Kwas hipurowy

Kwas hipurowy
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
kwas 2-(benzoiloamino)octowy
Inne nazwy i oznaczenia
N-benzoiloglicyna, kwas benzoiloaminooctowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C9H9NO3

Inne wzory

C
6
H
5
CONHCH
2
COOH

Masa molowa

179,17 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

495-69-2

PubChem

464

DrugBank

DB16842

SMILES
C1=CC=C(C=C1)C(=O)NCC(=O)O
InChI
InChI=1S/C9H9NO3/c11-8(12)6-10-9(13)7-4-2-1-3-5-7/h1-5H,6H2,(H,10,13)(H,11,12)
InChIKey
QIAFMBKCNZACKA-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
1,371 g/cm³ (20 °C)[1]; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
rozpuszczalny: 3,7 g/kg[1]
w innych rozpuszczalnikach
rozpuszczalny w etanolu, słabo w eterze dietylowym, benzenie i chloroformie[1]
Temperatura topnienia

191,5 °C[1]

Kwasowość (pKa)

3,62[1]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2016-03-15]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Działanie żrące Wykrzyknik
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H302, H315, H318, H335

Zwroty P

P261, P280, P305+P351+P338

Numer RTECS

MR8150000

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Kwas hipurowy (N-benzoiloglicyna), C
6
H
5
CONHCH
2
COOH
organiczny związek chemiczny, amid kwasu benzoesowego i glicyny. Występuje w moczu jako produkt metabolizmu związków aromatycznych zbudowanych z benzenu podstawionego jednowęglową grupą funkcyjną, np. toluenu (C
6
H
5
CH
3
), benzoesanów (C
6
H
5
COO
) lub benzaldehydu (C
6
H
5
CHO
)[2].

Zastosowanie w medycynie

Reakcja powstawania kwasu hipurowego jest reakcją detoksykacji w wątrobie i zachodzi z udziałem glicyny. Jedną z metod leczenie fenyloketonurii jest użycie w organizmie enzymu roślinnego PAL. PAL odrywa grupę aminową z fenyloalaniny, która jest następnie przekształcana w kwas cynamonowy, który z kolei łączy się z glicyną i tworzy kwas hipurowy[potrzebny przypis].

Jego obecność w moczu jest często spotykana i nie ma znaczenia diagnostycznego i może być związana ze spożyciem benzoesanu sodu, obecnego w żywności jako konserwant. Benzoesan sodu podaje się też w trakcie leczenia hiperamonemii, w celu eliminacji nadmiaru amoniaku z organizmu w postaci kwasu hipurowego[3].

Przypisy

  1. a b c d e CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 3-44, 5-101, 5-159, ISBN 978-1-4822-0867-2  (ang.).
  2. JanuszJ. Szajewski JanuszJ., Leksykon ostrych zatruć, RyszardR. Feldman, MariaM. Glińska-Serwin, wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2000, s. 150 (benzaldehyd), s. 153 (benzoesan sodowy), s. 389 (toluen) .
  3. JolantaJ. Sykut-Cegielska JolantaJ., Jak interpretować zwiększone stężenie kwasu hipurowego?, [w:] 5000 pytań z pediatrii [online], Medycyna Praktyczna [dostęp 2023-02-22] .
Kontrola autorytatywna (rodzaj indywiduum chemicznego):
  • GND: 4331374-7