Pierwsza lepsza

Pierwsza lepsza
Ilustracja
Strona tytułowa pierwodruku, 1826
Autor

Aleksander Fredro

Typ utworu

komedia

Data powstania

1823

Wydanie oryginalne
Język

polski

Data wydania

1826

Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach

Pierwsza lepsza czyli Nauka zbawienna. Komedia w jednym akcie, wierszem – jednoaktowa komedia Aleksandra Fredry z 1823[1].

Komedia została napisana prawdopodobnie na początku 1823 w Jatwięgach (na karcie tytułowej autografu znajduje się data 25 marca 1823, będąca najpewniej datą ukończenia odpisu na czysto)[1]. Brudnopis utworu nie zachował się, znany jest natomiast odpis na czysto, sporządzony dla cenzury lwowskiej[1]. Prapremiera sztuki odbyła się 14 maja 1824 w Warszawie[1]. Po raz pierwszy sztuka ukazała się drukiem w 1826 w drugim tomie Komedii Aleksandra Fredry (s. 251–292)[1]. Komedia zamyka pierwszy okres twórczości Fredry, przypadający na lata 1818–1823[2][3].

Od połowy XX w. sztuka miała przynajmniej 18 inscenizacji, w tym trzykrotnie w Teatrze Telewizji – w 1963 i 1980 w reż. Andrzeja Łapickiego oraz w 1974 w reż. Olgi Lipińskiej, a także dwukrotnie w Teatrze Polskiego Radia – w 1969 w reż. Juliusza Owidzkiego i w 2002 w reż. Waldemara Modestowicza[4][5].

Komedia przedstawia historię znudzonego wesołym życiem młodego mężczyzny, który zakłada się z kolegami, że ożeni się z pierwszą kobietą spotkaną w ogrodzie publicznym[6]. O zamiarze dowiadują się jego przyjaciele i tak inscenizują sytuację, by ostatecznie przypadła mu kobieta kochająca go naprawdę, którą on również kochał, ale nie mógł się zdecydować na podjęcie decyzji[6].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Pigoń 1955 ↓, s. 291.
  2. ↑ Mazanowski 1931 ↓, s. 31.
  3. ↑ Wyka 1955 ↓, s. 134.
  4. ↑ Pierwsza lepsza, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2023-09-05] .
  5. ↑ Aleksander Fredro. Filmpolski.pl. [dostęp 2023-09-05].
  6. ↑ a b Łagowski 1901 ↓, s. 86–87.

Bibliografia

  • Stanisław Pigoń: Komentarz. W: Aleksander Fredro: Komedie. Seria pierwsza II. T. 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955, s. 265–357, seria: Pisma wszystkie.
  • Kazimierz Wyka: Wstęp. W: Aleksander Fredro: Komedie. Seria pierwsza I. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955, s. 5–142, seria: Pisma wszystkie.
  • Florian Łagowski: O komedjach Aleksandra hr. Fredry (ojca). Warszawa: M. Arct, 1901.
  • Mikołaj Mazanowski: Aleksander hr. Fredro. Złoczów: W. Zukerkandel, 1931.