Atenolol
 | Nie mylić z: esatenolol. |
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | C14H22N2O3 | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 266,34 g/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Wygląd | biały lub prawie biały proszek | ||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | 29122-68-7 | ||||||||||||||||||||||||
| PubChem | 2249 | ||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | DB00335 | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||
| ATC | C07AB03 C07BB03 C07CB03 C07CB53 C07DB01 C07FB03 | ||||||||||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Atenolol (łac. atenololum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny stosowany jako lek β-adrenolityczny w leczeniu nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca oraz zaburzeń rytmu serca.
Mechanizm działania
Atenolol jest lekiem β-adrenolitycznym o działaniu na receptory adrenergiczne β1[8] bez wewnętrznej aktywności sympatykomimetycznej oraz bez wpływu stabilizującego błonę komórkową. Jego działanie utrzymuje się ponad 24 godziny, a maksymalny efekt następuje po 2–4 godzinach od podania[6].
Atenolol jest racemiczną mieszaniną[9]. Enancjomer o konfiguracji S odpowiada za działanie farmakologiczne, natomiast enancjomer R nie wykazuje żadnej aktywności biologicznej[9][10]. W leczeniu stosowany jest również czysty optycznie enancjomer S atenololu, który został zarejestrowany jako odrębny lek (esatenolol), a jego działanie jest dwukrotnie silniejsze od atenololu[8].
Zastosowanie
Lek stosuje się przy[7]:
- nadciśnieniu tętniczym
- chorobie niedokrwiennej serca
- zaburzeniach rytmu serca z szybką czynnością serca
- wczesnej interwencji w ostrej fazie zawału mięśnia sercowego
W 2016 roku atenolol był dopuszczony do obrotu w Polsce w preparacie prostym Atenolol Sanofi[11].
Działania niepożądane
Atenolol może powodować następujące działania niepożądane, występujące ≥1/1000 (bardzo często, często i niezbyt często)[7]:
- bradykardia
- uczucie zimna w kończynach
- dyspepsja
- zmęczenie
- zwiększenie aktywności aminotransferazy asparaginianowej w osoczu krwi
- zwiększenie aktywności aminotransferazy alaninowej w osoczu krwi
Przypisy
- ↑ Atenolol, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00335 (ang.).
- ↑ Atenolol, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 2249 (ang.).
- ↑ a b Atenolol, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2016-06-07] (ang.).
- ↑ Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej (RS)-Atenolol SC-204895. Santa Cruz Biotechnology. [dostęp 2016-06-07]. (ang.).
- ↑ Drugs and Supplements Atenolol (Oral Route). Mayo Foundation for Medical Education and Research, 2015-11-01. [dostęp 2016-06-07]. (ang.).
- ↑ a b c d Podlewski Jan K., Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Leki współczesnej terapii. T. 1. Warszawa: Medical Tribune, 2010, s. 67–68. ISBN 978-83-60135-94-5.
- ↑ a b c d e f Atenolol Sanofi 25, 50, 100 – Charakterystyka Produktu Leczniczego. Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia Rejestr Produktów Leczniczych. [dostęp 2016-06-07].
- ↑ a b
G.N. Sahana, N. Sarala, T.N. Kumar, V. Lakshmaiah. A comparative study of nebivolol and (S) atenolol on blood pressure and heart rate on essential hypertensive patients. „Indian J Pharmacol”. 42 (6), s. 401–405, Dec 2010. DOI: 10.4103/0253-7613.71918. PMID: 21189915. PMCID: PMC2991702. - ↑ a b K. Stoschitzky, W. Lindner, M. Rath, C. Leitner i inni. Stereoselective hemodynamic effects of (R)-and (S)-propranolol in man. „Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol”. 339 (4), s. 474–478, 1989. DOI: 10.1007/BF00736064. PMID: 2739756.
- ↑ K. Stoschitzky, G. Egginger, G. Zernig, W. Klein i inni. Stereoselective features of (R)- and (S)-atenolol: clinical pharmacological, pharmacokinetic, and radioligand binding studies. „Chirality”. 5 (1), s. 15–19, 1993. DOI: 10.1002/chir.530050104. PMID: 8383518.
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 6 kwietnia 2016 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 2016-04-06. s. 114. [dostęp 2016-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-29)].
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
| C07A – Leki β-adrenolityczne |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| C07B – Leki β-adrenolityczne w połączeniach z tiazydami |
| ||||||
| C07C – Leki β-adrenolityczne w połączeniach z innymi lekami moczopędnymi |
| ||||||
| C07D – Leki β-adrenolityczne z tiazydami w połączeniach z innymi lekami moczopędnymi |
| ||||||
| C07F – Leki β-adrenolityczne w połączeniach z innymi lekami |
|
Encyklopedia internetowa (grupa stereoizomerów):
- Catalana: 0081651
