Lustro

Ten artykuł od 2017-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Ten artykuł dotyczy zwierciadła optycznego. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Lustro odbijające stojący przed nim przedmiot
Lustro jako element elewacji budynku

Lustro, zwierciadło – gładka powierzchnia odbijająca światło, dzięki czemu powstaje obraz odbity przedmiotów znajdujących się przed lustrem. Także narzędzie dysponujące taką powierzchnią i służące odbijaniu obrazu.

Lustro jest najprostszym rodzajem zwierciadła optycznego. Jego powierzchnia jest prawie zawsze płaska, a głównym przeznaczeniem jest przeglądanie się w nim osób. Obecnie w użytku codziennym wykorzystywane są niemal wyłącznie zwierciadła szklane.

Historia

Lustro należy do jednych z najstarszych wynalazków ludzkiej cywilizacji. Jako zwierciadła interpretuje się już szlifowane kamienie pochodzące z epoki paleolitu. W epoce starożytnej upowszechniły się zwierciadła z polerowanego metalu np. brązu, ołowiu, srebra. One też dominowały przez większość średniowiecza, mimo że już w I w. n.e. Rzymianie odkryli technologię wytwarzania luster szklanych. Została ona zapomniana na kilkaset lat i zapewne dopiero w XIII wieku ponownie trafiła do Europy. Prawdopodobnym wydaje się, że wynalazku tego dokonali tym razem muzułmanie zamieszkujący Hiszpanię. W świecie chrześcijańskim lustra szklane upowszechniły się u schyłku średniowiecza. Były to zwierciadła pokrywane z jednej strony metalem, np. ołowiem.

Oto jeden z pierwszych (jeśli nie pierwszy) przepisów uzyskiwania lustra po polsku.

Sposób robienia zwierciadła rtęciowego z rozdziału Secreta ciekawe y doświadczone dla powszechney wiadomosci wydane[1]

Wziąć łót ieden cyny, łót jeden ołowiu, wismontu (bizmutu?) łótów dwa, włożywszy to w żelazną łyżkę razem rozpuścić i ztopić, weź tyle drugie żywego srebra (rtęci), to iest: ośm łótów wley go w przestudzony pomieniony stopiony metal, umieszay wespół na massę potym szkło dobrze wytrzeć suchym popiołem które aby nie było wilgotne i tłuste; przy ogniu zwolna i ostrożnie ogrzać, dopiero tą massą szkło obrane na zwierciadło oblać albo potrzeć cienko i w cieple przez kilka godzin wysuszyć żeby się zestało.

W ten sposób uzyskiwano lustra do roku 1843, później zrezygnowano z warstwy rtęciowej na rzecz znacznie lepiej odbijającej promienie warstwy srebrnej, chronionej przed porysowaniem i dostępem powietrza warstwą minii (pomarańczowa warstwa minii z tyłu lustra prawdopodobnie powstawała technologicznie, podczas produkcji). Dopiero obecne, ostre wymogi dotyczące ochrony środowiska zmusiły producentów luster do porzucenia technologii wykorzystującej ołów. W ostatnich latach upowszechniła się metoda wytwarzania luster przez napylanie próżniowe glinu.

Inne

Obraz powstały w lustrze jest obrazem pozornym i symetrycznym względem płaszczyzny zwierciadła. Oznacza to, że źródło i jego obraz są tej samej wielkości, a ich odległości od zwierciadła są jednakowe.

Zwierciadłem może być również powierzchnia dielektryka, np. spokojna powierzchnia wody. Współczynnik odbicia światła, który w przypadku metalu jest bliski 100%, w tym wypadku jest mniejszy i zależy od kąta padania.

Zobacz też

Informacje w projektach siostrzanych
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Cytaty w Wikicytatach
 Definicje słownikowe w Wikisłowniku
  • psyche (mebel)

Przypisy

  1. (książka nie ma strony tytułowej, prawdopodobnie pochodzi z końca XVIII w. Cytat ze strony 173); wydanie w Drukarni Wdowy Tomasza Le Brun z 1804 jest w katalogu Biblioteki Narodowej, sygn. I 2.071.522 A.

Bibliografia

  • Mark Pendergrast, Mirror mirror: a history of the human love affair with reflection, Basic Books, 2004.
  • Mieczysław Wallis, Dzieje zwierciadła i jego rola w różnych dziedzinach kultury, Wydawnictwa artystyczne i filmowe, Warszawa 1973.
  • LCCN: sh85085963
  • GND: 4056203-7
  • NDL: 00564449
  • BnF: 13162911m
  • BNCF: 27016
  • NKC: ph127688
  • J9U: 987007538770505171
  • Britannica: technology/mirror-optics, science/mirror-glass
  • БРЭ: 2878165
  • NE.se: spegel
  • SNL: speil, speil_-_symbolikk
  • Catalana: 0123922