen
↑ (da) Danske pengesedler - SERIE 1972 op nationalbanken.dk