Martin Walser

Martin Walser
Født24. mars 1927[1][2][3][4]Rediger på Wikidata
Wasserburg (Weimarrepublikken)[5][6]
Død26. juli 2023[7]Rediger på Wikidata (96 år)
Überlingen
BeskjeftigelseSkribent,[8] romanforfatter, dramatiker,[8] manusforfatter, journalist
Utdannet vedEberhard-Karls-Universität Tübingen
Universität Regensburg
EktefelleKatharina Neuner-Jehle
Partner(e)Corinne Pulver (1950-årene)
BarnAlissa Walser
Franziska Walser
Johanna Walser
Theresia Walser
Jakob Augstein
PartiNationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (19441945)
NasjonalitetWeimarrepublikken (19271933)
Nazi-Tyskland (19331945) (avslutningsårsak: end of World War II in Europe)
Vest-Tyskland (19491990) (avslutningsårsak: Tysklands gjenforening)
Tyskland (19902023) (avslutningsårsak: død)
GravlagtWasserburg[9]
SpråkTysk[10][11]
Medlem av
6 oppføringer
PEN Tyskland
Det europeiske akademi for vitenskap og kunst
Sächsische Akademie der Künste
Deutsche Akademie für Sprache und Dichtung
Akademie der Künste Berlin
Bayerische Akademie der Schönen Künste
Utmerkelser
20 oppføringer
Pour le Mérite for vitenskap og kunst
Georg Büchner-prisen (1981)
Baden-Württembergs fortjenstorden (1980)
Stort fortjenstkors med stjerne av Forbundsrepublikken Tysklands fortjenstorden
Hermann Hesse-prisen (1957)
Gerhart Hauptmann-prisen (1962)
Schiller-Gedächtnispreis (1980)
Den alemanniske litteraturprisen (2002)
De tyske bokhandlernes fredspris (1998)[12]
Friedrich-Schiedel-litteraturprisen (1987)
Bayerischer Maximiliansorden für Wissenschaft und Kunst (1995)
Bayerns kunstakademis store litteraturpris (1990)
Friedrich Nietzsche Prize (2015)
Franz Nabl-prisen (1993)
Carl Zuckmayer-medaljen (1990)
Ricarda Huch-prisen (1990)
Bodensee-Literaturpreis (1967)
Friedrich-Hölderlin-Preis (1996)[13]
Pour le Mérite
Ehrengabe der Heinrich-Heine-Gesellschaft
Debuterte1955
Aktive år19552023
Notable verkMarriage in Philippsburg, Runaway Horse
IMDbIMDb
Signatur
Martin Walsers signatur

Martin Walser på Commons
Martin Walser foreleser i Tyskland i 2008.
Peter Lenk.

Martin Walser (født 24. mars 1927, død 26. juli 2023) var en tysk forfatter, dramatiker, manusforfatter og samfunnsdebattant som er mest kjent for boka Ein Flugzeug über dem Haus und andere Geschichten (1955), som også ble hans gjennombrudd som forfatter.

Liv og virke

Bakgrunn

Martin Walser vokste opp hos sin mor etter at hans far døde da han var ti år gammel. Han hjalp henne i driften av familiens vertshus. I tolvårsalderen begynte han å interessere seg for lyrikk og begynte å lese Friedrich Nietzsche og Fjodor Dostojevskij.[trenger referanse]

Årene 1944–1945 var Walser innkalt i arméens luftforsvar. Han søkte om å få bli feltjeger, men hans søknad ble avslått. I 1945 havnet Walser i amerikansk krigsfangenskap.[trenger referanse]

I 1946 tok han sin studenteksamen i Lindau, og studier fulgte i Regensburg og Tübingen. Han studerte litteraturvitenskap, historie og filosofi.[trenger referanse]

Forfatter

I 1949 begynte han å skrive for aviser og tidskrifter. I 1951 disputerte Walser med et arbeide om Franz Kafka og begynte å arbeide hos Süddeutscher Rundfunk. I 1955 kom Walsers gjennombrudd som forfatter med den halvt selvbiografiske Ein Flugzeug über dem Haus und andere Geschichten. Samtidigt ble Walser medlem i Gruppe 47.

