Ferdynand Wittelsbach

Ferdynand Bawarski

Data urodzenia

6 października 1577

Data śmierci

13 września 1650

Miejsce pochówku

Katedra w Kolonii

Biskup Liège

Okres sprawowania

1612-1650

Arcybiskup Kolonii

Okres sprawowania

1612-1650

Wyznanie

katolicyzm

Sakra biskupia

1595

Multimedia w Wikimedia Commons

Ferdynand Wittelsbach (ur. 6 października 1577 w Monachium – zm. 13 września 1650 w Arnsbergu) – elektor arcybiskup Kolonii w latach 1612–1650^[1].

Życiorys

Syn Wilhelma V księcia Bawarii i Renaty Lotaryńskiej. Jego dziadkami byli: Albrecht V Wittelsbach i Anna Habsburg oraz Franciszek I Lotaryński i Krystyna Oldenburg, księżniczka duńska.

Był trzecim synem który dożył pełnoletniości, został przeznaczony do stanu duchownego tak jak jego starszy brat Filip Wilhelm. Był kanonikiem w Moguncji, Trewirze, Salzburgu, Würzburgu, Pasawie oraz Kolonii. W 1591 roku został koadjutorem probostwa Berchtesgaden, a w 1594 roku księciem – proboszczem Berchtesgaden. W 1595 roku został wybrany biskupem koadiutorem diecezji kolońskiej, gdzie arcybiskupem był jego wuj Ernest Wittelsbach. Po śmierci Ernesta w 1612 roku został arcybiskupem Kolonii, księciem Westfalii, panem Vest Recklinghausen, arcykanclerzem Włoch, księciem elektorem, biskupem Münsteru, Hildesheim, Liège i księciem-opatem Stavelot-Malmedy. W 1618 roku został biskupem Paderborn. Mianował swojego bratanka Maksymiliana Henryka biskupem koadiutorem diecezji kolońskiej.

Przypisy

↑ Adam Przyboś: Podróż królewicza Władysława Wazy do krajów Europy Zachodniej w latach 1624-1625 w świetle ówczesnych relacji. Kraków 1977, s. 137.

