19 Pułk Piechoty Obrony Krajowej

Ten artykuł dotyczy 19 Pułku Piechoty Austro-Węgier. Zobacz też: 19 Pułk Piechoty – inne pułki piechoty z numerem 19.
19 Pułk Piechoty Obrony Krajowej Lwów
19 Landwehr Infanterie-Regimenter Lemberg
Historia
Państwo

 Austro-Węgry

Sformowanie

1889

Rozformowanie

1918

Tradycje
Kontynuacja

19 Pułk Strzelców

Działania zbrojne
I wojna światowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Lwów

Rodzaj sił zbrojnych

c. i k. Obrona Krajowa

Rodzaj wojsk

piechota

19 Pułk Piechoty Obrony Krajowej Lwów – pułk piechoty cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej.

Historia

19 Pułk Piechoty Obrony Krajowej Lwów został sformowany 1 maja 1889 roku we Lwowie z połączenia czterech samodzielnych batalionów Obrony Krajowej, utworzonych w 1869 roku, a mianowicie:

  • Batalionu Obrony Krajowej Lwów Nr 63,
  • Batalionu Obrony Krajowej Żółkiew Nr 64,
  • Batalionu Obrony Krajowej Złoczów Nr 67,
  • Batalionu Obrony Krajowej Tarnopol Nr 71.

1 października 1898 roku ze składu pułku zostały wyłączone dwa bataliony, które stały się bazą nowego 35 Pułku Piechoty OK w Złoczowie. Był to III/19 pp (były Batalion OK Złoczów Nr 67) i IV/19 pp (były Batalion OK Tarnopol Nr 71). W miejsce wymienionych, został utworzony nowy III batalion. Od tego roku w składzie pułku były trzy bataliony i kadra batalionu zapasowego.

Kolory pułkowe: trawiasty (grasgrün), guziki srebrne z oznaczeniem „19”. W lipcu 1914 roku skład narodowościowy pułku: 59% – Ukraińcy, 31% – Polacy[1].

W latach 1903–1914 komenda pułku oraz wszystkie bataliony stacjonowały we Lwowie. Okręg uzupełnień – Lwów i Brzeżany.

W 1914 roku pułk wchodził w skład 85 Brygady OK należącej do 30 Dywizji Piechoty, a ta z kolei do XI Korpusu[2].

W czasie I wojny światowej pułk walczył z Rosjanami w 1914 i 1915 roku w Galicji między innymi w okolicach Limanowej, Bochni i Gorlic. Największe straty jednostka poniosła w bitwie pod Gorlicami. Żołnierze pułku są pochowani m.in. na cmentarzach: Cmentarz wojenny nr 224 – Brzostek, Cmentarz wojenny nr 31 – Szerzyny, Cmentarz wojenny nr 34 – Ołpiny.

11 kwietnia 1917 roku pułk został przemianowany na 19 Pułk Strzelców (niem. 19 Schützen-Regimenter Lemberg).

Żołnierze pułku

Komendanci pułku
  • płk Emil Rycerz Versbach von Hadamar (1899)
  • płk Josef Hielle (1903-1904)
  • płk Franz Daute (1905-1909)
  • płk Artur Kaltneker (1910-1912)
  • płk Karl Jent (1913-1914)
Oficerowie
Obsada personalna w 1914 roku
  • komendant pułku – płk Karl Jent
  • adiutant – por. Karl Huder
  • komendant I batalionu – mjr Franz Springisfeld
  • komendant II batalionu – mjr Franciszek Paulik
  • komendant III batalionu – mjr Alexander Süß
  • komendant kadry batalionu zapasowego – mjr Kajetan Amirowicz
  • komendant okręgu uzupełnień – ppłk Ludwik Trexler
  • komendant okręgu pospolitego ruszenia Lwów nr 19 – mjr Johann Opletal
  • kpt. Ryszard Hausner
  • kpt. Kazimierz Horoszkiewicz
  • kpt. Mieczysław Linde
  • komendant oddziału karabinów maszynowych I batalionu – por. Anton Treybal
  • komendant oddziału karabinów maszynowych II batalionu – por. Wenzel Balzer
  • komendant oddziału karabinów maszynowych III batalionu – por. Anton Grießl

Uwagi

  1. Stefan Manasterski ur. 29 września 1893 w Dublanach, w ówczesnym powiecie samborskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Piotra Pawła (ur. 1846), adiunkta Krajowej Wyższej Szkoły Rolniczej, i Kornelii z domu Freund (1859–1915)[3][4], kapitan saperów rezerwy Wojska Polskiego, inżynier architekt. Był bratem bliźniakiem Tadeusza, ps. „Kordian” (1893–1915), porucznika Legionów Polskich, działacza niepodległościowego, kawalera Orderu Virtuti Militari. W czerwcu 1911 zakończył naukę w klasie VIIb i zdał maturę w c. k. I Wyższej Szkole Realnej we Lwowie. Został odznaczony Krzyżem Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami oraz Srebrnym Medalem Waleczności 2 klasy[5]. 30 stycznia 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w budownictwie wojskowym, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[6]. W 1922 został zdemobilizowany[7]. Poległ 18 czerwca 1940 jako oficer Ośrodka Wyszkolenia Oficerów Saperów w Thouars we Francji.

