Koń Przewalskiego

Koń Przewalskiego

Equus ferus przewalskii
Poliakov, 1881
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nieparzystokopytne
Podrząd	koniokształtne
Rodzina	koniowate
Rodzaj	koń
Gatunek	tarpan dziki
Podgatunek	koń Przewalskiego
Synonimy
Equus przewalskii
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]
zagrożony
Zasięg występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Koń Przewalskiego (Equus ferus przewalskii) – ssak z rodziny koniowatych, współcześnie jedyny dziko żyjący gatunek koni. W 2018 roku badania filogenetyczne kości znalezionych na stanowisku kultury Botai w północnym Kazachstanie wykazały, że jest potomkiem koni udomowionych przez lud Botai. Zgodnie z tymi badaniami koń Przewalskiego nie byłby gatunkiem dzikim, lecz zdziczałym^[2].

Gatunek ten został nazwany na cześć Nikołaja Przewalskiego, który w 1879 zebrał materiały badawcze, na podstawie których Poliakow opisał to zwierzę w 1881 roku. Wiele koni Przewalskiego zostało schwytanych na początku XX wieku i umieszczonych w ogrodach zoologicznych.

Opis

Przypomina konia domowego, od którego odróżnia go krótka, stojąca grzywa oraz brak grzywki na czole. Ponadto różnią się liczbą chromosomów, choć mieszańce są płodne. W szacie letniej sierść krótka, rdzawa na grzbiecie i bokach, brzuch żółtobiały. W szacie zimowej sierść dłuższa i jaśniejsza. Na grzbiecie ciemna pręga. Nogi pręgowane do wysokości mniej więcej kolan. Klacze są mniejsze od ogierów.

Wymiary

długość 180–230 cm oraz ogon do 90 cm
Wysokość w kłębie – 125–145 cm
Masa około 200–300 kg.

Biotop

Niegdyś zamieszkiwał w licznych stadach stepy i półpustynie Azji Środkowej, porośnięte przez rośliny słonolubne. Dobrze rozmnaża się w niewoli.

Populacja

Gatunek został uznany za wymarły na wolności. Ostatnia dziko żyjąca populacja przetrwała na terenie południowo-zachodniej Mongolii i kilku pobliskich regionach Chin (Gansu, Sinciang i Mongolia Wewnętrzna). Ostatnie dzikie konie widziano w Mongolii w 1969. Zachował się jedynie w ogrodach zoologicznych. Od 1990 roku rozpoczęto próby jego reintrodukcji na terenach Mongolii, Chin, Kazachstanu, Rosji i Ukrainy, gdzie rozwój gatunku można zauważyć w Askanii Nowej^[1].

W ogrodach zoologicznych na całym świecie w 2005 żyło około 1500 koni tego gatunku, wywodzących się od 31 koni, które umieszczono w zoo w 1945^{[potrzebny przypis]}, oraz około 250 koni żyjących na wolności w Mongolii^[3]. Według danych IUCN na początku 2008 łączna liczba wszystkich żyjących osobników wynosiła 1872, w tym mniej niż 50 dorosłych osobników przebywało na wolności^[1].

W Polsce istnieją specjalne ośrodki, działające w ramach programu ochrony i przywracania tego gatunku. Znajdują się one w: Poznaniu, Wrocławiu, Łodzi i Warszawie^[4].

Systematyka

Klasyfikacja gatunku nie jest jednoznaczna. Obecnie spotyka się trzy stanowiska:

1. wyżej przedstawione – Equus przewalskii jako odrębny gatunek rodzaju Equus
2. Equus ferus przewalskii – podgatunek konia dzikiego (Equus ferus)
3. Equus caballus przewalskii – podgatunek konia domowego (Equus caballus)

Zobacz też

• Brumby
• gatunki zagrożone
• konik polski
• tarpan
• koń dziki
• mustang

Przypisy