Walser engasjerte seg politisk på 1960-tallet og støttet aktivt SPD og ble ansett av mange også å være en sympatisør med Deutsche Kommunistische Partei, det vesttyske kommunistpartiet. Samtidig kom flere av hans mest kjente verker ut og han ble kjent for sine romanfigurer som ofte var anti­helter.[trenger referanse]

På 1980-tallet hadde Walser forflyttet seg stadig mer mot høyre på den politiske skala og under en forelesningsserie i 1988 erklærte han at han ikke kunne finne seg i Tysklands deling. På 1990-tallet ytret Walser seg på nytt om det gjenforente Tyskland og de aktuelle problemer som fantes.[trenger referanse]

Talen i Paulskirche i 1998

Den 11. oktober 1998 mottok han fredsprisen som deles ut av Den tyske bokhandlerforeningen. Overrekkelsen fant sted i Paulskirche i Frankfurt am Main.[trenger referanse]

Talen ble beskrevet som et retorisk mesterstykke, men initierte en ny runde i debatten om hvordan Tyskland i dag skal forholde seg til sin nazistiske fortid.[trenger referanse]

Walsers hovedbudskap var at det tyske folk måtte bli ferdig med sine skyldbetyngede minner om fortiden. Hans argumentasjon gikk ikke ut på å redusere eller benekte noen av de faktiske hendelser som hadde funnet sted. Han forsøkte heller ikke å relativisere Holocaust. Det Walser kritiserte, var hvordan tyskere selv stadig lot sin nazistiske fortid gripe inn i livsstil og begivenheter i nåtidens Tyskland. Han mente at det hadde skjedd en «ritualisering» slik at denne skyldbelagte fortid stadig kom i fokus ved nye minnesmerker, feiringer av begivenheter og pliktmessige påminnelser om Auschwitz.[trenger referanse]

Selv om nok mange tyskere syntes at han hadde et poeng, utløste talen også sterke motangrep, særlig fra liberalt og radikalt hold, og Ignatz Bubis – President i Det jødiske sentralråd i Berlin – anklaget Walser for antisemittisme.[14][død lenke]

