Siptah

Ten artykuł od 2016-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Siptah

władca starożytnego Egiptu

Dane biograficzne

Dynastia

XIX dynastia

Miejsce spoczynku

Dolina Królów (KV47)

Multimedia w Wikimedia Commons

Siptah, też Ramzes Siptah, Merenptah Siptah – faraon, władca starożytnego Egiptu z XIX dynastii, z okresu Nowego Państwa. Syn Seti II i jego syryjskiej małżonki Sutiraja (Tiaa ???). Wstąpił na tron po śmierci swego ojca prawdopodobnie w wieku 14 lat. Prawdopodobnie panował w latach 1194–1192 p.n.e. albo 1194–1188 p.n.e., lub 1196–1190 p.n.e.

W imieniu małoletniego faraona, regencję objęła jego macocha - Tauseret, sprawując władzę wespół z kanclerzem Bay, który

„osadził króla na tronie jego ojca”^[1].

Jak się sądzi, był cudzoziemcem, Syryjczykiem. W czasach Seti II pełnił funkcję nadwornego skryby, później kanclerza, a za Tauseret stał się wpływowym dostojnikiem, prawdopodobnie zarządzającym skarbem państwa (być może w wyniku związku z Tauseret) i to o nim starożytne zapisy wyrażają niepochlebne opinie, określając okres rządów jego i Tauseret jako okres anarchii, braku władzy centralnej, upadku administracji, podziału państwa i uzurpacji. Po drugim roku panowania Siptah zmienił swą tytulaturę zmieniając imię z Ramzes-Siptah na Merenptah-Siptah i jak się wydaje podjął próbę przywrócenia porządku w państwie^[2]. Kanclerz Bay stracił swoje wpływy i prawdopodobnie wkrótce potem, być może z rozkazu samego króla, został stracony. Do naszych czasów przetrwały ostrakony przekazujące tę wiadomość do osady rzemieślników w Deir el-Medina.

Siptah zmarł w wieku około 20 lat. Został pochowany w Dolinie Królów w grobowcu KV47. Grób ten został odkryty przez Edwarda R. Ayrtona w grudniu 1905 roku. Kartusz króla najpierw zniszczono, a później odnowiono. Rządy po Siptahu objęła Tauseret licząc swe lata panowania od czasu objęcia regencji.

Mumia króla została odnaleziona w sekretnej części grobowca (KV35) Amenhotepa II. Jak wykazały badania mumii, cierpiał on na poważną deformację lewej stopy.

Tytulatura

Królewski Protokół

serech lub Horusowe:

trl.: Ka-nakht-mery-Hapi (kꜢ-nḫt mri-ḥꜤpi^[3])

prenomen lub imię tronowe:

trl.: Secha-en-Re Meri-Amon (sḫꜤi.n-rꜤ mri-imn^[3])

nomen lub imię rodowe:

trl.: Ramessisu-Si-Ptah (rꜤ-msi-sw sꜢ-ptḥ^[3])

Przypisy

↑ N. Grimal, Dzieje Starożytnego Egiptu, s. 283.
↑ N. Grimal, Dzieje Starożytnego Egiptu, s. 284.
↑ ^a ^b ^c Za: PeterP. Lundström PeterP., Siptah in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2023-12-04] (ang.). Tam pełna znana tytulatura władcy.

Bibliografia

NicolasN. Grimal NicolasN., Dzieje Starożytnego Egiptu, AdamA. Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 2004, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518 .

Władcy Starożytnego Egiptu

Wszystkie daty dotyczą okresu przed narodzeniem Chrystusa (p.n.e.)

Od okresu predynastycznego do Pierwszego Przejściowego (przed ok. 3150–2133)

Okres

Dynastia	Faraonowie

Predynastyczny
(przed ok. 3150)

0	Hsekju Chaju Teje Czesz Neheb Wazner Mech Dwa Sokoły Hat-Hor Ny-Hor Pe-Hor Hedż-Hor Skorpion I Krokodyl Iry-Hor Ka Skorpion II

Wczesnodynastyczny
(ok. 3150–2686)

I	Narmer Aha Dżer Dżet Den Anedżib Semerchet Ka’a
II	Hetepsechemui Nebre Nineczer Uneg (?) Peribsen Chasechem Chasechemui

Stare Państwo
(ok. 2686–2181)

III	Sanacht Neczerierchet Sechemchet Chaba Neferka Huni
IV	Snofru Chufu Redżedef Chaefre Dżedefhor Nebka, Baka, Bakare Baure, Baefre, Bafre Menkaure Szepseskaf Dżedefptah
V	Userkaf Sahure Neferirkare Kakai Szepseskare Isi Neferefre Niuserre Ini Menkauhor Akauhor Dżedkare Izezi Unis
VI	Teti Userkare Pepi I Merenre I Antyemsaf I Pepi II Merenre Antyemsaf II Menbkare

1. Przejściowy
(ok. 2181–2133)

VII	Neferkare (młodszy) Neferkare Nebi Dżedkare Szemai Neferkare Chendu Merienhor Neferkamin Nikare Neferkare Tereru Neferkahor
VIII	Uadżkare Pepisonbe Neferkamin Anu Kakare Ibi Neferkare Neferkauhor Kapuibi Neferirkare
IX	Meribre Cheti I Neferkare Nebkaure Cheti II Setut
X	Merihathor Neferkare Uachare Cheti III Merikare Nebkaure Cheti IV

