Epicykloida

Epicykloida – krzywa, jaką zakreśla ustalony punkt okręgu toczącego się bez poślizgu na zewnątrz innego, nieruchomego okręgu[1]. Epicykloida jest szczególnym przypadkiem epitrochoidy.

Kształt epicykloidy zależy od stosunku R r {\displaystyle {\tfrac {R}{r}}} promieni okręgów, nieruchomego do toczącego się. Gdy promienie są równe otrzymuje się krzywą sercową, z grecka zwaną kardioidą (sercowata od gr. καρδιά – serce).

Opis matematyczny

Epicykloidę najłatwiej opisać równaniami parametrycznymi:

x = ( R + r ) cos ( t ) r cos ( R + r r t ) , {\displaystyle x=(R+r)\cos(t)-r\cos \left({\frac {R+r}{r}}t\right),}
y = ( R + r ) sin ( t ) r sin ( R + r r t ) . {\displaystyle y=(R+r)\sin(t)-r\sin \left({\frac {R+r}{r}}t\right).}

Przykłady

Poniższe rysunki pokazują kilka epicykloid dla różnych wartości ilorazów R r . {\displaystyle {\tfrac {R}{r}}.}

  • powstawanie kardioidy i kardioida statycznie:
  • epicykloida R r = 2 {\displaystyle {\tfrac {R}{r}}=2} (zwana też nefroidą) – powstawanie i krzywa statycznie:
  • epicykloida R r = 3 {\displaystyle {\frac {R}{r}}=3} – powstawanie i krzywa statycznie:

Jeżeli stosunek R r {\displaystyle {\frac {R}{r}}} jest liczbą niewymierną, otrzymuje się krzywą otwartą. Kolejne przybliżenia takiej sytuacji pokazują poniższe rysunki:

Zobacz też

  • cykloida
  • epicentrum
  • hipocykloida

Przypisy

  1. epicykloida, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-09-29] .

Linki zewnętrzne

  • Eric W.E.W. Weisstein Eric W.E.W., Epicycloid, [w:] MathWorld, Wolfram Research [dostęp 2020-12-13]  (ang.).
  • p
  • d
  • e
Krzywe cykliczne – utworzone toczeniem
po prostej
  • cykloida
    • brachistochrona
    • tautochrona
  • cykloida skrócona
  • cykloida wydłużona
po okręgu –
trochoidy
epitrochoidy
hipotrochoidy
twierdzenia
narzędzia
  • cykloidograf
  • spirograf

  • SNL: episykloide