Verker i utvalg

Originalutgaver

  • Beschreibung einer Form. Versuch über die epische Dichtung Franz Kafkas. Dissertation an der Universität Tübingen 9. februar 1952.
  • Ein Flugzeug über dem Haus und andere Geschichten. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1955.
  • Ehen in Philippsburg. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1957.
  • Halbzeit. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1960. (erster Band der Anselm-Kristlein-Trilogie)
  • som utgiver: Die Alternative oder Brauchen wir eine neue Regierung? Rowohlt Taschenbuch, 1961.
  • Eiche und Angora. Eine deutsche Chronik. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1962.
  • Lügengeschichten. (= es. 81). Suhrkamp, Frankfurt am Main 1964.
  • Erfahrungen und Leseerfahrungen. (= es. 109). Suhrkamp, Frankfurt am Main 1965.
  • Drei Stücke. Aufbau-Verlag, Berlin/ Weimar 1965.
  • Das Einhorn. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1966. (zweiter Band der Anselm-Kristlein-Trilogie).
  • Heimatkunde. Aufsätze und Reden. (= es. 269). Aufsätze und Reden. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1968.
  • Fiction. Erzählung. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1970.
  • Die Gallistl’sche Krankheit. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1972.
  • Der Sturz. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1973, ISBN 3-518-04627-6. (dritter Band der Anselm-Kristlein-Trilogie)
  • Jenseits der Liebe. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1976, ISBN 3-518-04619-5.
  • Ein fliehendes Pferd. Novelle. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1978.
  • Seelenarbeit. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1983, ISBN 3-518-37401-X.
  • Das Schwanenhaus. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1982, ISBN 3-518-37300-5.
  • Selbstbewußtsein und Ironie. Frankfurter Vorlesungen. (= es. 1090). Suhrkamp, Frankfurt am Main 1981, ISBN 3-518-11090-X.
  • Gefahrvoller Aufenthalt. Erzählungen. Verlag Philipp Reclam jun. Leipzig 1982.
  • Brief an Lord Liszt. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1982, ISBN 3-518-04632-2.
  • Liebeserklärungen. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1983, ISBN 3-518-04521-0.
  • Brandung. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1985, ISBN 3-518-03570-3. Lizenzausgabe für den Aufbau-Verlag, Berlin/ Weimar 1986.
  • Meßmers Gedanken. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1985, ISBN 3-518-03222-4.
  • Geständnis auf Raten. (= es. 1374). Suhrkamp, Frankfurt am Main 1986, ISBN 3-518-11374-7.
  • med André Ficus: Die Amerikareise. Versuch, ein Gefühl zu verstehen. Kunstverlag Weingarten 1986, ISBN 3-8170-3001-0.
  • Dorle und Wolf. Eine Novelle. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1987, ISBN 3-518-02668-2.
  • Jagd. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1988, ISBN 3-518-40130-0.
  • Über Deutschland reden. (= es. 1553). Suhrkamp, Frankfurt am Main 1988, ISBN 3-518-11553-7.
  • Die Verteidigung der Kindheit. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1991, ISBN 3-518-40380-X.
  • Ohne einander. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1993, ISBN 3-518-40542-X.
Martin Walser, Köln 2010
  • Vormittag eines Schriftstellers. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1994, ISBN 3-518-40603-5.
  • Finks Krieg. Roman, Suhrkamp, Frankfurt am Main 1996, ISBN 3-518-40791-0.
  • Deutsche Sorgen. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1997, ISBN 3-518-39158-5.
  • Umgang mit Hölderlin. Zwei Reden. (= Insel-Bücherei. 1176). Insel, Frankfurt am Main und Leipzig 1998, ISBN 3-458-19176-3.
  • med André Ficus: Heimatlob. Ein Bodensee-Buch mit farbigen Bildern. Insel, Frankfurt am Main und Leipzig 1998, ISBN 3-458-34074-2.
  • Ein springender Brunnen. Roman, Suhrkamp, Frankfurt am Main 1998, ISBN 3-518-41010-5.
  • Erfahrungen beim Verfassen einer Sonntagsrede. Friedenspreis des Deutschen Buchhandels 1998, Laudatio: Frank Schirrmacher. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1998, ISBN 3-518-06550-5.
  • Quint Buchholz: Am Wasser. Ein Bilderbuch mit Texten von Johanna und Martin Walser. Sanssouci im Verlag Nagel & Kimche, Zürich 2000, ISBN 3-7254-1170-0.
  • Der Lebenslauf der Liebe. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 2001, ISBN 3-518-41270-1.
  • Tod eines Kritikers. Roman. Suhrkamp, Frankfurt am Main 2002, ISBN 3-518-41378-3.
  • Meßmers Reisen. Suhrkamp, Frankfurt am Main 2003, ISBN 3-518-41463-1.
  • Der Augenblick der Liebe. Roman. Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 2004, ISBN 3-498-07353-2.
  • Die Verwaltung des Nichts. Aufsätze. Rowohlt, Reinbek 2004, ISBN 3-498-07354-0.
  • Leben und Schreiben. Tagebücher 1951–1962. Rowohlt, Reinbek 2007, ISBN 978-3-499-24427-8.
  • Angstblüte. Roman. Rowohlt, Reinbek 2006, ISBN 3-498-07357-5.
  • Der Lebensroman des Andreas Beck. Edition Isele, Eggingen 2006, ISBN 3-86142-401-0.
  • Das geschundene Tier. Neununddreißig Balladen. Rowohlt, Reinbek 2007, ISBN 978-3-498-07359-6.
  • Ein liebender Mann. Roman. Rowohlt, Reinbek 2008, ISBN 978-3-498-07363-3.
  • Leben und Schreiben. Tagebücher 1963–1973. Rowohlt, Reinbek 2008, ISBN 978-3-498-07358-9.
  • Mein Jenseits. Novelle. Berlin University Press, Berlin 2010, ISBN 978-3-940432-77-3.[15]
  • Leben und Schreiben. Tagebücher 1974–1978. Rowohlt, Reinbek 2010, ISBN 978-3-498-07369-5.
  • Muttersohn. Roman. Rowohlt, Reinbek, 2011, ISBN 978-3-498-07378-7.
  • Meine Lebensreisen. Corso, Hamburg 2012, ISBN 978-3-86260-045-8.
  • Über Rechtfertigung, eine Versuchung: Zeugen und Zeugnisse. Rowohlt, Reinbek 2012, ISBN 978-3-498-07381-7.
  • Das dreizehnte Kapitel. Rowohlt, Reinbek 2012, ISBN 978-3-498-07382-4.
  • Meßmers Momente. Rowohlt, Reinbek 2013, ISBN 978-3-498-07383-1.
  • Die Inszenierung. Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 2013, ISBN 978-3-498-07384-8 auch als E-Book.
  • Shmekendike blumen. Ein Denkmal / A dermonung für Sholem Yankev Abramovitsh. Rowohlt, Reinbek 2014, ISBN 978-3-498-07387-9.
  • Schreiben und Leben. Tagebücher 1979–1981. Rowohlt, Reinbek 2014, ISBN 978-3-498-07386-2.
  • Ein sterbender Mann. Rowohlt, Reinbek 2016, ISBN 978-3-498-07388-6.
  • Statt etwas oder Der letzte Rank. Rowohlt, Reinbek 2017, ISBN 978-3-498-07392-3.
  • Ewig aktuell : aus gegebenem Anlass. Rowohlt, Reinbek 2017, ISBN 978-3-498-07393-0.
  • med Jakob Augstein: Das Leben wortwörtlich. Ein Gespräch. Rowohlt, Reinbek 2017, ISBN 978-3-498-00680-8.
  • Gar alles oder Briefe an eine unbekannte Geliebte. Rowohlt, Reinbek 2018, ISBN 978-3-498-07400-5.
  • Spätdienst. Bekenntnis und Stimmung, mit Arabesken von Alissa Walser. Rowohlt Verlag, Reinbek bei Hamburg 2018. ISBN 978-3-498-07407-4.[16]
  • Mädchenleben oder Die Heiligsprechung. Legende. Rowohlt, Hamburg 2019, ISBN 978-3-498-00196-4.
  • Sprachlaub oder: Wahr ist, was schön ist. Rowohlt, Hamburg 2021, ISBN 978-3-498-00239-8.
  • Das Traumbuch. Postkarten aus dem Schlaf, mit Cornelia Schleime. Rowohlt, Hamburg 2022, ISBN 978-3-498-00319-7.

