Rondo Mogilskie

rondo Mogilskie

Grzegórzki
Ogólny widok na północ dolnego poziomu ronda – ciągi piesze, rowerowe i przystanki tramwajowe, w tle Unity Centre („Szkieletor”)
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Położenie na mapie Krakowa rondo Mogilskie
Położenie na mapie Polski rondo Mogilskie
Położenie na mapie województwa małopolskiego rondo Mogilskie
50°03′57,7″N 19°57′33,8″E/50,066020 19,959390
Multimedia w Wikimedia Commons

Rondo Mogilskie – jedno z ważniejszych skrzyżowań głównych ulic w Krakowie, zlokalizowane na północny wschód od Starego Miasta u zbiegu ulic Lubicz, Aleksandra Lubomirskiego, al. płk. Władysława Beliny-Prażmowskiego, Mogilskiej i al. Powstania Warszawskiego. Przez skrzyżowanie przebiega II obwodnica Krakowa w ciągu ulicy Lubomirskiego i alei Powstania Warszawskiego. Jest to skrzyżowanie dwupoziomowe – część nocnej komunikacji autobusowej, komunikacja tramwajowa, piesza i rowerowa odbywa się na obniżonym placu znajdującym się pośrodku otaczających wiaduktów, po których przeprowadzona jest komunikacja drogowa.

Infrastruktura

Pomimo wielopoziomowego rozwiązania, Rondo Mogilskie jest przyjazne dla osób niepełnosprawnych, rowerzystów i osób z wózkami dziecięcymi dzięki licznym pochylniom, windom i schodom ruchomym (z których większość nie działała od 2008 do 2014 roku^[1]). Na dolnym placu znajdują się przystanki tramwajowe oraz autobusowe komunikacji nocnej (autobusy dzienne nie kursują po trasach umożliwiających zjazd na dolny poziom).

Organizacja ruchu w obrębie Ronda Mogilskiego ma charakter samooczyszczający się; oznacza to, że wszystkie pasy ruchu wyprowadzają kierujących poza skrzyżowanie i aby na nim pozostać należy zmieniać pasy ruchu^[2].

Na środku Ronda Mogilskiego i na jego południowo-wschodnim obrzeżu wyeksponowane zostały ruiny bastionu Lubicz wchodzącego w skład Twierdzy Kraków.

Otoczenie

W północnej części Ronda Mogilskiego swój początek ma tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju prowadzący pod ul. A. Lubomirskiego i dalej pod Krakowskim Centrum Komunikacyjnym do ul. Pawiej.

Przed 2005 w zachodniej części ówczesnego ronda znajdowały się 2 pomniki przyrody – ponad stuletnie topole czarne. Wyższa miała 26 metrów, niższa – 24. Zostały one ścięte pomimo sprzeciwu Polskiego Klubu Ekologicznego. Powodem była modernizacja skrzyżowania i zły stan drzew stanowiących zagrożenie dla przechodniów. W lutym 2008 topole upamiętniono marmurową płytą z napisem „W tym miejscu rosły wiekowe Topole Szafera”.

W pobliżu Ronda Mogilskiego znajdują się:

• Opera Krakowska
• Ogród Botaniczny w Krakowie
• hotel Chopin
• wieżowiec Unity Center (zwany niegdyś przez wiele lat „Szkieletorem”)
• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Historia

