Johanne Luise Heiberg

Johanne Luise Heiberg

Data i miejsce urodzenia	22 listopada 1812 Kopenhaga
Data i miejsce śmierci	21 grudnia 1890 Kopenhaga
Zawód	aktorka, reżyserka, poetka
Współmałżonek	Johan Ludvig Heiberg
Zespół artystyczny
Teatr Królewski w Kopenhadze
Multimedia w Wikimedia Commons

Johanna Luise Heiberg z domu Pätges (ur. 22 listopada 1812 w Kopenhadze, zm. 21 grudnia 1890 tamże) – duńska aktorka, reżyserka i poetka, autorka wodewilów i pamiętników.

Życiorys

Urodziła się 22 listopada 1812 w Kopenhadze. Jej rodzice prowadzili tam gospodę. Uczęszczała do szkoły baletowej^[1].

W 1831 wyszła za mąż za krytyka i dramatopisarza Johana Ludviga Heiberga^[1].

W latach 1829–1864 występowała w kopenhaskim Teatrze Królewskim, a w latach 1867–1875 pełniła tam funkcję reżysera. Przez wiele lat wpływała w znaczący sposób na dobór repertuaru tej sceny. Głównie dla niej wodewile pisał jej mąż Johan Ludvig Heiberg^[1]. Zagrała ponad 250 ról.

Sama także była autorką komedii muzycznych: Niedziela na Amager (1848), Małpa (1849). Sama komponowała również muzykę^[1].

Po śmierci aktorki wydano jej pamiętniki Życie przeżyte powtórnie we wspomnieniu (duń. Et Liv gjenoplevet i Erindringen) (1891–1892, 4 tomy, po niemiecku 1901, II wyd. 1914). Publikacja ta uważana jest za jedną z ważniejszych pozycji w duńskiej literaturze pamiętnikarskiej^[1].

Upamiętnienie i odniesienia w kulturze

Johanne Luise Heiberg jest bohaterką napisanej w 1981 przez Pera Olova Enquista sztuki Z życia glist, opowiadającej o jej znajomości z H. Ch. Andersenem^[2]. W rolę Heiberg na polskich scenach wcieliły się m.in. Teresa Budzisz-Krzyżanowska w Starym Teatrze w Krakowie (1983)^[3], Maja Komorowska w teatrze Scena na Piętrze (1983)^[4] czy Krystyna Janda w Teatrze Powszechnym w Warszawie (1984)^[5],

Wizerunek Johanne Luise Heiberg, wykonany na podstawie fotografii Haralda Paetza z 1869, został umieszczony na banknocie o nominale 200 koron duńskich (seria z roku 1997).

Jest też bohaterką duńskiego miniserialu 1864 (2014), na podstawie którego nakręcono film 1864 - brødre i krig z 2016. Postać Heiberg odtwarzana jest przez Sidse Babett Knudsen^[6].

Przypisy