Szyfrogram (szaradziarstwo)

Zobacz też: inne znaczenia słowa „szyfrogram”.

Szyfrogram (od: „szyfr” + gr. gramma „znak, pismo, litera, zapis”) – rodzaj diagramowego lub bezdiagramowego zadania umysłowego polegającego na odgadnięciu na podstawie podanych definicji wyrazów klucza pomocniczego, wstawieniu ich w miejsca lub pola zaszyfrowane liczbami, a następnie, po ułożeniu liter zgodnie z numeracją, odczytaniu zaszyfrowanego hasła stanowiącego zasadnicze rozwiązanie zadania. Liczby w tekście rozwiązania nie mogą się powtarzać, a więc każdej literze rozwiązania odpowiada jedna liczba. W szyfrogramie występuje zatem dokładnie tyle liczb, ile liter składa się na końcowe rozwiązanie. Im dłuższe są wyrazy klucza pomocniczego, tym zadanie szaradziarsko jest bardziej wartościowe.

Odmiany szyfrogramu

• szyfrogram tautogramowy – wszystkie wyrazy klucza pomocniczego zaczynają się tą samą literą
• szyfrogram rysunkowy – wyrazy klucza pomocniczego są zdefiniowane rysunkami
• szyfrogram lipogramowy – szyfrogram, w którym w wyrazach klucza pomocniczego (i hasła końcowego) nie występuje jedna lub kilka liter (najczęściej często występująca w alfabecie samogłoska)
• szyfrogram podwójny – szyfrogram, w którym wszystkie litery klucza pomocniczego występują dwukrotnie w dwóch diagramach w różnych słowach i deszyfrują się wzajemnie
• szyfrogram tematyczny – wszystkie wyrazy klucza pomocniczego są powiązane tematycznie
• szyfrogram-alfabetka – szyfrogram, w którym definicje wyrazów klucza pomocniczego podane są w przypadkowej kolejności, zaś w diagramie ujawniono w kolejnych wyrazach klucza pomocniczego dodatkowy ciąg liter występujących w kolejności alfabetycznej. Dodatkowe ujawnione litery nie wchodzą w skład końcowego rozwiązania szyfrogramu

Zobacz też

• diakrostych

Bibliografia

• KrzysztofK. Oleszczyk KrzysztofK., Encyklopedia rozrywek umysłowych, Konstancin-Jeziorna: Krzysztof Oleszczyk, 2007, ISBN 83-920660-8-1, ISBN 978-83-922078-5-6, OCLC 750091122 .brak strony (książka)
• Barbara i Adam Podgórscy, Vademecum szaradzisty, Wydawnictwo Kurpisz Poznań 1998. ISBN 83-87621-26-9
• Renata Staszkiewicz, Dariusz Staszkiewicz, Matemadziarstwo czyli krzyżówki i nie tylko, Wydawnictwo Aksjomat Toruń 2011. ISBN 8360689509