Strefowość cieków

Ten artykuł od 2010-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Strefowość cieków – hydrobiologiczny podział wód płynących na strefy od źródeł aż do ujścia, wprowadzony przez Botosaneanu i Illiesa na podstawie rozmieszczenia widelnic, jętek i chruścików. W odróżnieniu od systemu krainy rybnych system daje się zastosować na wszystkich kontynentach.

Wyróżnia się:

kryal – wysokogórskie, okresowe cieki, zasilane z lodowca lub pokrywy śniegu (eukryal – wody płynace po lodowcu, metakryal – wypływające z lodowców, hypokryal)
krenal – strefę źródła z podziałem na eukrenal i hypokrenal,
rhitral – strefę strumienia, potoku, z podziałem na odcinek górny epirhitral, środkowy metarhitral i odcinek dolny hypotrhitral,
potamal – strefę rzeki, z podziałem na odcinek górny epipotamal, środkowy metapotamal i ujściowy hypopotamal,
limnal – strefa jeziorna – jeziora przepływowe oraz zbiorniki zaporowe.

Klasyfikacja dość dobrze oddaje zmiany siedliskowe w rzekach górskich, lecz słabiej w mozaikowatych rzekach nizinnych i w krajobrazie polodowcowym z jeziorami przepływowymi oraz zmiennym spadkiem nachylenia terenu.

Prowadzono próby rozbudowania tej klasyfikacji z uwzględnieniem charakteru krajobrazu, np. sylvanopotamal strefa rzeki śródleśnej (Botosaneanu).

Odrębnym problemem jest strefowość cieków w profilu poprzecznym, odnosząca się do zróżnicowania siedliskowego w obrębie koryta rzecznego (psammal, lital, akal, litoral, hyporeal), jak i całej doliny rzecznej, zwłaszcza cieków nizinnych (rzek, zbiorników okresowych terasy zalewowej, starorzecza, dopływów, źródeł przyzboczowych).