Teaterstykker

  • Der Abstecher. Die Zimmerschlacht. (2 Stücke, geschrieben 1961 bzw. 1962/1963/1967). Suhrkamp (es 205), Frankfurt am Main 1967.
  • Das Sofa. Eine Farce. (geschrieben 1961). Suhrkamp, Frankfurt am Main 1992.
  • Eiche und Angora. Eine deutsche Chronik. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1962.
  • Überlebensgroß Herr Krott. Requiem für einen Unsterblichen. Suhrkamp (es 55), Frankfurt am Main 1964.
  • Der Schwarze Schwan. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1964.
  • Wir werden schon noch handeln. (Uraufführung 1968 unter dem Titel Der schwarze Flügel.)
  • Ein Kinderspiel. Stück in zwei Akten. Suhrkamp (es 400), Frankfurt am Main 1970.
  • Aus dem Wortschatz unserer Kämpfe. Szenen. Mit 16 Graphiken von Peer Wolfram. Eremiten-Presse, Stierstadt 1971.
  • Das Sauspiel. Szenen aus dem 16. Jahrhundert. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1975.
  • In Goethes Hand. Szenen aus dem 19. Jahrhundert. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1982.
  • Ein fliehendes Pferd. Theaterstück. Mitarbeit Ulrich Khuon. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1985.
  • Die Ohrfeige. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1986.
  • Nero lässt grüssen oder Selbstporträt des Künstlers als Kaiser: Ein Monodram. Edition Isele, Eggingen 1989.
  • Kaschmir in Parching. Szenen aus der Gegenwart... Suhrkamp, Frankfurt am Main 1995.
  • Ein liebender Mann. Rowohlt Theaterverlag, Reinbek 2010.[17]

Samleutgaver

  • Drei Stücke. Eiche und Angora. Überlebensgroß Herr Krott. Der Schwarze Schwan. Mit einem Nachwort von Werner Mittenzwei. Aufbau, Berlin/Weimar 1965.
  • 17 Geschichten. Ex Libris, Zürich 1969.
  • Gesammelte Stücke. Suhrkamp (st 6), Frankfurt am Main 1971.
  • Was zu bezweifeln war. Aufsätze und Reden 1958–1975. Auswahl von Klaus Schuhmann. Aufbau, Berlin/Weimar 1976.
  • Gesammelte Geschichten. Suhrkamp (Weißes Programm im 33. Jahr), Frankfurt am Main 1983.
  • Stücke. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1987.
  • Fingerübungen eines Mörders. Zwölf Geschichten (ausgewählt vom Autor). Suhrkamp (st 2324), Frankfurt am Main 1994.
  • Zauber und Gegenzauber. Aufsätze und Gedichte. Isele, Eggingen 1994.
  • Mit der Schwere spielen. Lesebuch, ausgewählt von Hans Christian Kosler. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1995.
  • Werke in zwölf Bänden. Hg. v. Helmuth Kiesel. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1997.
  • Ich vertraue. Querfeldein. Reden und Aufsätze. Suhrkamp, Frankfurt am Main 2000.
  • Die großen Romane. 6 Bände. Suhrkamp, Frankfurt am Main 2002.
  • Ewig aktuell – Aus gegebenem Anlass. Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 2017. Herausgegeben und mit einem Nachwort versehen von Thekla Chabbi

