José Santos Zelaya

José Santos Zelaya
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 listopada 1853
Managua

Data śmierci

17 maja 1919

Prezydent Nikaragui
Okres

od 1893
do 1909

Poprzednik

Joaquín Zavala

Następca

José Madriz

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny z Vila Viçosa
Multimedia w Wikimedia Commons
Nikaragua
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Nikaragui
Ustrój polityczny
Konstytucja
  • Konstytucja Nikaragui
Władza ustawodawcza
  • Zgromadzenie Narodowe
    • René Nuñez Tellez
Władza wykonawcza
  • Prezydenci
    • Daniel Ortega
  • Rząd
    Rząd Daniela Ortegi
Władza sądownicza
  • Wymiar sprawiedliwości
    • Najwyższy Trybunał Sprawiedliwości
    • Prokurator Generalny Nikaragui
Kontrola państwowa
  • Kontrola państwowa
    • Najwyższa Rada Kontroli Nikaragui
    Guillermo Argüello Poessy
Finanse
  • Centralny Bank Nikaragui
    • Leonardo Ovidio Reyes Ramírez
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
  • Wybory parlamentarne: 2021
  • Wybory prezydenckie: 2021
Polityka zagraniczna
  • Polityka zagraniczna
  • Ministerstwo Spraw Zagranicznych Nikaragui
    minister: Samuel Santos

Wikiprojekt Polityka

José Santos Zelaya (ur. 1 listopada 1853 w Managui, zm. 17 maja 1919 w Nowym Jorku) – generał i prezydent Nikaragui, podjął próbę podporządkowania sobie krajów Ameryki Środkowej.

Życiorys

Urodził się w zamożnej rodzinie plantatorów kawy. Ukończył szkołę w Granadzie, następnie kontynuował edukację we Francji. Po powrocie do Nikaragui w 1876 roku rozpoczął aktywną działalność polityczną, występując przeciwko rządzącym krajem konserwatystom. Na początku lat dziewięćdziesiątych XIX wieku w łonie Partii Konserwatywnej zaczęły nasilać się konflikty wewnętrzne, doprowadzając do upadku rządu Roberto Sacasy. W rezultacie konserwatyści stracili władzę i w lipcu 1893 roku Zelaya objął urząd prezydenta. Nowy prezydent przystąpił do realizacji ambitnego planu robót publicznych, budowy nowych szkół i podniesienia wynagrodzenia nauczycieli. Podjęto prace nad rozbudową sieci dróg i połączeń kolejowych. Wiele uwagi poświęcił Zelaya poprawie sytuacji rolnictwa i rozbudowie Managui.

W swoich działaniach politycznych Zelaya nie krępował się zbytnio regułami demokracji. Za pomocą fałszerstw i nadużyć zapewniał sobie regularne zwycięstwa w kolejnych wyborach prezydenckich. Od zagranicznych przedsiębiorców bez skrępowania pobierał łapówki w zamian za przyznawanie im różnych koncesji i przywilejów. Na arenie międzynarodowej podjął próbę podporządkowania innych krajów Ameryki Środkowej. W 1906 roku odmówił wzięcia udziału w konferencji państw środkowoamerykańskich w San José i rozpoczął działania wojenne przeciwko Hondurasowi. Jego wojska zajęły stolicę Hondurasu Tegucigalpę i obaliły rząd tego kraju. Następnie Zelaya skierował się przeciwko Salwadorowi, próbując wywołać w tym kraju rewolucję. Posunięcia te doprowadziły do interwencji Stanów Zjednoczonych, które w 1907 roku zwołały w Waszyngtonie kolejną konferencję państw Ameryko Środkowej, która podjęła rezolucję nakazującą zakończenie wszelkich sporów. Zelaya jednak złamał to porozumienie. Wówczas władze amerykańskie postanowiły poprzeć w Nikaragui konserwatystów i doprowadzić do jego obalenia. W 1909 roku po rozstrzelaniu przez władze nikaraguańskie dwóch amerykańskich najemników, Stany Zjednoczone zerwały stosunki dyplomatyczne z Nikaraguą. W grudniu 1909 roku wsparta przez Stany Zjednoczone koalicja państw środkowoamerykańskich zmusiła Zelayę do ustąpienia ze stanowiska. Były prezydent wyjechał z Nikaragui. Początkowo schronił się w Meksyku, potem zamieszkał w Nowym Jorku.

Bibliografia

  • Alex Axelrod, Charles Phillips Władcy, tyrani, dyktatorzy. Leksykon, wyd. Politeja, Warszawa 2000, s. 622-623
  • p
  • d
  • e

  • ISNI: 0000000117501483
  • VIAF: 21402542
  • LCCN: n96038557
  • GND: 106879982X
  • BNE: XX1421204
  • Open Library: OL1089855A
  • WorldCat: lccn-n96038557