Onufry Trembecki

Onufry Trembecki

Data i miejsce urodzenia	22 kwietnia 1812 Samoklęski
Data i miejsce śmierci	11 marca 1892 Nowy Sącz
Burmistrz Nowego Sącza
Okres	od 1870 do 1870
Poprzednik	Julian Gutowski
Następca	Johan Johannides
Multimedia w Wikimedia Commons

Onufry Trembecki (Trębecki), zwany ojcem, herbu Prus (ur. 22 kwietnia 1812 w Samoklęskach (ówczesny cyrkuł jasielski) , zm. 11 marca 1892 w Nowym Sączu) – polski lekarz, chirurg, okulista, aptekarz, powstaniec listopadowy, lekarz zakładowy (naczelny lekarz) uzdrowiska w Szczawnicy w latach 1848–1883, burmistrz Nowego Sącza w 1870 roku.

Życiorys

Brał udział w powstaniu listopadowym^[1].

Od 1840 roku pracował jako lekarz w Szczawnicy^[2], prowadził również pierwszą aptekę w tym mieście^[3], w latach 1848–1883 pracował na stanowisku głównego lekarza zakładowego^[2].

Po powstaniu styczniowym około 1864 roku ustanowił wspólnie z Józefem Szalayem fundację na rzecz ubogich wojskowych, przeznaczając pokój w jednym z pensjonatów w Szczawnicy dla trzech żołnierzy rodem z Galicji, leczenia potrzebujących^[4].

Mieszkał w Nowym Sączu, od 10 lutego 1870 roku był przez kilka miesięcy burmistrzem tego miasta. Przed nim burmistrzem Nowego Sącza był Julian Gutowski, a po nim burmistrzem został Johann Johannides. Zgodnie z wolą Trembeckiego, jego wnuk Józef Wieniawa Zubrzycki podarował miastu Nowy Sącz nieruchomość, gdzie mieszkał Onufry Trembecki, przy ulicy Jagiellońskiej 35, obejmującą tzw. „Dworek", czyli dom murowany z ogrodem, z przeznaczeniem na urządzenie w nim przyszłego Muzeum Miejskiego oraz Biblioteki Publicznej^[5].

W 1870 roku Trembecki przeniósł się do nowo wybudowanej willi „Alma” w Szczawnicy, która była jego własnością, i którą po jego śmierci również odziedziczył jego wnuk Józef Wieniawa Zubrzycki. Pracując w Szczawnicy Trembecki przez wiele lat miał swoją kancelarię w willi „Szwajcarka Górna” przy placu Dietla^[6].

Po śmierci Józefa Szalaya w 1876 roku Józef Trembecki ufundował poświęconą mu tablicę epitafijną znajdującą się w kaplicy zdrojowej w Parku Górnym w Szczawnicy.

Pod koniec życia został uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Miasta Nowy Sącz^[7].

Twórczość

Trembecki napisał m.in.:

• Przewodnik do wód w Krościenku (1859)
• Przewodnik do zdrojów lekarskich w Szczawnicy (1861).

Ponadto w latach 1862–1883 publikował coroczne Sprawozdania o ruchu i postępie zakładów zdrojów leczniczych w Szczawnicy, dokumentujące historię uzdrowiska.

Życie prywatne

Miał żonę Walerię, której imieniem Józef Szalay nazwał jeden ze zdrojów w Szczawnicy, odkryty w 1840 roku przez Trembeckiego: Zdrój Waleryi, udostępniony kuracjuszom w 1853 roku^[8].

Onufry i Waleria mieli córkę Zofię zamężną Zubrzycką^[8].

Ciekawostka

Inicjatywa wystawienia popiersia Józefa Szalaya przy głównym deptaku w Parku Górnym została zgłoszona w 1879 roku w czasie przygotowań do obchodów 40-lecia pracy Onufrego Trembeckiego w Szczawnicy^[9].

Przypisy

Bibliografia

• Agata Barzycka-Paździor: Trembecki (Trębecki) Onufry. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 54. Warszawa – Kraków: Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, 2023, s. 639–640. ISBN 978-83-66911-33-8.
• Barbara Alina Węglarz: Spacerkiem po starej Szczawnicy i Rusi Szlachtowskiej. Wyd. 3. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2011. ISBN 978-83-62460-17-5.

Linki zewnętrzne

• Publikacje Onufrego Trembeckiego w bibliotece Polona