Ralph Fiennes

Ralph Fiennes
Ilustracja
Ralph Fiennes (2018)
Imię i nazwisko

Ralph Nathaniel Twisleton-Wykeham-Fiennes

Data i miejsce urodzenia

22 grudnia 1962
Ipswich

Zawód

aktor, reżyser

Współmałżonek

Alex Kingston (1993–1997; rozwód)

Lata aktywności

od 1990

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Ralph Fiennes (wym. reɪf ˈfaɪnz), właśc. Ralph Nathaniel Twisleton-Wykeham-Fiennes[1][2] (ur. 22 grudnia 1962 w Ipswich, Suffolk) – angielski aktor i reżyser.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Ipswich[3] w katolickiej rodzinie jako najstarszy z sześciorga dzieci Marka Twisletona-Wykehama-Fiennesa (ur. 11 listopada 1933, zm. 30 grudnia 2004), fotografa i ilustratora[4], i Jennifer Anne Mary Alleyne Lash (ur. 27 lutego 1938, zm. 28 grudnia 1993), pejzażystki i pisarki publikującej swoje książki pod pseudonimem Jini Fiennes[5][6]. Jego siostra Martha (ur. 5 lutego 1965) została reżyserką teatralną, a w 1999 zadebiutowała na dużym ekranie realizując z Ralphem Oniegina. Muzykę do filmu skomponował ich brat Magnus Hubert (ur. 1965). Druga siostra, Sophia Victoria (ur. 1967), została producentką, a najmłodszy brat, Joseph (ur. 27 maja 1970 z bratem bliźniakiem Jacobem Markiem, który został leśniczym) także został aktorem. Ma także przybranego brata Michaela „Micka” Emery (ur. 31 grudnia 1952), z zawodu archeologa. Jest kuzynem brytyjskiego badacza Sir Ranulpha Fiennesa, a także wujkiem aktora Hero Fiennes Tiffina. Jest również w ósmym pokoleniu kuzynem króla Karola[7][8].

Zamiłowanie do sztuki wyniósł z domu. Uczęszczał do szkoły dla chłopców Bishop Wordsworth[9]. Zamierzał zostać malarzem i rozpoczął naukę w Chelsea College of Art & Design[9]. Po roku przeniósł się do Royal Academy of Dramatic Art[9].

Kariera

W 1985 trafił do zespołu Regents Park Theatre, z którym występował przez kolejne dwa lata. Od roku 1987 grał z Royal National Theatre, a w 1988 został członkiem elitarnej grupy teatralnej Royal Shakespeare Company. W ciągu trzech lat zagrał m.in. Romea, Henryka VI, Troilusa w romansie Troilus i Kresyda, Klaudia w Wiele hałasu o nic i Edmunda w Królu Lirze. W 1995 występując na Broadwayu odebrał nagrodę teatralną Tony Award za tytułową rolę tytułowego duńskiego księcia w Hamlecie Szekspira w reżyserii Jonathana Kenta z Almeida Theatre Company[10].

W 1990 dostał pierwszą rolę T.E. Lawrence'a, awanturnika i poszukiwacza przygód w dramacie telewizyjnym Niebezpieczny człowiek – Lawrence po Arabii (A Dangerous Man: Lawrence After Arabia), a rok później pojawił się w miniserialu Główny podejrzany (Prime Suspect, 1991). Rola Heathcliffa, pełnego sprzeczności, porywczego buntownika o wrażliwości romantyka w melodramacie Wichrowe Wzgórza (Wuthering Heights, 1992) z Juliette Binoche sprawiła, że Steven Spielberg zaangażował go do biograficznego dramatu wojennego Lista Schindlera (Schindler's List, 1993), gdzie zagrał autentyczną postać sadysty-oficera SS Amona Götha, okrutnego i bezdusznego nazistowskiego komendanta obozu koncentracyjnego w Płaszowie, który dla zabawy strzela do ludzi[11]. Za tę rolę otrzymał nominację do Oscara i Złotego Globu oraz nagrodę nowojorskich, chicagowskich, bostońskich i londyńskich krytyków filmowych i Brytyjskiej Akademii Filmowej BAFTA[12].

W obsypanym nagrodami melodramacie wojennym Angielski pacjent (The English Patient, 1996) zagrał nominowaną do Oscara i Złotego Globu rolę ciężko rannego pilota László Almásy. W dramacie Kropla słońca (Sunshine, 1999) zagrał aż trzy postacie wcielając się w rolę dziadka, ojca i wnuka.

Był na okładkach magazynów takich jak „GQ”, „Entertainment Weekly”, „Esquire”, „Film” i „Variety[13]. Nie przerywając pracy w londyńskim teatrze z klasycznym szekspirowskim repertuarem, grał w filmach fantastycznonaukowych, dreszczowcach i komediach romantycznych. Specjalizuje się w rolach rozdartych wewnętrznie, tajemniczych bohaterów miotanych skrajnymi namiętnościami.

