Łuskwiak złotawy

Łuskwiak złotawy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pierścieniakowate
Rodzaj	łuskwiak
Gatunek	Łuskwiak złotawy
Nazwa systematyczna
Pholiota aurivella (Batsch) P. Kumm Führ. Pilzk. (Zwickau): 83 (1871)
Multimedia w Wikimedia Commons

Łuskwiak złotawy (Pholiota aurivella (Batsch) P. Kumm) – gatunek grzybów należący do rodziny pierścieniakowatych^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Pholiota, Strophariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1786 August Johann Georg Karl Batsch nadając mu nazwę Agaricus aurivellus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1871 Paul Kummer przenosząc go do rodzaju Pholiota^[1]. Niektóre synonimy naukowe^[2]:

Nazwę polską nadał Franciszek Błoński w 1890. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten ma też nazwy łuszczak złotawy i łuszczak złotorunny^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 5–12 cm. U młodych osobników jest stożkowy, później półkulisty, a w końcu płaski. Ma kolor złotożółty lub rdzawożółty z ciemniejszymi, przylegającymi łatkami. Na młodych grzybach na brzegu kapeluszu istnieją resztki częściowej osłony owocnika, dość szybko jednak bywają zmywane przez deszcz. Podczas wilgotnej pogody oraz u młodych okazów powierzchnia kapelusza jest lepka, a nawet śliska^[4][5].

Blaszki grzyba

W młodości białe, potem oliwkowe i rdzawobrunatne o piłkowanym ostrzu, przylegające do trzonu lub nieco wykrojone ząbkiem^[4].

Trzon

Wysokość 10–12 cm, grubość do 1 cm. Jest włóknisty i ma tę samą barwę, co kapelusz, lub jest nieco jaśniejszy. Jego pierścień składa się z brunatnego koloru nitek tworzących wełnistą obrączkę, która później częściowo zanika. Pod pierścieniem pokryty jest brunatnymi kosmkami, powyżej jest żółtawo omszony^[4][5].

Miąższ

W kapeluszu żółtawy, w trzonie nieco ciemniejszy, bez zapachu i niezmieniający koloru po uszkodzeniu. Ma łagodny smak^[4].

Wysyp zarodników

Rdzawobrunatny. Zarodniki o rozmiarach 8 × 5–6 μm, elipsoidalne, gładkie^[4].

Występowanie i siedlisko

Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie, Korei, Japonii, Maroku oraz na Nowej Zelandii^[6]. W Polsce jest pospolity na terenie całego kraju, zarówno na niżu, jak i w górach^[4].

Rośnie na martwych i żywych drzewach liściastych, stwierdzono występowanie na następujących gatunkach i rodzajach tych drzew: klon jawor, kasztanowiec zwyczajny, olsza, brzoza brodawkowata, grab, buk, orzech włoski, topola, akacja, wierzba biała, wiąz i tylko wyjątkowo na jodle. Owocniki wytwarza od kwietnia do października^[3].

Znaczenie

Saprotrof i pasożyt^[3], grzyb niejadalny, choć przez niektórych zbierany jako grzyb jadalny niskiej jakości^[7].

Gatunki podobne

• łuskwiak topolowy (Hemipholiota populnea) wyrasta na topolach i ma masywniejszy owocnik z dużymi białawymi łuskami^[4]
• łuskwiak pomarańczowobrązowy (Pholiota lucifera) jest mniejszy i jaśniejszy, a jego łuski na kapeluszu rozpływają się^[5]
• łuskwiak szafranowoczerwony (Pholiota astragalina) rośnie w górach na drzewach iglastych, ma mniejszy kapelusz, ale dłuższy trzon i po uszkodzeniu jego miąższ ciemnieje^[4]

Przypisy