Biskupi Kolonii

Biskupi	św. Maternus (Matern) (313/314-?) Eufrates (343–346) Św. Severyn (397-?) Carentinus (565–567) Ewergizyl (590-?) Solacjusz (614-?) Sunnoweusz (przed 620-?) Remediusz (po 627-?) Św.Kunibert (627-po 648) Botand (po 648–690) Stefan (690–692/4) Gislo (692/4–711) Anno I (711/5–715) Faramamund (711/6–723) Alduin (721/3–737) Reginfryd (737–743/5) Św. Agilolf (746/7-po 748) Hildegar (753-?) Bertelm (762-?) Ricolf (768–777/82) Hildebold (787–795)
Arcybiskupi	Hildebold (795–818) Hadebald (819–841) Liutbert (842) Hilduin (842–848/9) Gunthar (850–863) Willibert (870–889) Herman I (889/90–924) Wichfried (924–953) Bruno I (953–965) Folkmar (965/6–969) Gero (969–976) Waryn (976–985) Ebergar (Everger) (985–999) Św.Herybert (999–1021) Pilgrim (1021–1036) Herman II (1036–1056) Św. Anno II (1056–1075) Hildolf (1076–1078) Sigewin Are (1078–1089) Herman III Hochstaden (1089–1099) Fryderyk I ze Schwarzenburga (1100–1131) Bruno II z Bergu (1131–1137) Hugo z Sponheim (1137) Arnold I (1137–1151) Arnold II Wied (1151–1156) Fryderyk II z Bergu (1156–1158) Rainald z Dassel (1159–1167) Filip I z Heinsbergu (1167–1191) Bruno III z Bergu (1191–1193) Adolf I z Alteny (1193–1205) Bruno IV z Sayn (1205–1208) Dytryk I z Hengebach (1208–1212) Engelbert I (1216–1225) Henryk I z Müllenark (1225–1238) Konrad I z Hochstaden (1238–1261) Engelbert II z Falkenburga (1261–1274) Zygfryd I z Westerburga (1275–1297) Wigbold z Holte (1297–1305) Henryk z Virneburga (1304–1332) Walram z Jülich (1332–1349) Wilhelm z Gennep (1349–1362) Adolf II z Mark (1363–1364) Engelbert III (1364–1368) Fryderyk III z Saarwerden (1370–1414) Dytryk II z Moers (1414–1463) Ruprecht z Palatynatu (1463–1478) Herman IV z Hesji (1480–1508) Filip II Daun (1508–1515) Herman V Wied (1515–1547) Adolf III Schaumburg (1547–1556) Anton I (1556–1558) Gebhard z Mansfeld (1558–1562) Fryderyk IV Wied (1562–1567) Salentin z Nowego Isenburgu (1567–1577) Gebhard I Waldburg (1577–1582) Ernest Wittelsbach (1583–1612) Ferdynand Wittelsbach (1612–1650) Maksymilian Henryk Wittelsbach (1650–1688) Józef Klemens Wittelsbach (1688–1723) Klemens August Wittelsbach (1723–1761) Maksimilian Fryderyk Königsegg (1761–1784) Maksymilian Franciszek Habsburg (1784–1801) Ferdinand August (1824–1835) Clemens August Droste zu Vischering (1835–1845) Johannes von Geissel (1845–1864) Paulus Melchers (1866–1885) Philipp Krementz (1885–1899) Hubert Theophil Simar (1899–1902) Antonius II Fischer (1902–1912) Felix von Hartmann (1912–1919) Karl Joseph Schulte (1920–1941) Joseph I Frings (1942–1969) Joseph II Höffner (1969–1987) Joachim Meisner (1989–2014) Rainer Woelki (od 2014)

Biskupi

św. Maternus (Matern) (313/314-?)
Eufrates (343–346)
Św. Severyn (397-?)
Carentinus (565–567)
Ewergizyl (590-?)
Solacjusz (614-?)
Sunnoweusz (przed 620-?)
Remediusz (po 627-?)
Św.Kunibert (627-po 648)
Botand (po 648–690)
Stefan (690–692/4)
Gislo (692/4–711)
Anno I (711/5–715)
Faramamund (711/6–723)
Alduin (721/3–737)
Reginfryd (737–743/5)
Św. Agilolf (746/7-po 748)
Hildegar (753-?)
Bertelm (762-?)
Ricolf (768–777/82)
Hildebold (787–795)

