Alfons I Waleczny

Alfons I Waleczny
Ilustracja
Alfons I Waleczny
ilustracja herbu
podpis
Król Aragonii
Okres

od 1104
do 1134

Poprzednik

Piotr I

Następca

Ramiro II Mnich

Król Nawarry
Okres

od 1104
do 1134

Poprzednik

Piotr I

Następca

Garcia IV Odnowiciel

Dane biograficzne
Dynastia

Jimenez

Data urodzenia

ok. 1073

Data śmierci

7 września 1134

Ojciec

Sancho Ramírez

Matka

Felicja de Roucy

Żona

Urraka Kastylijska

Alfons I Waleczny (ur. ok. 1073, zm. 7 września 1134) – król Aragonii i Nawarry 1104–1134.

Był młodszym synem Sancha V – króla Nawarry i Aragonii (jako Sancho I) i oba królestwa odziedziczył po śmierci swojego starszego brata Piotra I w 1104 r.

Alfons w czasie swojego panowania podbił wiele miast na obszarze doliny Ebro: Egeę, Tudelę (1119[1]), Saragossę (po 7-miesięcznym[2] oblężeniu), Calatayud, Borję, Tarazonę, Darokę oraz Monreal del Campo. Zmarł we wrześniu 1134[3] po nieudanej bitwie z Maurami podczas oblężenia Fragi.

Ten miłośnik wojowania (brał udział w dwudziestu dziewięciu bitwach przeciwko chrześcijanom lub Maurom), ożenił się 30 czerwca 1109[4] z Urraką z Kastylii, wdową po Rajmundzie z Burgundii, wyjątkowo rozwiązłą i zapalczywą kobietą. Małżeństwo zostało zaaranżowane przez jej ojca, Alfonsa VI z Kastylii, w 1106, by zjednoczyć dwa kraje chrześcijańskie przeciwko Almorawidom oraz by dostarczyć im zdolnego przywódcę militarnego. Urraca jednak była wyjątkowo upartą królową. Mąż i żona kłócili się bezustannie, nieraz uciekając się do przemocy fizycznej, aż w końcu rozpoczęli ze sobą otwartą wojnę. Będąc znacznie lepszym żołnierzem niż którykolwiek z jego przeciwników, Alfons wygrywał bitwy pod Sepalwedą i Fuente de la Culebra, jednak jego jedynymi godnymi zaufania poplecznikami byli Aragończycy, którzy nie byli dość liczni, by zwyciężyć Kastylię i León. Papież unieważnił jego małżeństwo z Urraką, pod pretekstem kuzynostwa trzeciego stopnia.

Król kłócił się z Kościołem – przede wszystkim z cystersami – prawie tak brutalnie jak ze swoją żoną. Gdy tylko ją zwyciężył, wygnał arcybiskupa Bernarda wraz z mnichami z Sahagun. W końcu Aragończyk został zmuszony do odstąpienia Kastylii i Leonu swojemu pasierbowi Alfonsowi, dziecku Urraki i jej pierwszego męża. Interwencja papieża Kaliksta II pomogła w ustanowieniu porozumienia między imiennikami.

Alfons Waleczny zdobył uznanie i wygrywał swoje najwspanialsze bitwy w środkowym Ebro, gdzie wygnał Maurów z Saragossy; podczas wielkiego rajdu 1125, kiedy to odbijał chrześcijańskich poddanych z Grenady; w południowo-zachodniej Francji, do której miał prawa jako król Nawarry. Trzy lata przed śmiercią ogłosił wolę, na mocy której jego królestwo miało przypaść templariuszom, joannitom i bożogrobcom; jego poddani odmówili jej spełnienia. Był gwałtownym, brutalnym człowiekiem, pobożnym jedynie z pozoru. Odegrał ogromną rolę podczas rekonkwisty.

Przypisy

  1. Praca zbiorowa: Historia powszechna - Od imperium Karola Wielkiego do kryzysu XIV wieku. T. 8. Mediaset Group SA, 2007, s. 168. ISBN 978-84-9819-815-7.
  2. Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Cesarstwo Niemieckie - Arabowie na półwyspie pirenejskim. T. 17. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 268. ISBN 978-83-7425-697-1.
  3. Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona: Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza. T. 4. Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 386. ISBN 83-85719-85-7.
  4. E. Brandenburg, Die Nachkommen Karls des Großen, Leipzig 1935, s. 82.
  • p
  • d
  • e
Hrabiowie Aragonii
Pierwsi hrabiowie
Dynastia Jimenez
  • Garcia I (926–970)
  • Sancho II (970–994)
  • Garcia II Tchórz (994–1000)
  • Sancho III Wielki (1000–1035)
Królowie Aragonii
Dynastia Jimenez
Dynastia Barcelońska
Dynastia Trastámara
W opozycji
do Jana II
Habsburgowie
Burbonowie
Habsburgowie

  • p
  • d
  • e
Dynastia Jimenez
Dynastia z Szampanii
Kapetyngowie
Dynastia Evreux
Dynastia Trastámara
Dynastia Foix
Dynastia Albret
  • Jan III (1484–1516)
  • Henryk II (1516–1555)
  • Joanna III (1555–1572)
Burbonowie

  • ISNI: 000000038341725X
  • VIAF: 268505078
  • LCCN: n78095713
  • GND: 119198673
  • BnF: 12510003j
  • SUDOC: 034334521
  • NKC: jo2018983171
  • NTA: 14287180X
  • NUKAT: n2018266700
  • J9U: 987007257504705171
  • CANTIC: a1852364x
  • WorldCat: lccn-n78095713
  • PWN: 3867744
  • Britannica: biography/Alfonso-I-king-of-Aragon-and-Navarre
  • БРЭ: 1816500
  • SNL: Alfons_1._-_konge_av_Aragonia_og_Navarra_1104-34
  • Catalana: 0002447
  • DSDE: Alfonso_1._Krigeren
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 1657