Kostrzewa pstra

Kostrzewa pstra
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

kostrzewa

Gatunek

kostrzewa pstra

Nazwa systematyczna
Festuca varia Haenke
N.J.von Jacquin, Collectanea 2: 94 (1789)[3]
Synonimy
  • Festuca alpina Host
  • Festuca bellardii Schott ex Steud.
  • Festuca brachystachys (Hack.) K.Richt.
  • Festuca karabaghensis Mussajev
  • Festuca lagascae Steud.
  • Festuca laxa Schleich. ex Steud.
  • Festuca lubrica Lapeyr.
  • Festuca minor Schur
  • Festuca picta J.F.Gmel.
  • Festuca pumila subsp. varia (Haenke) Litard.
  • Festuca pumila var. varia (Haenke) Bolzon
  • Festuca spadicea Geners. ex Roem. & Schult.
  • Festuca sudetica Tausch ex Steud.
  • Festuca versicolor subsp. brachystachys (Hack.) Markgr.-Dann.
  • Festuca versicolor subsp. pallidula (Hack.) Markgr.-Dann.
  • Festuca woronowii Hack.
  • Schedonorus varius (Haenke) P.Beauv.
  • Tragus varius (Haenke) B.D.Jacks.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

najmniejszej troski
Multimedia w Wikimedia Commons

Kostrzewa pstra (Festuca varia Haenke) – gatunek traw z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Jego zasięg obejmuje góry środkowej i południowo-wschodniej Europy od Alp po Kaukaz[3]. W Polsce występuje tylko w wyższych partiach Karpat i Sudetów. W Tatrach jest pospolity[5].

Morfologia

Kwiatostany
Pokrój
Gęstokępkowa trawa o wysokości 15–40 cm[5].
Liście
Wąskie, łukowato przegięte, nie kłujące o blaszkach szydlasto zwiniętych, grubości 0,5–1,3 mm. Języczek jest tej szerokości co blaszka, lub węższy i nie posiada uszek. Na pędach płonnych ma on długość 0,2–1,8 mm, na pędach kwiatowych 0,7–3,2 mm. Na granicy blaszki liścia i pochwy występuje zgrubiały, lśniący pierścień[5].
Kwiaty
Zebrane w wąską i nieco zwisającą wiechę o długości 3–11 cm i brunatno-fioletowym kolorze. Złożona jest z podługowatych (2)3–5(8)–kwiatowych kłosków o długości 7–11 mm każdy. Plewka dolna o długości 4–7 mm jest zaostrzona i nie posiada ości, lub co najwyżej krótką ostkę o długości do 1 mm. Słupek jest w górnej części owłosiony[5].

Biologia i ekologia

Kostrzewa pstra w Alpach

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Występuje w wyższych partiach gór. W Tatrach rośnie od piętra reglowego aż po piętro alpejskie[5]. Występuje głównie na podłożu wapiennym, ale spotykana jest również na granitach, jeśli podłoże zawiera nieco wapnia lub warstwę próchnicy[6]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Seslerion tatrae i Ass. Saxifrago-Festucetum versicoloris[7]. Na Babiej Górze gatunek ten jest głównym składnikiem specyficznego dla tego masywu zespołu Saxifrago-Festucetum versicoloris babiogorense, rozwijającego się na urwiskach i wąskich półkach skalnych górnych partii północnych zboczy góry, na podłożu budowanym przez piaskowce magurskie[8].

 Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Zastosowanie

Bywa uprawiana jako roślina ozdobna. Nadaje się do ogrodów skalnych i do suchych bukietów[9] Tworzy ciekawe kompozycje z innymi gatunkami roślin o barwnych kwiatach.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-02]  (ang.).
  3. a b c Festuca varia Haenke, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-19] .
  4. Festuca varia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species  (ang.).
  5. a b c d e Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  6. Władysław Szafer: Tatrzański Park Narodowy. Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
  7. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  8. Leszek Bernacki, Andrzej Blarowski, Zbigniew Wilczek: Osobliwości szaty roślinnej województwa bielskiego. Poznań: COLGRAF-PRESS, 1998, s. 89. ISBN 83-86258-22-5.
  9. Z pozoru niepozorne rośliny ozdobne zimą. [dostęp 2009-02-25].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EUNIS: 190741
  • GBIF: 4111486
  • identyfikator iNaturalist: 140172
  • IPNI: 403698-1
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-417110
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:403698-1
  • identyfikator Tropicos: 25525206