Arcybiskupi

Hildebold (795–818)
Hadebald (819–841)
Liutbert (842)
Hilduin (842–848/9)
Gunthar (850–863)
Willibert (870–889)
Herman I (889/90–924)
Wichfried (924–953)
Bruno I (953–965)
Folkmar (965/6–969)
Gero (969–976)
Waryn (976–985)
Ebergar (Everger) (985–999)
Św.Herybert (999–1021)
Pilgrim (1021–1036)
Herman II (1036–1056)
Św. Anno II (1056–1075)
Hildolf (1076–1078)
Sigewin Are (1078–1089)
Herman III Hochstaden (1089–1099)
Fryderyk I ze Schwarzenburga (1100–1131)
Bruno II z Bergu (1131–1137)
Hugo z Sponheim (1137)
Arnold I (1137–1151)
Arnold II Wied (1151–1156)
Fryderyk II z Bergu (1156–1158)
Rainald z Dassel (1159–1167)
Filip I z Heinsbergu (1167–1191)
Bruno III z Bergu (1191–1193)
Adolf I z Alteny (1193–1205)
Bruno IV z Sayn (1205–1208)
Dytryk I z Hengebach (1208–1212)
Engelbert I (1216–1225)
Henryk I z Müllenark (1225–1238)
Konrad I z Hochstaden (1238–1261)
Engelbert II z Falkenburga (1261–1274)
Zygfryd I z Westerburga (1275–1297)
Wigbold z Holte (1297–1305)
Henryk z Virneburga (1304–1332)
Walram z Jülich (1332–1349)
Wilhelm z Gennep (1349–1362)
Adolf II z Mark (1363–1364)
Engelbert III (1364–1368)
Fryderyk III z Saarwerden (1370–1414)
Dytryk II z Moers (1414–1463)
Ruprecht z Palatynatu (1463–1478)
Herman IV z Hesji (1480–1508)
Filip II Daun (1508–1515)
Herman V Wied (1515–1547)
Adolf III Schaumburg (1547–1556)
Anton I (1556–1558)
Gebhard z Mansfeld (1558–1562)
Fryderyk IV Wied (1562–1567)
Salentin z Nowego Isenburgu (1567–1577)
Gebhard I Waldburg (1577–1582)
Ernest Wittelsbach (1583–1612)
Ferdynand Wittelsbach (1612–1650)
Maksymilian Henryk Wittelsbach (1650–1688)
Józef Klemens Wittelsbach (1688–1723)
Klemens August Wittelsbach (1723–1761)
Maksimilian Fryderyk Königsegg (1761–1784)
Maksymilian Franciszek Habsburg (1784–1801)
Ferdinand August (1824–1835)
Clemens August Droste zu Vischering (1835–1845)
Johannes von Geissel (1845–1864)
Paulus Melchers (1866–1885)
Philipp Krementz (1885–1899)
Hubert Theophil Simar (1899–1902)
Antonius II Fischer (1902–1912)
Felix von Hartmann (1912–1919)
Karl Joseph Schulte (1920–1941)
Joseph I Frings (1942–1969)
Joseph II Höffner (1969–1987)
Joachim Meisner (1989–2014)
Rainer Woelki (od 2014)

Biskupi Münsteru

Święty Ludger (805–809)
Gerfried (809–839)
Altfried (839–849)
Liudbert (849–871)
Berthold (872–875)
Wolfhelm (875–900)
Neidhard (900–922)
Rumholm (922–941)
Hildbold (942–967)
Dodo (967–993)
Sweder (994–1011)
Dietrich I (1011–1022)
Siegfried Walbeck (1022–1032)
Hermann I (1032–1042)
Rudbert (1042–1063)
Fryderyk I (1064–1084)
Erpho (1084–1097)
Burchard Holte (1098–1118)
Dietrich II z Winzenburga (1118–1127)
Egbert (1127–1132)
Werner Steußlingen (1132–1151)
Fryderyk II Are (1152–1168)
Ludwik I z Wippra (1169–1173)
Herman II z Katzenelnbogen (1173–1202)
Otto I z Oldenburga (1204–1218)
Dietrich III z Nowego Isenburgu (1219–1226)
Ludolf Holte (1226–1247)
Otto II Lippe (1247–1259)
Wilhelm I Holte (1259–1260)
Gerhard (1261–1272)
Eberhard Diest (1275–1301)
Otto III z Rietbergu (1301–1306)
Konrad I z Bergu (1306–1310)
Ludwik II z Hesji (1310–1357)
Adolf (1357–1363)
Jan I z Virneburga (1363–1364)
Florenz z Wevelinghoven (1364–1378)
Poto von Pothenstein (1378–1381)
Heidenreich Wolf z Lüdinghausen (1382–1392)
Otto IV von Hoya (1392–1492)
Henryk II z Moers (1425–1450)
Walram z Moers (1450–1456)
Eryk I z Hoya (1450–1457)
Jan Wittelsbach (1457–1466)
Henryk III z Schwarzburgu (1466–1496)
Konrad II z Rietberg (1497–1508)
Eryk II Sachsen-Lauenburg (1508–1522)
Fryderyk III Wied (1522–1532)
Franciszek z Waldeck (1532–1553)
Wilhelm Ketteler (1553–1557)
Bernhard z Raesfeld (1557–1566)
Johann II von Hoya (1566–1575)
Jan Wilhelm z Kleve i Jülich (1574–1584)
Ernest Wittelsbach (1585–1612)
Ferdynand Wittelsbach (1612–1650)
Bernard von Galen (1650–1678)
Ferdinand II Fürstenberg (1675–1683)
Maksymilian Henryk Wittelsbach (1683–1688)
Friedrich Christian Plettenberg (1685–1706)
Franz Arnold Wolff-Metternich (1708–1718)
Klemens August Wittelsbach (1719–1761)
Max Friedrich Königsegg-Rothenfels (1762–1784)
Maksymilian Franciszek Habsburg (1784–1801)
Ferdinand III Lüninck (1820–1825)
Kaspar Max Droste zu Vischering (1825–1846)
Bernard Georg Kellermann (1846–1847)
Johann Georg Müller (1847–1870)
Johannes Bernhard Brinkmann (1870–1889)
Hermann Jakob Dingelstad (1889–1911)
Felix von Hartmann (1911–1912)
Johannes Poggenburg (1913–1933)
Klemens August von Galen (1933–1946)
Michael Keller (1947–1961)
Joseph Höffner (1962–1967)
Heinrich Tenhumberg (1969–1979)
Reinhard Lettmann (1980–2008)
Felix Genn (od 2009)