Zajmuje się także dubbingiem. W 1998 użyczył głosu Ramzesowi w biblijnym filmie animowanym Książę Egiptu (The Prince of Egypt).

Został ambasadorem dobrej woli UNICEF.

Życie prywatne

We wrześniu 1993 poślubił aktorkę Alex Kingston. W 1995, podczas realizacji spektaklu Hamlet poznał aktorkę Francescę Annis, dla której rozwiódł się z żoną 28 października 1997[14]. Od 7 lutego 2006 para pozostaje jednak w separacji[15].

Filmografia

Obsada

Filmy fabularne

  • 1990: Niebezpieczny człowiek: Lawrence po Arabii (A Dangerous Man: Lawrence After Arabia) – Thomas Edward Lawrence
  • 1992: Wichrowe Wzgórza (Wuthering Heights) – Heathcliff
  • 1993: Dzieciątko z Mâcon (The Baby of Mâcon) – syn biskupa
  • 1993: Lista Schindlera (Schindler's List) – Amon Göth
  • 1993: Kormoran (The Cormorant) – John Talbot
  • 1994: Quiz Show – Charles Van Doren
  • 1995: Dziwne dni (Strange Days) – Lenny Nero
  • 1996: Angielski pacjent (The English Patient) – László Almásy
  • 1997: Oskar i Lucinda (Oscar and Lucinda) – Oscar Hopkins, prawnuk Oscara
  • 1998: Książę Egiptu (The Prince of Egypt) – Ramzes II (głos)
  • 1998: Rewolwer i melonik (The Avengers) – John Steed
  • 1999: Oniegin (Onegin) – Eugeniusz Onegin
  • 1999: Kropla słońca (Sunshine) – Ignatz, Ivan, Adam Sonnenschein
  • 1999: Koniec romansu (The End of the Affair) – Maurice Bendrix
  • 2000: How Proust Can Change Your Life – Marcel Proust
  • 2000: Spotkanie z Jezusem (The Miracle Maker) – Jezus Chrystus (głos)
  • 2002: Pająk (Spider) – Dennis 'Pająk' Cleg
  • 2002: Podwójny blef (The Good Thief) – Tony Angel
  • 2002: Reflections of Evil – Amon Göth (głos)
  • 2002: Czerwony smok (Red Dragon) – Francis Dolarhyde
  • 2002: Pokojówka na Manhattanie (Maid in Manhattan) – Christopher Marshall
  • 2005: Chromofobia (Chromophobia) – Stephen Tulloch
  • 2005: Harry Potter i Czara Ognia (Harry Potter and the Goblet of Fire) – Lord Voldemort
  • 2005: Miłego dnia? (Chumscrubber) – burmistrz Michael Ebbs
  • 2005: Biała hrabina (White Countess) – Todd Jackson
  • 2005: Wallace i Gromit: Klątwa królika (Wallace & Gromit in The Curse of the Were-Rabbit) – Victor Quatermaine (głos)
  • 2005: Wierny ogrodnik (The Constant Gardener) – Justin Quayle
  • 2006: Rewolta (Land of the Blind) – Joe
  • 2007: Harry Potter i Zakon Feniksa (Harry Potter and the Order of the Phoenix) – Lord Voldemort
  • 2007: Bernard i Doris (Bernard and Doris) – Bernard
  • 2008: The Hurt Locker. W pułapce wojny – dowódca najemników
  • 2008: Najpierw strzelaj, potem zwiedzaj (In Bruges) – Harry
  • 2008: Lektor (The Reader) – Michael Berg
  • 2008: Księżna (The Duchess) – Książę William Devonshire
  • 2010: Harry Potter i Insygnia Śmierci. Część I (Harry Potter and the Deathly Hallows: Part I) – Lord Voldemort
  • 2010: Starcie tytanów (Clash of the Titans) – Hades
  • 2010: Niania i wielkie bum (Nanny McPhee and the Big Bang) – Lord Gray
  • 2011: Koriolan (Coriolanus) – Caius Martius (Coriolanus)
  • 2011: Harry Potter i Insygnia Śmierci. Część II (Harry Potter and the Deathly Hallows: Part II) – Lord Voldemort
  • 2012: Gniew tytanów (Wrath of the Titans) – Hades
  • 2012: Skyfall – Gareth Mallory (M)
  • 2013: Kobieta w ukryciu (The Invisible Woman) – Karol Dickens
  • 2014: Grand Budapest Hotel – Pan Gustave H.
  • 2015: Spectre – M
  • 2016: Ave, Cezar! – Laurence Laurentz
  • 2021: Nie czas umierać – M
  • 2021: Wykopaliska (The Dig) – Basil Brown
  • 2021: King’s Man: Pierwsza misja (The King’s Man) – Książę Oxfordu
  • 2022: Menu (The Menu) – szef kuchni Slowik

