Tadeusz Majerski

Tadeusz Majerski
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1888
Lwów

Pochodzenie

polskie

Data i miejsce śmierci

16 października 1963
Lwów

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor, pianista, pedagog

Multimedia w Wikimedia Commons
Zobacz w Wikiźródłach hasło Tadeusz Majerski w Encyklopedii Muzycznej PWM

Tadeusz Majerski (ur. 29 czerwca 1888 we Lwowie, zm. 16 października 1963 tamże)[1] – polski kompozytor, pianista i pedagog.

Życiorys

W latach 1905–1911 studiował we Lwowie, w konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego oraz na uniwersytecie. W latach 1911–1913 kontynuował studia u Josefa Pembaura(inne języki) w Lipsku[1][2].

Od 1913 udzielał prywatnych lekcji gry fortepianowej, a od 1920 jako profesor konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie. 1920–1930 występował w wielu miastach Polski oraz w Belgradzie, Wiedniu, Budapeszcie, również z bratem Janem, śpiewakiem paryskiej Opéra; koncertował także ze znanym wiolonczelistą, swoim szwagrem, Dezyderiuszem Danczowskim. Działał też jako krytyk muzyczny. W 1927 zorganizował Lwowskie Trio, z którym koncertował w Polsce. 1931 założył we Lwowie Towarzystwo Miłośników Muzyki i Opery. Od 1939 był profesorem Lwowskiego Konserwatorium Państwowego[1][2].

Do jego uczniów należeli: Leszek Mazepa, Andrzej Nikodemowicz i Lew Kompanijec.

Jego krewną jest Kaja Danczowska, wnuczka Jadwigi z domu Majerskiej[3], jego siostry[4], i Dezyderiusza Danczowskiego[3][5], dla której Tadeusz napisał koncert skrzypcowy.

Twórczość

Majerski zaczął komponować w czasie studiów. Fascynowała go przede wszystkim muzyka współczesna, m.in. Mieczysława Karłowicza i Karola Szymanowskiego. Był jednym z pierwszych dodekafonistów w Polsce. Jego muzykę cechuje bardzo zróżnicowana interwałowo melodyka, bogata i różnorodna rytmika, wyrafinowana harmonika, wypływająca m.in. z zastosowania dodekafonii wykorzystanie elementów polskiego folkloru, barwna instrumentacja i jasna forma. Rękopisy utworów Majerskiego znajdują się w Bibliotece Narodowej w Warszawie[1][6].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiału źródłowego[1])

Utwory sceniczne

  • Miss Ellis (Błękitny wiatr), 3-aktowa komedia muzyczna, libretto kompozytor, 1926, wyst. Lwów 1930

Utwory orkiestrowe

  • Nocturn, 1937
  • Etiudy symfoniczne, ok. 1938
  • Symfonia, 1939
  • Symfonietta, 1947
  • Toccata i fuga, 1947
  • Suita na orkiestrę kameralną, 1930
  • Marsz na tematy polskich pieśni ludowych na orkiestrę dętą, 1950
  • Koncert fortepianowy, 1934
  • Koncert – poemat fortepianowy, 1947 (2. wersja, 1956)
  • Koncert skrzypcowy, 1962

Utwory kameralne

  • Trio smyczkowe, 1932
  • Suita na wiolonczelę i fortepian, 1936 (2. wersja pt. Sonata, 1949)
  • Kwintet fortepianowy (pamięci Mieczysława Karłowicza), 1953
  • Orchestra na skrzypce i fortepian, 1954

Oraz liczne utwory fortepianowe, pieśni na głos i fortepian, muzyka teatralna

Przypisy

  1. a b c d e Mazepa 2000 ↓, s. 45.
  2. a b Chodkowski 1995 ↓, s. 520.
  3. a b Kaja. Biografia Kai Danczowskiej - Katarzyna Marczak - ebook + książka [online], www.legimi.pl [dostęp 2023-01-27] .
  4. kompozytorzy [online], polmic.pl [dostęp 2023-01-27] .
  5. Danczowska Kaja, [w:] WładysławW. Tyrański WładysławW., Kto jest kim w Krakowie : lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska : edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 61, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363 [dostęp 2023-01-27] .
  6. Tadeusz Majerski. [w:] Polskie Centrum Informacji Muzycznej [on-line]. [dostęp 2018-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-25)]. (pol.).

Bibliografia

  • Teresa Mazepa: Majerski Tadeusz. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 6: M część biograficzna. Kraków: PWM, 2000, s. 35. ISBN 83-224-0656-8. (pol.).
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
  • Marek Kozubel, Majerski, Tadeusz, [w:] Zostali na Wschodzie. Słownik inteligencji polskiej w ZSRS 1945–1991 (red. nauk. Adam Hlebowicz), Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2021, s. 375-377

Linki zewnętrzne

  • MichałM. Drewnowski MichałM., Tadeusz Majerski Remembered: An Interview With Andrzej Nikodemowicz, [w:] Toccata Classics [online], 24 października 2016 [dostęp 2018-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-24]  (ang.).
  • Tadeusz Majerski w bazie AllMusic (ang.) (ang.)
  • Tadeusz Majerski w bazie Discogs.com (ang.) (ang.)
  • VIAF: 405144782727527673968
  • LCCN: no2017087604
  • PLWABN: 9810664712405606
  • NUKAT: n2015054654
  • PWN: 3936342
  • ЕСУ: 60313