Biskupi Hildesheimu

Gunthar (815-834)
Rembert (834-835)
Ebbo (835-847)
Altfried (847-874)
Ludolf (874-874)
Marquard (874-880)
Wigbert (880-908)
Waldbert (908-919)
Sehard (919-928)
Diethard (928-954)
Otwin (954-984)
Osdag (985-989)
Gerdag (990-992)
Bernward (993-1022)
Gotard z Hildesheimu (1022-1038)
Dithmar (1038-1044)
Azelin (1044-1054)
Hezilo (1054-1079)
Udo Gleichen-Rheinhausen (1079-1114)
Bruning (1115-1119)
Berthold I z Alvensleben (1119-1130)
Berhard II z Rothenburg nad Tauber (1130-1153)
Bruno (1153-1161)
Herrmann Wennerde (1162-1170)
Adelog (1171-1190)
Berno (1190-1194)
Konrad I z Querfurt (1194-1198)
Heribert z Dahlem (1199-1216)
Siegfried I z Lichtenberg (1216-1221)
Konrad II Riesenberg (1221-1246)
Heinrich z Wernigerode (1247-1257)
Johann z Brakel (1257-1260)
Otto I z Brunszwik (1260-1279)
Siegfried II z Querfurt (1279-1310)
Heinrich II z Dobiegniew (miasto) (1310-1318)
Otto II z Dobiegniew (miasto) (1318-1331)
Heinrich III z Brunszwik (1331-1363)
Erich I z Schauenburg (1332-1349)
Johann II Schadland (1363-1365)
Gerhard Góra (1365-1398)
Johann III z Hoya (1398-1424)
Magnus z Sachsen-Lauenburg (1424-1452)
Bernhard III z Brunszwiku (1452-1458)
Ernst I. z Schauenburg (1458-1471)
Henning Domowy (1471-1481)
Berthold II Landsberg (1481-1502)
Erich II z Sachsen-Lauenburg (1503-1504)
Johannes IV z Sachsen-Lauenburg (1504-1527)
Balthasar Merklin (1527-1531)
Otto III z Schauenburg (1531-1537)
Valentin Teutleben (1537-1551)
Friedrich z Danii (1551-1556)
Burkhard Oberg (1557-1573)
Ernest Wittelsbach (1573-1612)
Ferdynand Wittelsbach (1612-1650)
Maksymilian Henryk Wittelsbach (1650-1688)
Jobst Edmund Brabeck (1688-1702)
Józef Klemens Wittelsbach (1702-1723)
Klemens August Wittelsbach (1723-1761)
Friedrich Wilhelm Westphalen (1763-1789)
Franz Egon z Fürstenberg (1789-1825)
Karl Gruben (1825-1829)
Gotthard Joseph Osthaus (1829-1835)
Franz Ferdinand Friedrich Fritz (1836-1840)
Jakob Joseph Wandt (1842-1849)
Eduard Jakob Wedekin (1850-1870)
Wilhelm Sommerwerk (1871-1905)
Adolf Bertram (1906-1914)
Joseph Ernst (1915-1928)
Nikolaus Bares (1929–1934)
Joseph Godehard Machens (1934-1956)
Heinrich Maria Janssen (1957-1983)
Josef Homeyer (1983-2004)
Norbert Trelle (od 2006)

