Jarząb domowy

Jarząb domowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

jarząb

Gatunek

jarząb domowy

Nazwa systematyczna
Sorbus domestica L.
Sp. pl. 1:477. 1753
Synonimy
  • Pyrus domestica (L.) Sm.
  • Pyrus sorbus Gaertn[3].
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

najmniejszej troski
Zasięg
Mapa zasięgu
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Jarząb domowy (Sorbus domestica L. lub (w zależności od ujęcia) Cormus domestica (L.) Spach) – gatunek drzew z rodziny różowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek występuje w południowej, środkowej i wschodniej Europie, w zachodniej części Azji (rejon Kaukazu) i północno-zachodniej Afryce[3][5].

Morfologia

Owoce
Pokrój
Dorasta do 13–15 m wysokości.
Liście
Nieparzystopierzaste o listkach kształtu jajowatego, spodem omszone.
Kwiaty
Podobne jak u gatunku jarząb pospolity (Sorbus aucuparia), lecz większe.
Owoce
Typu gruszkowatego w kolorze żółtym, od strony słonecznej przebarwiające się na czerwono.

Systematyka

Gatunek wyodrębniany jest do własnego, monotypowego rodzaju Cormus jako C. domestica (L.) Spach[5][6].

Zastosowanie

  • Owoce jadalne na surowo oraz pod postacią przetworów. Używane również na nalewki.
  • Drzewo dostarcza drewna wykorzystywanego w meblarstwie i w snycerstwie.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-20]  (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-28].
  4. Sorbus domestica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species  (ang.).
  5. a b Cormus domestica (L.) Spach. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-04].
  6. Alexander N. Sennikov, Arto Kurtto. A phylogenetic checklist of Sorbus s.l. (Rosaceae) in Europe. „Memoranda Societatis pro Fauna et Flora Fennica”. 93, s. 1–78, 2017. 

Bibliografia

  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne. ISBN 83-09-00256-4.
  • GND: 4302391-5
  • NKC: ph276445
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 39567
  • EoL: 636879
  • EUNIS: 179168
  • FloraWeb: 5704
  • GBIF: 3013206
  • identyfikator iNaturalist: 198878
  • IPNI: 324828-2
  • ITIS: 505296
  • NCBI: 1155369
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): rjp-989
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:324828-2
  • Tela Botanica: 65300
  • identyfikator Tropicos: 27803722
  • USDA PLANTS: SODO5