Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego „Zawisza” Federacja Skautingu Europejskiego

Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego „Zawisza” Federacja Skautingu Europejskiego – organizacja harcerska nawiązująca do skautingu katolickiego ojca Sevina, jezuity, oraz działalności instruktora harcerstwa przedwojennego hm. RP Stanisława Sedlaczka, działająca w Polsce. Od 1995 jest członkiem Międzynarodowego Związku Przewodniczek i Skautów Europy – Federacji Skautingu Europejskiego. Od połowy 2009 używa również nazwy „Skauci Europy”^[1]. Organizacja według stanu na rok 2023 liczy 7089 członków^[2].

Historia

 Osobny artykuł: Historia SHK „Zawisza”.

• 1972 – hm. Michał Bobrzyński zakłada szczep „Zawisza” przy zakładzie dla głuchoniemych w Lublinie. Pracuje w nim stosując metodę nawiązującą do harcerstwa przedwojennego, przywraca stare stopnie, nawiązuje współpracę z Kościołem rzymskokatolickim.
• 1980 – władze ZHP rozwiązują szczep
• 25 kwietnia 1981 – „Zawisza” opuszcza ZHP inicjując Niezależny Ruch Harcerski
• 28 lutego 1982 – powstanie Harcerskiej Służby Liturgicznej (później używano nazwy Harcerski Ruch Liturgiczny)
• 2 grudnia 1989 – Sejmik Założycielski Stowarzyszenia Harcerstwa Katolickiego „Zawisza”
• 10 kwietnia 1990 – sądowa rejestracja Stowarzyszenia
• 1994 – odbywa się Eurojam w Viterbo we Włoszech, w którym biorą udział szefowie i szefowe SHK „Zawisza”
• 1995 – Stowarzyszenie wstępuje do FSE
• 2003 – SHK-Z FSE organizuje Eurojam w Polsce, w miejscowości Żelazko koło Kluczy i Ogrodzieńca
• 2007 – SHK-Z FSE organizuje Euromoot, wędrówkę wędrowników i przewodniczek z FSE z Lewoczy na Słowacji do Częstochowy
• 2014 – SHK-Z FSE współorganizuje i bierze udział w Eurojamie we Francji, w miejscowości Saint-Evroult-Notre-Dame-du-Bois w Normandii.

Metodyka

SHK „Zawisza” realizuje działalność wychowawczo-oświatową w oparciu o tradycyjną metodę skautową opracowaną przez Roberta Baden-Powella, a następnie uściśloną przez o. Sevin i Stanisława Sedlaczka. Zajęcia odbywają się osobno w nurcie męskim i żeńskim, rozwinięty jest system zastępowy.

Cele

Wychowanie opiera się na pięciu celach skautingu europejskiego:

• Rozwój fizyczny
• Kształtowanie zmysłu praktycznego
• Kształtowanie charakteru
• Kształtowanie odruchu służby
• Odkrywanie Boga

Prawo harcerskie

 Osobny artykuł: Prawo harcerskie.

Poniżej zamieszczona została wersja męska Prawa Harcerskiego SHK, wersja żeńska różni się zamianą każdego 'harcerz' na 'harcerka' oraz końcówkami fleksyjnymi rodzaju żeńskiego, treść 8. punktu Prawa w wersji żeńskiej brzmi „Harcerka panuje nad sobą, uśmiecha się i śpiewa w kłopotach” oraz treść 5. punktu: „Harcerka jest uprzejma i szlachetna”.

1. Harcerz dba o swój honor, aby zasłużyć na zaufanie.
2. Harcerz jest lojalny wobec swojego kraju, rodziców, przełożonych i podwładnych.
3. Harcerz jest powołany do służby bliźniemu i jego zbawieniu.
4. Harcerz jest przyjacielem wszystkich i bratem dla każdego innego Harcerza.
5. Harcerz jest uprzejmy i rycerski.
6. Harcerz widzi w przyrodzie dzieło Boże, szanuje rośliny i zwierzęta.
7. Harcerz jest karny, każde zadanie wykonuje sumiennie do końca.
8. Harcerz jest panem samego siebie, uśmiecha się i śpiewa w kłopotach.
9. Harcerz jest gospodarny i troszczy się o dobro innych.
10. Harcerz jest czysty w myśli, mowie i uczynkach.

Zobacz w Wikiźródłach teksty prawa harcerskiego

Przyrzeczenie Harcerskie

 Osobny artykuł: Przyrzeczenie Harcerskie.

Przyrzeczenie składa się po około pół roku od momentu złożenia przysięgi wierności. Nie pełni ono funkcji nagrody za zasługi, a raczej jest ostateczną deklaracją chęci przynależności do ruchu i otwarciem drogi do zdobywania stopni. Po złożeniu Przyrzeczenia otrzymuje się metalowy krzyż FSE noszony na berecie nad lewą skronią.

Na mój honor, z Łaską Bożą, przyrzekam całym życiem służyć Bogu, Kościołowi, mojej Ojczyźnie i Europie chrześcijańskiej, nieść w każdej potrzebie pomoc bliźnim i przestrzegać Prawa Harcerskiego^[3].