Biskupi Liège

Biskupi Tongeren-Maastricht-Liège, ok. 315-971	Św. Maternus (ok. 315) Św. Serwacy (342-384) Aravatius św. Falkon (ok. 498-512) Św. Domicjan (?-560) Ebergisus Św. Monulfus (549-588) Św. Gondulf (589-614) Św. Ebregise (614-627) Św. Jan I Agnus (627-647) Św. Amand (647-650) Św. Remaclus (652-662) Św. Teodard (662-669) Św. Lambert (669-700) Św. Hubert (701-727) Św. Florybert (727-736 lub 738) Fulcaire (736 lub 738-769) Agilfride (769-787) Gerbert lub Gerbald (787-809) Walcaud (809-831) Erard (831-838 lub 840) Hartgard (838 lub 840-857) Franco (858-901) Stephen (901-920) Richer (920-945) Hugh I (945-947) Farabert (947-953) Rathier (953-955) Baldrick I (955-959) Eraclus (Eraclius, Evraclus) (959-971)
Książęta-biskupi Liège, 972-1794	Notger (972-1008) Baldryk II (1008-1018) Wolbodo (1018-1021) Durandus (1021-1025) Reginard (1025-1037) Nithard (1037-1042) Wazo (1042-1048) Theodwin (1048-1075) Henryk z Verdun (1075-1091) Otbert (1091-1119) Frederick (1119-1121) Albero I (1122-1128) Alexander I (1128-1135) Albero II (1135-1145) Henry II (1145-1164) Alexander II (1164-1167) Rudolf z Zähringen (1167-1191) Święty Albert z Leuven (1191-1192) Lothaire (1192-1193) Szymon z Limbourga (1193-1195) Albert (1195-1200) Hugo z Pierrepont (1200-1229) Jan z Eppes (1229-1238) Wilhelm Sabaudzki (1238-1239) Robert z Thourotte (1240-1246) Henryk z Geldern (1247-1274) Jan z Enghien (1274-1281) Jan oz Flanderii (1282-1291) Hugo Chalon (1295-1301) Adolf II Waldeck (1301-1302) Thibaut z Bar (1302-1312) Adolph z La Marck (1313-1344) Englebert z La Marck (1345-1364) Jan z Arckel (1364-1378) Arnold z Hornes (1378-1389) Jan bawarski (1389-1418) Jan Walenrode (1418-1419) Jan z Heinsberg (1419-1455) Louis Burbon (1456-1482) Jan z Hornes (1484-1505) Erard z La Marck (1505-1538) Korneliusz z Berghes (1538-1544) Jerzy z Austrii (1544-1557) Robert z Berghes (1557-1564) Gerard z Grœsbeek (1564-1580) Ernest Wittelsbach (1581-1612) Ferdynand Wittelsbach (1612-1650) Maksymilian Henryk Wittelsbach (1650-1688) Jan Ludwik (1688-1694) Józef Klemens Wittelsbach (1694-1723) Georges-Louis de Berghes (1724-1743) Jan Teodor Wittelsbach (1744-1763) Charles-Nicolas d'Oultremont (1763-1771) François-Charles de Velbruck (1772-1784) César-Constantin-François de Hœnsbrœck (1784-1792) François-Antoine-Marie de Méan (1792-1794)
Biskupi Liège, 1802-	Jean-Évangéliste Zäpfel (1802-1808) nieobsadzone (1808-1829) Corneille Richard Antoine van Bommel (1829-1852) Theodor Joseph de Montpellier (1852-1879) Victor Joseph Douterloux (1879-1901) Martin-Hubert Rutten (1902-1927) Louis-Joseph Kerkhofs (1927-1961) Guillaume Marie van Zuylen (1961-1986) Albert Houssiau (1986-2001) Aloys Jousten (2001-2013) Jean-Pierre Delville (od 2013)

