Gabriel Sławiński

Kościół św. Ludwika we Włodawie, malowidła sklepienia nawy, Gabriel Sławiński, 1784-1785

Gabriel Sławiński (aktywny w ostatniej tercji XVIII wieku) – późnobarokowy malarz aktywny na terenie dawnych województw ruskiego, bełskiego i brzeskolitewskiego Rzeczypospolitej, twórca dzieł malarstwa monumentalnego, sztalugowego i tablicowego, pracował równocześnie dla kościołów rzymskokatolickich i cerkwi.

Życiorys

Nieznane są podstawowe dane biograficzne malarza. To samo nazwisko nosili przedstawiciele szlachty wywodzącej się z Wielkopolski, a przynajmniej od XVI wieku zamieszkującej również ziemie ruskie Rzeczypospolitej[1]. Język autorskich inskrypcji ekspiacyjnych Sławińskiego jest zróżnicowany - podpisywał się po polsku z obiegowymi wyrazami po łacinie oraz po rusku, cyrylicą[2].

Dzieła

Sławiński pierwsze znane dzieła wykonał dla cerkwi unickich – pw. Wniebowzięcia NMP w Klesztowie koło Chełma[3][4] oraz nieistniejącej pw. Świętego Mikity w Tyszowcach na przedmieściu Zamłynie, sygnowane kolejno datami 1772 i 1774[5]. Potem tworzył dla kościoła łacińskiego. Najpierw dla podpisanego datą 1776 kościoła parafialnego pw. Św. Wawrzyńca w Żółkiewce[6], a następnie dla świątyń zakonnych - bernardynów w Radecznicy i paulinów we Włodawie. W Radecznicy Sławiński pracował w latach 1780-1781[7], a we Włodawie w latach 1784-1785[8]. We Włodawie niewątpliwie samodzielną pracą Sławińskiego są malowidła sklepień nawy i kaplic, a przy dekoracji ścian kaplic, a może także ścian nawy nieznacznie pomagał mu paulin Wojciech Dobrzeniewski[9] - brat zmarłego wskutek niespodziewanej choroby Antoniego[10][11]. W latach 1783-1784 bracia paulini zdążyli razem ozdobić włodawskie prezbiterium[12], a prawdopodobnie także jego wschodnią przybudówkę[13].

Przypisy

  1. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016, s. 212, por. 213-216 .
  2. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016, s. 217 .
  3. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016, s. 47-69 .
  4. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Łukasz Węgleński z małżonką – fundatorzy dawnej cerkwi Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Klesztowie. O stosunkach na pograniczu wyznaniowym Rzeczypospolitej w XVIII w., „Prace Historyczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, t. 144, 2017, z. 1, s. 59–82 .
  5. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016, s. 96-109 .
  6. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016, s. 111-128 .
  7. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016, s. 129-146 .
  8. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016, s. 149-173 .
  9. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016, s. 158-161, Autorka zaproponowała nieco inny podział prac między Sławińskim a Dobrzeniewskimi niż ten, niegdyś przedstawiony przez Andrzeja Stogę. .
  10. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016, s. 155-156 .
  11. ↑ W świetle nekrologu Antoniego Dobrzeniewskiego błędne jest wciąż powtarzane przekonanie, że ów malarz zmarł we Włodawie wskutek upadku z rusztowania.
  12. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016, s. 155 .
  13. ↑ MagdalenaM. Ludera MagdalenaM., Kilka uwag na temat stylu braci Dobrzeniewskich i ich fresków w prezbiterium kościoła Paulinów we Włodawie, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, 14, 2016, s. 37–58 .

Bibliografia

  • Magdalena Ludera, Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016 (książka jest wersją rozprawy doktorskiej)
  • Magdalena Szyndlarewicz [ob. M. Ludera], Gabriel Sławiński – malarz fresków i obrazów. Uwagi wstępne, w: Między Wrocławiem a Lwowem. Sztuka na Śląsku, w Małopolsce i na Rusi Koronnej w czasach nowożytnych, red. A. Betlej, K. Brzezina-Scheuerer, P. Oszczanowski, Wrocław 2011, s. 349–358
  • Magdalena Ludera, Łukasz Węgleński z małżonką – fundatorzy dawnej cerkwi Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Klesztowie. O stosunkach na pograniczu wyznaniowym Rzeczypospolitej w XVIII w., „Prace Historyczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, t. 144, 2017, z. 1, s. 59–82
  • Magdalena Ludera, Kilka uwag na temat stylu braci Dobrzeniewskich i ich fresków w prezbiterium kościoła Paulinów we Włodawie, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, 14, 2016, s. 37–58
  • Magdalena Ludera, The copy of the Chełm icon of Mother of God in the Orthodox Church in Klesztów. Dating, direct inspiration, cult, „Roczniki Teologiczne KUL”, 2016, z. 4: Historia Kościoła, 63, 2016, s. 109–127
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • VIAF: 58150565533506250830
  • PLWABN: 9810564044005606