Seriale TV

  • 1991: Główny podejrzany (Prime Suspect) – Michael
  • 1992: Great Performances – T. E. Lawrence
  • 1993: Screen Two – John Talbot
  • 1996: The Great War and the Shaping of the 20th Century – Wilfred Owen (głos)
  • 2011–2014: Rev. jako Diecezja londyńska

Reżyser

  • 2011: Koriolan (Coriolanus)

Nagrody

Rok Nagroda Kategoria Tytuł
1993 Nagroda nowojorskich krytyków (NYFCC) Najlepsza rola drugoplanowa[16] Lista Schindlera (1993)
1994 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) Najlepsza rola drugoplanowa[16]
1995 Tony Award Hamlet
1999 Europejska Nagroda Filmowa Najlepszy aktor Kropla słońca (1999)
2001 Nagroda im. Williama Shakespeare’a Teatru Szekspirowskiego w Waszyngtonie
2005 Nagroda im. Krzysztofa Kieślowskiego Całokształt pracy aktorskiej
2007 Nagroda Spike’s TV Scream Awards Najstraszniejsza postać filmowa (Lord Voldemort, Harry Potter)
2018 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Tokio Nagroda za najlepszy wkład artystyczny
Europejska Nagroda Filmowa Wybitne europejskie osiągnięcie w światowym kinie

Przypisy

  1. Ralph Fiennes. Listal. [dostęp 2016-01-16]. (ang.).
  2. Personalidade: Ralph Fiennes (Reino Unido). InterFilmes.com. [dostęp 2016-01-16]. (port.).
  3. Ralph Fiennes. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-30]. (ang.).
  4. Ralph Fiennes Biography (1962-). Film Reference. [dostęp 2016-05-13]. (ang.).
  5. Anthony Sampson: Obituary: Jini Fiennes. „The Independent”, 1993-12-31. [dostęp 2016-01-16]. (ang.).
  6. Ralph Fiennes What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-05-30]. (ang.).
  7. Cara McGoogan: The Crown: Olivia Colman is taking over as the Queen - but who could play Prince Philip?. „The Daily Telegraph”, 2017-10-27. [dostęp 2017-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-01)]. (ang.).
  8. Elise Taylor: 8 Celebrities You Didn’t Know Were Related to Royalty. „Vogue”, 2017-08-29. [dostęp 2017-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-01)]. (ang.).
  9. a b c Ralph Fiennes Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-05-30]. (ang.).
  10. Ralph Fiennes. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-05-30]. (ang.).
  11. Rebecca Flint Marx: Ralph Fiennes Biography. AllMovie. [dostęp 2022-05-30]. (ang.).
  12. Ralph Fiennes Awards. AllMovie. [dostęp 2022-05-30]. (ang.).
  13. Ralph Fiennes Magazines. FamousFix. [dostęp 2021-12-12]. (ang.).
  14. Ralph Fiennes Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-05-30]. (ang.).
  15. Richard Simpson (2006-10-08): Fiennes steps out with new love he wooed with naked yoga. „Daily Mail”. [dostęp 2019-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-01)]. (ang.).
  16. a b Ralph Fiennes Awards. FamousFix. [dostęp 2022-05-30]. (ang.).

Bibliografia

  • Ralph Fiennes w bazie IMDb (ang.)
  • Ralph Fiennes w bazie Filmweb
  • Ralph Fiennes w bazie Notable Names Database (ang.)
  • p
  • d
  • e
1988-1999
2000-2019
2020-
  • p
  • d
  • e
1968–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
  • p
  • d
  • e
Nagroda Brytyjskiego Filmu Niezależnego dla najlepszego aktora
  • Wikiprojekt:Filmy
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000114946372
  • VIAF: 85367925
  • LCCN: no94029452
  • GND: 122931300
  • BnF: 14013380z
  • SUDOC: 06033455X
  • SBN: RAVV099568
  • NLA: 35340405
  • NKC: xx0010208
  • BNE: XX1176910
  • NTA: 138497559
  • BIBSYS: 99009336
  • CiNii: DA13239915
  • PLWABN: 9810560584905606
  • NUKAT: n2009104237
  • J9U: 987007270734105171
  • CANTIC: a10983570
  • LNB: 000186870
  • CONOR: 22413667
  • KRNLK: KAC2020K7638
  • LIH: LNB:BbK0;=BF
  • WorldCat: lccn-no94029452
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: biography/Ralph-Fiennes
  • Treccani: ralph-fiennes
  • NE.se: ralph-fiennes
  • SNL: Ralph_Fiennes
  • Catalana: 0281954
  • DSDE: Ralph_Fiennes