Neorealizm włoski

Neorealizm włoski

Kadr z filmu Opętanie (1943)
Lata istnienia	1943–1952
Kraj	Włochy
Najważniejsi twórcy	Roberto Rossellini Vittorio De Sica Cesare Zavattini Luchino Visconti Giuseppe De Santis
Nurty stanowiące inspirację	Czarny realizm poetycki[1] Marksizm[2]
Spadkobiercze nurty	Francuska Nowa Fala[3] Cinema Novo[4] Irańska Nowa Fala[5]

Ten artykuł od 2017-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Neorealizm włoski – ruch artystyczny w literaturze, plastyce, a zwłaszcza w filmie, powstały jako sprzeciw wobec faszyzmu. Jego podstawowe dzieła zrealizowano w latach 1943–1952. W filmach neorealistycznych ukazywano konflikty i dramaty zwykłych ludzi, urastające – dzięki bogactwu obserwacji i prawdzie psychologicznej – do wielkich uogólnień.

Termin „neorealizm” wprowadził jeszcze w okresie wojny włoski krytyk filmowy Antonio Pietrangeli w związku z filmem Opętanie (1943) Luchino Viscontiego, niedopuszczonego przez faszystowską cenzurę do rozpowszechniania w kinach. Za pierwszy właściwy film tego nurtu uważa się jednak Rzym, miasto otwarte (1945) Roberta Rosselliniego, zrealizowany zaraz po wejściu wojsk amerykańskich do stolicy Włoch.

Kierunek powstał w wyniku zainteresowania twórców rozliczeniami wojennymi, a także problemami społecznymi pierwszych lat powojennych. Czołowym ideologiem neorealizmu i autorem lub współautorem większości scenariuszy był Cesare Zavattini.

Rozliczenia wojenne ukazane zostały między innymi w filmach: Paisà (1946) i Niemcy – rok zerowy (1948) Roberta Rosselliniego, Vivere in pace (1946) Luigiego Zampy, Słońce wschodzi (1946) Aldo Vergano.

Problematyką społeczną, rozpatrywaną w kontekście konsekwencji wojennych, zajęły się takie filmy jak: Dzieci ulicy (1946), Złodzieje rowerów (1948), Cud w Mediolanie (1950) i Umberto D. (1952) Vittoria De Siki, Tragiczny pościg (1947), Gorzki ryż (1949), Nie ma pokoju pod oliwkami (1950) i Rzym, godzina 11 (1951) Giuseppe De Santisa, Ziemia drży (1948) i Najpiękniejsza (1951) Luchino Viscontiego, Pod niebem Sycylii (1949) Pietro Germiego, Sierpniowa niedziela (1950) Luciano Emmera.

Kierunek ten, zakończony w pierwszej połowie lat 50., bardzo silnie oddziaływał na twórców z innych krajów, m.in. na twórczość Akiry Kurosawy (Pijany anioł to przykład neorealizmu japońskiego), Luisa Buñuela (Zapomniani) czy polskiej szkoły filmowej.

W latach późniejszych we Włoszech pojawiały się dzieła nawiązujące do tematów i poetyki neorealizmu: La strada (1954) Federico Felliniego, Generał della Rovere (1959) Roberta Rosselliniego, Matka i córka (1960) Vittoria De Siki, Złoto Rzymu (1961) Carlo Lizzaniego, Cztery dni Neapolu (1962) Nanniego Loy, Salvatore Giuliano (1962) i Ręce nad miastem (1963) Francesco Rosiego.

Przypisy