Ta sekcja od 2016-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Historia Ronda Mogilskiego zaczęła się w 1951 roku, kiedy to wytyczono rondo i rozpoczęto rozbiórkę fortu Lubicz. Pozyskany budulec wywieziono do Warszawy celem odbudowy zniszczonego podczas II wojny światowej miasta. Nieprzeszkadzające resztki fortu przysypano kilkunastocentymetrową warstwą ziemi. Do nowo wybudowanego ronda przyłączono 4 arterie: Mogilską, Lubicz, Powstańców Warszawy (obecnie Powstania Warszawskiego) oraz Marchlewskiego (obecnie płk. Beliny-Prażmowskiego). Wzdłuż trzech z nich (z wyjątkiem alei Marchlewskiego) przeprowadzono torowiska tramwajowe. Linia przez ul. Mogilską pod bramę Kombinatu im. Lenina (obecnie im. T. Sendzimira) została otwarta 7 listopada 1952. W 1957 r. do ronda podłączono piątą ulicę – Modrzewskiego (obecnie Lubomirskiego). W latach 60. XX wieku nastąpiła budowa linii tramwajowej od Ronda Mogilskiego do Dworca Wschodniego. Została ona następnie zlikwidowana w 1985 roku, z myślą przeniesienia jej pod ziemię. Budowa tunelu pod Dworcem Głównym rozpoczęła się w drugiej połowie lat 90. XX wieku, aczkolwiek front prac dotarł do Ronda Mogilskiego dopiero w 2006 roku. Wówczas również rozpoczęto gruntowną przebudowę ronda, która została ukończona dwa lata później – w 2008 roku. W grudniu tego samego roku również oddano do użytku tunel tramwajowy i wyeksponowano ruiny fortu Lubicz. Koszt tej inwestycji wyniósł ok. 140 mln PLN^[3]. W 2013 roku na murkach w okolicach przystanków tramwajowych w kierunku al. Powstania Warszawskiego na dolnym poziomie ronda została wykonana mozaika przedstawiająca rysunki Stanisława Wyspiańskiego (głównie kwiaty), oraz jego ostatni autoportret. Nosi ona nazwę „Wyspiański na Rondzie Mogilskim”. W ślad za mozaiką powstało też kilka murali.

Kalendarium przebudowy z lat 2004–2008

W latach 2004–2008 rondo przebudowano na skrzyżowanie dwupoziomowe i wyeksponowano pozostałości bastionu Lubicz:

• marzec 2004 – turecka firma Güriş uzyskała pozwolenie na przebudowę ronda
• przełom 2004/2005 – wycięto wszystkie drzewa z powierzchni ronda
• marzec 2005 – firma Güriş w atmosferze skandalu opuściła plac budowy
• lipiec 2006 – polska firma Budimex-Dromex rozpoczęła pracę przy rondzie
• październik 2006 – zamknięto ruch drogowy i tramwajowy na rondzie

  

• czerwiec 2007 – zakończono budowę północnej jezdni nowego skrzyżowania (ul. A. Lubomirskiego – ul. Mogilska)
• lipiec 2007 – zakończono budowę zachodniej jezdni Ronda Mogilskiego (ul. A. Lubomirskiego – al. Powstania Warszawskiego)
• wrzesień 2007 – pierwsze tramwaje przejechały dolnym poziomem (ul. Lubicz – ul. Mogilska)
• grudzień 2007 – zakończono budowę południowo-wschodniej jezdni Ronda Mogilskiego i otwarto ruch drogowy na całym skrzyżowaniu
• marzec 2008 – otwarto dolny poziom dla ruchu pieszych wraz z przystankami MPK
• grudzień 2008 – otwarto tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju. Równocześnie zakończono prace konserwatorskie przy ruinach bastionu Lubicz i udostępniono je zwiedzającym.

Galeria

• 
  Widok Ronda Mogilskiego od strony południowej, w tle „Szkieletor” przed przebudową (2012)
• 
  Pozostałości Bastionu V „Lubicz” i wiadukty drogowe
• 
  Jezdnie samochodowe na górnym poziomie ronda
• 
  Ciągi piesze i rowerowe

Komunikacja

Rondo Mogilskie jest jednym z najważniejszych węzłów komunikacyjnych w Krakowie, dzięki czemu z niego można się dostać w prawie każdą część miasta. Z uwagi na stosunkowo częste zmiany w komunikacji publicznej w Krakowie warto sprawdzić obecnie obowiązujące na stronie z rozkładami jazdy miejskich autobusów i tramwajów^[4]

Zobacz też

• Rondo Antoniego Matecznego w Krakowie
• Rondo Czyżyńskie w Krakowie
• Rondo Grzegórzeckie w Krakowie

Przypisy