Przypisy

  1. Landwehr-Infanterie-Regimenter as at July 1914.. [dostęp 2010-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-10)].
  2. Landwehr Infanterieregimenter as at August 1914. austro-hungarian-army.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-03)]..
  3. Maciej Zaczek: Piotr Paweł Manasterski. MyHeritage. [dostęp 2024-04-21].
  4. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-19].
  5. Ranglisten 1918 ↓, s. 114, 289, jako Monasterski.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 6 z 12 lutego 1921, s. 259.
  7. Druga lista oficerów rezerwowych WP.

Bibliografia

  • Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916.
  • Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1918. (niem.).
  • www.mlorenz.at: Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900–1914. [dostęp 2010-03-14]. (niem.).
  • Glenn Jewison & Jörg C. Steiner: Austro-Hungarian Land Forces 1848–1918. [dostęp 2010-03-14]. (niem.).
  • Waldemar Fronczak i in.: Polegli na ziemiach polskich z K.K. Landwehr-Infanterieregiment Nr 19. [dostęp 2015-05-02]. (pol.).
  • p
  • d
  • e
Piechota sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgier 1867-1918
Dywizje piechoty
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13 OK
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20 H
  • 21 OK
  • 22 OK
  • 23 H
  • 24
  • 25
  • 26 OK
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 35
  • 36
  • 37 H
  • 38 H
  • 39 H
  • 40 H
  • 41 H
  • 42 H
  • 43 OK
  • 44 OK
  • 45 OK
  • 46 OK
  • 47
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51 H
  • 52
  • 53
  • 54
  • 55
  • 56
  • 56 OK
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • 61
  • 62
  • 63
  • 64 H
  • 70 H
  • 71
  • 72
  • 73
  • 74 H
  • 81
  • 90
  • 91
  • 92
  • 93
  • 94
  • 95 PR
  • 106 PR
  • 155 H
Brygady piechoty
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25 OK
  • 26 OK
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 37
  • 38
  • 39 H
  • 40 H
  • 41 OK
  • 42 OK
  • 43 OK
  • 44 OK
  • 45 H
  • 46 H
  • 47
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51 OK
  • 52 OK
  • 53
  • 54
  • 55
  • 56
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • 61
  • 62
  • 63
  • 64
  • 65
  • 66
  • 67
  • 68
  • 69
  • 70
  • 71
  • 72
  • 73 H
  • 74 H
  • 75 H
  • 76 H
  • 77 H
  • 78 H
  • 79 H
  • 80 H
  • 81 H
  • 82 H
  • 83 H
  • 84 H
  • 85 OK
  • 86 OK
  • 87 OK
  • 88 OK
  • 89 OK
  • 90 OK
  • 91 OK
  • 92 OK
  • 94
  • 96
  • 97
  • 98
  • 121
  • 122
Brygady górskie
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
Pułki cesarskiej i królewskiej Armii
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 26
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 35
  • 36
  • 37
  • 38
  • 39
  • 40
  • 41
  • 42
  • 43
  • 44
  • 45
  • 46
  • 47
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51
  • 52
  • 53
  • 54
  • 55
  • 56
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • 61
  • 62
  • 63
  • 64
  • 65
  • 66
  • 67
  • 68
  • 69
  • 70
  • 71
  • 72
  • 73
  • 74
  • 75
  • 76
  • 77
  • 78
  • 79
  • 80
  • 81
  • 82
  • 83
  • 84
  • 85
  • 86
  • 87
  • 88
  • 89
  • 90
  • 91
  • 92
  • 93
  • 94
  • 95
  • 96
  • 97
  • 98
  • 99
  • 100
  • 101
  • 102
  • 103
  • 104
  • 105
  • 106
  • 107
  • 108
  • 109
  • 110
  • 111
  • 112
  • 113
  • 114
  • 115
  • 116
  • 117
  • 118
  • 119
  • 110
  • 121
  • 112
  • 123
  • 114
  • 125
  • 116
  • 127
  • 118
  • 129
  • 130
  • 131
  • 132
  • 133
  • 134
  • 135
  • 136
  • 137
  • 138
  • 139
Pułki piechoty bośniacko-hercegowińskiej
Pułki cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej
Pułki królewsko-węgierskiej Obrony Krajowej
Tyrolskie pułki strzelców cesarskich
Pułki strzelców krajowych
  • I
  • II
  • III
Bataliony strzelców polowych
  • 1
  • 2
  • 3
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 16
  • 17
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
Pułki piechoty Legionów Polskich
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7