Średnie Państwo i Drugi Okres Przejściowy (ok. 2133–1567)

Okres

Dynastia	Faraonowie

Średnie Państwo
(ok. 2133–1786)

XI	Mentuhotep I Intef I Intef II Intef III Mentuhotep II Mentuhotep III Mentuhotep IV
XII	Amenemhat I Senuseret I (koregent) Amenemhat II (koregent) Senuseret II (koregent) Senuseret III Amenemhat III Amenemhat IV (koregent) Neferusobek

2. Przejściowy
(ok. 1786–1567)

XIII	Wegaf Amenemhat V Sekhemre Khutawi Amenemhat VI Sehetepibre Iufeni Amenemhat VII Nebnun Semenkare Hornedjheriotef Sobekhotep I Nedjemibre Sebekhotep I Reniseneb Hor I Amenemhat VIII Amenemhat IX Sebekhotep II Chendżer Imiramesha (albo Mermesha) Antef IV (albo Intef IV) Set I Panteni Ameni Kemau Ibi Aakeni Sobekhotep III Neferhotep I Sahathor Sobekhotep IV Sobekhotep V Iaib Ai I Sobekhotep VI Ini Sankhenre Suadjetu Ined Neferhotep II Hori (albo Hor II) Sobekhotep VII Didumes Ibi Se(?)kare Senebmiu Sekhaenre Merkheperre Merikare Senweseret IV (albo Sesostris IV) Montuemsaf Neferhotep III Mentuhotep V Nerkare Wesermontu Sobekhotep VIII Ini Mentuhotep VI Senaib Sobekhotep IX Wepwawetemsaf Hor Meritaui Sebekai Khuiiker
XIV	Nehesi Khatire Nebfawre Sehebre Meridjefare Sewadjkare II Nebdjefare Wbenre (?)djefare (?)wbenre Awtibre Herwibre Nebsenre Sekheperenre Djedkherure Sankhibre Kanefertumre Sekhem(?)re Kakemetre Neferibre A(?) Kha(?)re Ankhkare Semen(?)re Djed(?)re Senefer(?)re Menibre Djed(?)re Inek(?) I(?) Ip(?) Hebi Aped Hepw Shemsu Meni(?) Wrkai (?)kare (?)kare Hepu(?) (albo (?)nre) (?)annati (albo (?)kare) Bebnem Iuf(?) Seth II Sinu Hor III Nibef Penestensepti Kherhemwetshepsut Khuihemwet
XV	Maibre Szeszi/Salitis Meruserre Jakobher Seuserence Chain Auserre Apopi Nebchepeszre Apopi Aakenenre Apopi Aasehere Chamudi
XVI	Anat-Her Weser-Anat Semqen Seket Wasa (Wadj(ed)) Qar Seneferanchre Pepi III Beb-ankh Nebmaatre Nikare II Meribre Aahetepre Aaneterre Nebwankhre Ahetepre Nebweserre Khaweserre Khaimure Yakob-baal Yakobner Yam Amu Nia(?)
XVII	Nebucheperure Antef V Sechemre Uahchau Rehotep Sobekemsaf I Sechemre Sementaui Dżehuti Mentuhotep VII Nibirau I Nibirau II Semenenre Seuserenre Sobekemsaf II Antef VI Antef VII Senachtenre Ahmose Sekenenre Tao (albo Taa) Kamose

Nowe Państwo i Trzeci Okres Przejściowy (ok. 1567–730)

Okres

Dynastia	Faraonowie

Nowe Państwo
(ok. 1567–1085)

XVIII	Ahmose I Amenhotep I Totmes I Totmes II Hatszepsut Totmes III Amenhotep II Totmes IV Amenhotep III Echnaton (Amenhotep IV) Semenchkare Neferneferuaton Tutanchamon Aj Horemheb
XIX	Ramzes I Seti I Ramzes II (Wielki) Merenptah Amenmes Seti II Siptah Tauseret Jarsu?
XX	Setnacht Ramzes III Ramzes IV Ramzes V Ramzes VI Ramzes VII Ramzes VIII Ramzes IX Ramzes X Ramzes XI

3. Przejściowy
(1085–730)

XXI	Smendes I Amenemnesu Psusennes I Amenemope Osorkon Starszy Siamon Psusennes II
XXII	Szeszonk I Osorkon I Harsiese I Takelot I Osorkon II Szeszonk II Takelot II Szeszonk III Szeszonk IV Pimaj Szeszonk V
XXIII	Padibastet Iuput I Szeszonk VI Osorkon III Takelot III Rudżamon Iuput II Osorkon IV

Od Epoki Późnej do panowania rzymskiego (od 730)

Okres

Dynastia	Faraonowie

Epoka Późna
(730–305)

XXIV	Tefnacht Bakenrenef
XXV	Pianchi Szabaka Szabataka Taharka Tanutamon
XXVI	Necho I Psametych I Necho II Psametych II Apries Ahmose II Psametych III
XXVII	Kambyzes II Dariusz I Wielki Kserkses I Artakserkses I Kserkses II Sogdianos Dariusz II Artakserkses II
XXVIII	Amyrtajos
XXIX	Neferites I Achoris Psamutis Neferites II
XXX	Nektanebo I Tachos Nektanebo II
XXXI	Artakserkses III Ochos Arses Chabbasz Dariusz III