Biskupi Paderborn

Biskupi	Hathumar (806–815) Badurad (815–862) Liuthard (862–887) Biso (887–900) Theoderich I (900–917) Unwan (918–935) Dudo (935–959) Folkmar (959–983) Retahr (983–1009) Meinwerk (1009–1036) Rotho (1036–1051) Imad (1051–1076) Poppo (1076–1083) Henryk I z Assel (1083–1090) Henryk II z Werl (1084–1127) Bernhard I z Georgsmarienhütte (1127–1160) Evergis (1160–1178) Siegfried (1178–1188) Bernard II z Ibbenbüren (1188–1204) Bernard III z Georgsmarienhütte (1204–1223) Tomasz Olivier (1223–1225) Wilbrand z Oldenburg (1225–1228) Bernard IV Lippe (1228–1247) Simon I (1247–1277) Otto z Rietberg (1277–1307) Günther I z Schieder-Schwalenberg (1307–1310) Teodoryk z Düsseldorf-Itter (1310–1321) Bernard V Lippe (1321–1341) Balduin z Steinfurt (1341–1361) Heinrich III (1361–1380) Szymon II z Sternberg (1380–1389) Ruprecht (1389–1394) Johann I z Hoya (1394–1399) Bertrando d'Arvazzano (1399–1401) Wilhelm (1400–1414) Dietrich II (1414–1463) Szymon III Lippe (1463–1498) Hermann I z Hesji (1498–1508) Enrich (1508–1532) Hermann II z Wied (1532–1547) Rembert z Kerssenbrock (1547–1568) Johann II (1568–1574) Salentin VI z Isenburg-Grenzau (1574–1577) Henryk IV z Sachsen-Lauenburg (1577–1585) Theodor v. z Fürstenberg (1585–1618) Ferdynand Bawarski (1618–1650) Teodoryk Adolf Recke (1650–1661) Ferdinand II z Fürstenberg (1661–1683) Hermann Werner von Wolff-Metternich zur Gracht (1683–1704) Franciszek Arnold von Wolff-Metternich zur Gracht (1704–1718) Klemens August Wittelsbach (1719–1761) Wilhelm Anton z Asseburg (1763–1782) Fryderyk Wilhelm z Westphalen (1782–1789) Franciszek Egon z Fürstenberg (1789–1825) Fryderyk Klemens z Ledebur-Wicheln (1825–1841) Ryszard Dammers (1841–1844) Franciszek Drepper (1845–1855) Konrad Martin (1856–1879) Franciszek Kasper Drobe (1882–1891) Hubert Theophil Simar (1891–1899) Wilhelm II Schneider (1900–1909) Karl Joseph Kardynał Schulte (1910–1920) Caspar Klein (1920–1930)
Arcybiskupi	Caspar Klein (1930–1941) Lorenz Kardynał Jäger (1941–1973) Johannes Joachim Kardynał Degenhardt (1974–2002) Hans-Josef Becker (od 2003)

Biskupi