Strajk (film 2006)

Ten artykuł dotyczy filmu z 2006 roku. Zobacz też: Strajk (ujednoznacznienie).

Strajk (niem. Strajk. Die Heldin von Danzig^[1]) – film fabularny wyprodukowany w koprodukcji niemiecko-polskiej z 2006 roku w reżyserii Volkera Schlöndorffa.

Fabuła

Fabuła osadzona jest w realiach walki o upadek komunizmu w Polsce w latach 80. XX wieku.

Obsada

• Katharina Thalbach – jako Agnieszka Kowalska-Walczak (w domyśle Anna Walentynowicz)
  • Dubbing: Agnieszka Pilaszewska
• Andrzej Chyra – jako elektryk Leszek (w domyśle Lech Wałęsa)
• Andrzej Grabowski – jako Henryk Sobecki, przewodniczący rady zakładowej, ojciec Krystiana
• Wojciech Pszoniak – jako Kamiński
• Rafael Remstedt – jako Krystian w dzieciństwie
• Dominique Horwitz – jako Kazimierz Walczak, mąż Agnieszki
• Dariusz Kowalski – jako brygadzista Bochnak
• Krzysztof Kiersznowski – jako Mateusz
• Wojciech Solarz – jako Krystian
• Maria Maj-Talarczyk – jako Chomska
• Ewa Telega – jako Mirka
• Marta Straszewska – jako Maria
• Florian Staniewski – jako dyrektor stoczni
• Barbara Kurzaj – jako Elwira
• Joanna Bogacka – jako Szymborska
• Henryk Gołębiewski – jako Marek
• Magdalena Smalara – jako Renata
• Wojciech Kalarus – jako nauczyciel
• Bogusław Spodzieja – jako Andrzej
• Marta Kalmus – jako robotnica
• Magdalena Boć – jako robotnica
• Elżbieta Mrozińska-Siastacz – jako sekretarka dyrektora
• Izabela Gulbierz – jako lekarka
• Hubert Duszyński – jako strażnik
• Marek Brodzki – jako doktor
• Krzysztof Gordon – jako urzędnik
• Jowita Budnik – jako Dobrowolska
• Janusz B. Czech – jako działacz partyjny
• Dorota Kolak – jako żona Kamińskiego
• Hubert Koprowicz – jako robotnik
• Anna Wydra – jako żona elektryka
• Piotr Gulbierz – jako strażnik
• Dariusz Siastacz – jako robotnik
• Elżbieta Kaczmarska – jako strażniczka
• Adam Trela – jako Jagielski
• Katarzyna Filimoniuk – jako opozycjonistka
• Julia Popkiewicz – jako robotnica
• Patrycja Ziomek – jako sąsiadka
• Piotr Wierzbowski – jako robotnik
• Paweł Śreniawa-Pisarski – jako robotnik
• Piotr Paluszkiewicz – jako robotnik
• Agnieszka Przywarska – jako mała dziewczynka

Realizacja

• Film zrealizowano w dniach 16 października – 27 listopada 2005 roku w Gdańsku.
• Wsparcie finansowe przy realizacji filmu udzieliła bawarska fundacja FFF Bayern.
• Sylke Rene Meyer, która jest współautorką scenariusza (drugim scenarzystą jest Andreas Pflüger), w 1980 roku przeczytała w Der Spieglu artykuł o Solidarności. W pamięci zostało jej zdjęcie, na którym kobieta stoi i przemawia do stoczniowców. Jak się okazało była to Anna Walentynowicz. Sylke Rene Meyer nakręciła już wcześniej film dokumentalny o Annie Walentynowicz, z którą spotkała się w 1998 roku.
• Główna aktorka Katharina Thalbach i reżyser Volker Schlöndorff spotkali się już na planie Blaszanego bębenka, w którym Kati (jak nazywał ją zdrobniale reżyser) zagrała Marię Matzerath. Katharina Thalbach, aby lepiej wcielić się w główną rolę, oglądała dokumenty o Annie Walentynowicz, filmy archiwalne oraz czytała różne dokumenty. W filmie pojawia się Anna Thalbach, córka Kathariny.
• Na planie reżyser rozmawiał z aktorami i ekipą w językach niemieckim, polskim i angielskim. Zdarzało się, że podczas jednego ujęcia akcja – padało po niemiecku, stop – po angielsku, a dubel – po polsku. W trakcie realizacji sceny wjazdu Agnieszki do stoczni, na planie pracowało ponad 300 statystów. Filmowy sierpień, został nakręcony w listopadzie (niekiedy przy minusowych temperaturach).
• W filmie wykorzystano fragmenty filmów Grudniowe taśmy, Nieznane katastrofy, Robotnicy ’80, Anna proletariuszka oraz Jan Paweł II^[1].

Kontrowersje

Pierwotnie fabuła filmu miała ukazywać historię konkretnie Anny Walentynowicz, która nie zgodziła się na wykorzystanie swojego nazwiska w scenariuszu^[2]. W związku z tym osoba Anny Walentynowicz stała się pierwowzorem głównej postaci, nazwanej Agnieszka Kowalska-Walczak. Po premierze Anna Walentynowicz uważała film za kłamstwo historyczne i ostro krytykowała przedstawienie walczących robotników jako alkoholików i postacie o dwuznacznej moralności. Producent filmu przeprosił za fikcyjne fragmenty, które godzą w dobre imię bohaterki Solidarności i obiecał wpłacić kwotę na rzecz Kliniki Chorób Oczu Akademii Medycznej w Gdańsku^[3]. Jednak proces środowisk Solidarnościowych przeciwko autorom zmanipulowanego obrazu historycznej rzeczywistości lat 80. nadal nie jest wykluczony.

Postać Agnieszki Kowalskiej-Walczak, wzorowanej na Annie Walentynowicz, została przedstawiona w filmie jako analfabetka, a jej syn jako nieślubny^[4] i członek ZOMO^[5], co stanowi elementy fikcyjne dzieła. W odpowiedzi na to adwokat Walentynowicz, Stefan Jaworski, zapowiedział w 2006 roku wejście na drogę prawną w obronie naruszonych dóbr osobistych Anny Walentynowicz^[6], z czego ostatecznie zrezygnowano.

Wyróżnienia

• Dwie Bawarskie Nagrody Filmowe: dla głównej aktorki (Katharina Thalbach) i za zdjęcia (Andreas Höfer)
• 2008: Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepsza scenografia Roberta Czesaka
• 2008: Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepsze kostiumy dla Ewy Krauze

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strajk w bazie IMDb (ang.)
• Strajk w bazie filmpolski.pl
• Strajk w bazie Filmweb