Mundur

• koszula beżowa (harcerze i wędrownicy) albo błękitna (harcerki, przewodniczki i wilczki)
• granatowe spodnie sztruksowe długie lub krótkie (nurt męski), spódnica koloru granatowego (nurt żeński)
• granatowy sweter z naszywkami jak na koszuli
• naszywki:
  • granatowa plakietka z nazwą szczepu oraz herb chorągwi na prawym ramieniu
  • granatowa plakietka z nazwą SKAUCI EUROPY oraz skrótem SHK „Zawisza” FSE nad prawą kieszenią
  • polska flaga nad plakietką Stowarzyszenia
  • krzyż FSE na lewej kieszeni (kolor tła identyczny jak kolor munduru)
  • oznaki sprawności fachowych na prawym ramieniu pod herbem chorągwi
  • harcerki i harcerze: na lewym ramieniu tasiemki zastępu (w kolorach zastępu)
  • harcerki i harcerze: na lewym ramieniu pod tasiemkami zastępu połówka kwiatu lilii zielona (stopień wywiadowcy/tropicielki) lub czerwona (stopień ćwika/pionierki) z dewizą „Semper Parati”, oznaczająca zdobyty stopień
  • harcerki i harcerze: oznaczenia funkcji w zastępie przyszyte nad polską flagą
  • wilczki: na lewym ramieniu naszywka wilka w kolorze swojej szóstki
  • wilczki: naszywka z wilkiem na środku beretu, po obu stronach naszywki zdobyte gwiazdki
• harcerki i harcerze: metalowe oznaki sprawności mistrzowskich noszone po lewej stronie koszuli i swetra nad kieszenią
• chusta w kolorach szczepu
• pasek skórzany z metalową klamrą FSE
• granatowy beret
• metalowy krzyż symbolizujący złożenie Przyrzeczenia przyczepiany do beretu nad lewą skronią (nie dotyczy wilczków)
• półbuty lub trapery
• białe lub granatowe podkolanówki

Gałęzie

Praca wychowawcza w SHK „Zawisza” zorganizowana jest w trzech gałęziach:

• żółta – wilczki (9 – 12 lat)
• zielona – harcerki i harcerze (12 – 17 lat)
• czerwona – wędrownicy i przewodniczki (powyżej 17 lat)

Stopnie

• męskie
  • gałąź zielona
    • ochotnik
    • harcerz po Przyrzeczeniu
    • wywiadowca
    • ćwik
  • gałąź czerwona
    • Eligo Viam (po złożeniu listu z wyborami drogi)
    • Harcerz Orli (po podjęciu służby w szczepie, np. jako drużynowy i odbyciu próby szlaku)
    • Harcerz Rzeczypospolitej (po obrzędzie wymarszu wędrownika)
• żeńskie
  • gałąź zielona
    • ochotniczka
    • tropicielka
    • pionierka
  • gałąź czerwona
    • samarytanka
    • wędrowniczka (po podjęciu służby w szczepie, np. jako drużynowa)
    • Harcerka Rzeczypospolitej (po obrzędzie FIAT)

Oznaki Stowarzyszenia

Oznakami Stowarzyszenia są:

• Lilijka Zawiszacka (inna niż tradycyjna lilijka harcerska) z tarczą herbową, na której umieszczony jest krzyż z literą „V” w podstawie. Treścią tej oznaki są słowa „Veritas Vincit” – „Prawda zwycięża”,
• ośmioramienny czerwony krzyż opactwa Morimond (powszechnie nazywany krzyżem zakonu szpitalników św. Jana Jerozolimskiego), z umieszczoną na przecięciu ramion złotą lilią – symbolizującą skauting.

Władze

• Sejmik SHK-Z
• Rada Naczelna SHK-Z
• Zarząd SHK-Z
• Przewodniczący Stowarzyszenia
• Naczelnik Harcerzy
• Naczelniczka Harcerek

Organizacja

Jednostki terenowe:

• szczepy (składa się z gromady wilczków, drużyny harcerek lub harcerzy, kręgu wędrowników lub ogniska przewodniczek)
• hufce
• chorągwie (połączenie kilku hufców)
• szczebel krajowy (Ekipy Krajowe powoływane oddzielnie przez Naczelnika Harcerzy i Naczelniczkę Harcerek do pomocy w ich zadaniach oraz władze naczelne)

Podstawowe jednostki organizacyjne:

• gromada wilczków
  • szóstki
• drużyna harcerzy lub harcerek
  • zastępy
• samodzielne zastępy (samodzielny zastęp można utworzyć jedynie w przypadku, gdy w danej miejscowości nie jest możliwe utworzenie pełnej drużyny lub szczepu; opiekę nad nim sprawuje członek czynny wyspecjalizowany w kierowaniu samodzielnymi zastępami lub szczepowy (szczepowa) najbliższego szczepu)
• krąg wędrowników lub ognisko przewodniczek

Zobacz też

• Anna Chałupa

Przypisy

Bibliografia

• Tomasz Podkowiński. Od Ruchu Zawiszackiego do Skautów Europy. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”. 5-6, s. 72-77, maj-czerwiec 2010. [dostęp 2012-12-30]. 

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Stowarzyszenia Harcerstwa Katolickiego „Zawisza”
• „Gniazdo” – kwartalnik wydawany przez SHK-Z FSE
• Union Internationale des Guides et Scouts d'Europe (Federacja Skautingu Europejskiego)