Fortellinger

  • Selbstporträt als Kriminalroman. S. 270, Aus: Martin Walser, Werke in zwölf Bänden, hg. von Helmuth Kiesel und Frank Barsch. Band 8, Prosa. Suhrkamp Verlag Frankfurt am Main, 1997

Brevveksling

  • Maria Menz: Briefe – Band I. Briefwechsel mit Martin Walser. Isele, Eggingen 2005, ISBN 3-86142-362-6.

Familie

Martin Walser var far til skuespillerinnen Franziska Walser.

Priser og utmerkelser (utvalg)

Referanser

  1. ^ Gemeinsame Normdatei, besøkt 9. april 2014[Hentet fra Wikidata]
  2. ^ Brockhaus Enzyklopädie, oppført som Martin Johannes Walser, brockhaus.de, besøkt 9. oktober 2017[Hentet fra Wikidata]
  3. ^ Munzinger Personen, Munzinger IBA 00000009619, besøkt 9. oktober 2017[Hentet fra Wikidata]
  4. ^ Kritisches Lexikon der Gegenwartsliteratur, Kritisches Lexikon der Gegenwartsliteratur ID 16000000580[Hentet fra Wikidata]
  5. ^ Gemeinsame Normdatei, besøkt 10. desember 2014[Hentet fra Wikidata]
  6. ^ Store sovjetiske encyklopedi (1969–1978), avsnitt, vers eller paragraf Вальзер Мартин, besøkt 28. september 2015[Hentet fra Wikidata]
  7. ^ Rowohlt Verlag, «Wir trauern um Martin Walser. Der Rowohlt Verlag trauert um seinen Autor Martin Walser, der am 26. Juli 2023 im Alter von 96 Jahren gestorben ist.», besøkt 1. august 2023[Hentet fra Wikidata]
  8. ^ a b https://cs.isabart.org/person/114864; Archive of Fine Arts; besøksdato: 1. april 2021; abART person-ID: 114864.
  9. ^ «Autor Martin Walser in Wasserburg beigesetzt», utgitt 31. juli 2023, besøkt 1. august 2023[Hentet fra Wikidata]
  10. ^ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11928837r; Autorités BnF; besøksdato: 10. oktober 2015; BNF-ID: 11928837r.
  11. ^ CONOR.SI, CONOR.SI-ID 19282531, Wikidata Q16744133 
  12. ^ «Der Stiftungsrat hat den deutschen Schriftsteller Martin Walser zum Träger des Friedenspreises 1998 gewählt. Die Verleihung fand während der Frankfurter Buchmesse am Sonntag, 11. Oktober 1998, in der Paulskirche statt. Die Laudatio hielt Frank Schirrmacher.»[Hentet fra Wikidata]
  13. ^ «Friedrich-Hölderlin-Preis der Stadt Bad Homburg», besøkt 11. oktober 2021[Hentet fra Wikidata]
  14. ^ [1]
  15. ^ «Martin Walser, Mein Jenseits (von Monika Hartkopf) – Literarische Altersbilder». Besøkt 29. juli 2023. 
  16. ^ Unglücksglück : Martin Walsers poetischer „Spätdienst“, literaturkritik.de vom 10. Dezember 2018, abgerufen am 17. Mai 2021.
  17. ^ Fand 2010 in einer Inszenierung von Ansgar Haag am Meininger Theater im Beisein des Autors seine Uraufführung. „Ein liebender Mann“ uraufgeführt.[død lenke] Schwäbische Zeitung 2. oktober 2010.

Eksterne lenker

Oppslagsverk/autoritetsdata
Store norske leksikon · Store Danske Encyklopædi · Prabook · Brockhaus Enzyklopädie · Deutsche Biographie · Encyclopædia Universalis · Nationalencyklopedin · BIBSYS · VIAF · GND · LCCN · ISNI · BNF · BNF (data) · LIBRIS · SUDOC · NLA · NDL · NKC · ICCU · BNE · CiNii · Munzinger (iba) · MusicBrainz · Discogs