Technicolor

Ten artykuł od 2012-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Technicolor – wczesny proces obróbki materiału światłoczułego dający w efekcie naturalny obraz kolorowy, stosowany w hollywoodzkich filmach od 1922 roku przez około 30 lat. Technika ta zapoczątkowana została przez firmę Technicolor Motion Picture Corporation z Bostonu w roku 1914^[1]. Znany i doceniany za intensywność i nasycenie kolorów, wykorzystywany był głównie przy produkcji musicali (jak np. Deszczowa piosenka, Mężczyźni wolą blondynki czy Czarnoksiężnik z Oz), filmów kostiumowych (Przygody Robin Hooda) i animowanych (Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków).

Technicolor powstawał z trzech czarno-białych negatywów naświetlanych przez system kolorowych (zielony, czerwony i niebieski) filtrów (tzw. IV proces z 1932)^[2]. Jego przewagą nad wcześniejszymi metodami przedstawiania koloru była możliwość wyświetlania na standardowych projektorach oraz ekonomiczna zależność prędkości i jakości uzyskania filmu. Obecnie uznaje się, że system Technicolor doskonale archiwizuje kolorowy materiał światłoczuły.

Technicolor był najdroższą technologią w historii kinematografii z powodu konieczności używania wielkich i nieporęcznych kamer naświetlających trzy taśmy filmowe jednocześnie, ze względu na konieczność używania bardzo mocnego sztucznego oświetlenia na planie filmowym i z powodu kosztownego i długotrwałego procesu produkcji barwnej taśmy filmowej do projekcji kinowej na podstawie naświetlonych już trzech taśm. Same kamery były tak kosztowne i skomplikowane w obsłudze, że twórcy filmowi mogli je tylko wynajmować wraz ze sztabem specjalistów od filmowania w kolorze.

Po raz pierwszy film w dwukolorowym Technicolorze (tzw. I proces) nakręcono w 1917 roku i był to komediodramat The Gulf Between jako eksperyment, który ujawnił wady tego procesu^[3]. Po udoskonaleniu metody (tzw. II proces) pierwszym w historii znanym filmem kolorowym w dwukolorowym Technicolorze jest dramat Toll of the Sea z 1922 roku, natomiast pierwszym w historii kina filmem kolorowym z naturalnymi barwami stosowanymi do dzisiaj, umożliwiającym projekcję bez redukcji kolorów, jest musical Kot i skrzypce z 1934 roku zrealizowany w technologii tzw. trójtaśmowej Technicolor (tzw. IV proces z 1932 rejestruje wszystkie trzy kolory)^[2], aczkolwiek sama sekwencja barwna w tym pełnometrażowym 88 minutowym filmie trwa tylko 4 minuty^[4].

Pierwszy pełnometrażowy film kolorowy w Technicolorze (tzw. IV proces) to dramat historyczny Becky Sharp z 1935 roku^[5].

W 1937 roku powstał pełnometrażowy amerykański kolorowy i dźwiękowy film fabularny zaliczany do komedii pod tytułem Nothing Sacred. Ten nowatorski film, gdzie wszystkie sceny zarówno statyczne, jak i dynamiczne, wewnątrz, jak i na zewnątrz sfilmowano w kolorze i jako jeden z pierwszych filmów barwnych zrekonstruowano cyfrowo w 1999 roku w wysokiej rozdzielczości i zgodnie z prawem udostępniono za darmo w domenie publicznej w internecie. Film zalicza się do nielicznych przeprowadzonych rekonstrukcji cyfrowych przedwojennych filmów barwnych.

Jeden z pierwszych polskich filmów kolorowych nakręcił w 1937 roku inżynier Tadeusz Jankowski^[6]. To film dokumentalny 10 minutowy na taśmie marki Agfa pod tytułem Wesele księżackie w Złakowie Borowym przedstawiający tańce łowickie na wsi. Dzieło zostało pokazane i nagrodzone na Wystawie Światowej w Paryżu w 1937 r. Film zachował się w zbiorach warszawskiego Muzeum Etnograficznego. Tuż przed II wojną światową w 1938 roku polski reżyser Romuald Gantkowski wraz z Ewą Curie nakręcili na taśmie marki Kodak 37 minutowy kolorowy film dźwiękowy The land of my mother na temat Polski, jej miast, historii i kultury. Film został pokazany i nagrodzony na Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 r. Dzieło zachowało się do dzisiejszych czasów.

Pierwszy fabularny film kolorowy w historii Polski to Przygoda na Mariensztacie z 1953 roku nakręcony na radzieckiej taśmie Sowkolor wzorowanej na niemieckiej taśmie Agfacolor wynalezionej w 1936 r^[7].

Ostatni film nakręcony w technologii Technicolor to Foxfire z 1955 roku. Później w kinematografii na całym świecie używano już tylko pojedynczej kolorowej taśmy filmowej Kodak Kodachrome wynalezionej w 1935 roku, a używanej wcześniej głównie w fotografii.

Proces Technicolor jest używany poza kinematografią, także w profesjonalnej fotografii kolorowej wymagającej szczególnie wysokiej jakości obrazu, zwłaszcza mody i reporterskiej już od lat 30. XX wieku kiedy w 1934 roku wynaleziono aparat fotograficzny produkcji amerykańskiej Devin Tricolor^[8] naświetlający trzy czarno-białe negatywy szklane przez filtr czerwony, zielony i niebieski. Sprzęt był używany przez takie sławy jak między innymi fotograf szwajcarski Werner Bischof dokumentujący zrujnowaną Polskę tuż po wojnie w 1948 roku oraz amerykański Anton Bruehl, który wykonał portret burmistrza Nowego Jorku Fiorello La Guardia w 1939 roku^[9].

Pierwszy film w kolorze

Najstarszą znaną technologię wytwarzania barwnych filmów małoobrazkowych stworzył już w 1899 roku polski wynalazca Jan Szczepanik zwany „galicyjskim Edisonem”^[10]. Polski wynalazca użył w niej czarno-białego filmu oraz trzech filtrów w kolorach czerwonym, zielonym oraz niebieskim. Szczepanik nakręcał tą metodą filmy i dokonywał ich prezentacji podczas demonstracji wynalazku w Niemczech oraz Szwajcarii^[11]. System został dopracowany w latach 1918–1925 i był wysoko ceniony za bliskie realizmowi oddawanie kolorów. Technika ta została wykorzystana później z zastosowaniem filmu do fotografii przez znane firmy Kodak (1928) oraz Agfa (1932)^[11].

W 2012 roku, w Narodowym Muzeum Mediów w Bradford w Wielkiej Brytanii odnaleziono najstarszy na świecie kolorowy film, pochodzący z 1902 roku. Nakręcił go Edward Raymond Turner z Londynu. Film przedstawia dzieci Turnera, bawiące się w ogrodzie ich domu w Hounslow. Urządzenie, za pomocą którego film jest kolorowy, Turner opatentował już w marcu 1899 roku, a rolka filmu ma bardzo niestandardowy format, nieco ponad 38 mm^[12]. Technika, którą zastosował Turner, była bardzo pracochłonna, polegała na przepuszczeniu pojedynczej klatki filmowej tylko przez jeden z trzech filtrów (który każdy był w innym kolorze – zielony, niebieski i czerwony), na przemian, tak, że każda z klatek zawierała tylko 1/3 informacji o kolorze filmu^[13].

Przypisy