Thomas Beecham

Data i miejsce urodzenia

29 kwietnia 1879
St Helens

Pochodzenie

angielskie

Data i miejsce śmierci

8 marca 1961
Londyn

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

dyrygent

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Thomas Beecham (ur. 29 kwietnia 1879 w St Helens, zm. 8 marca 1961 w Londynie)^[1]^[2] – jeden z najbardziej wpływowych i znaczących brytyjskich dyrygentów I połowy XX wieku.

Życiorys

Pochodził z zamożnej rodziny, syn milionera Josepha Beechama i wnuk Thomasa Beechama. Uczył się w Rossall School i krótko w Wadham College w Oksfordzie. Studiował prywatnie kompozycję u Charlesa Wooda w Londynie i Maurycego Moszkowskiego w Paryżu^[2]. Jako dyrygent był autodydaktą^[1]^[2].

Debiutował w 1906 w Wigmore Hall w Londynie, dyrygując New Symphony Orchestra, z którą występował do 1908. Pod jego kierownictwem orkiestra ta, pierwotnie kameralna, zwiększyła obsadę do 70 muzyków; wykonywała głównie utwory Wolfganga Amadeusa Mozarta oraz Fredericka Deliusa i Jeana Sibeliusa^[1]^[3]. W 1909 założył Beecham Symphony Orchestra, w 1932 London Philharmonic Orchestra, w 1947 Royal Philharmonic Orchestra^[1]^[2]^[3].

Interesował się operą i baletem, działał jako impresario inicjując szereg przedsięwzięć artystycznych, m.in. w Covent Garden, Her Majesty’s Theatre i Theatre Royal przy Drury Lane^[1]^[2]. W 1915 założył Beecham Opera Company, przekształcone w 1922 w British National Opera Company^[1]. Wystawił ogółem 120 oper, z czego połowa była brytyjskimi premierami^[1]^[2], w tym pięć oper Richarda Straussa (Elektra, Feuersnot, Salome, Kawaler srebrnej róży i w wersji oryginalnej Ariadna na Naksos) oraz opery rosyjskie, m.in. Borys Godunow i Chowańszczyzna Modesta Musorgskiego, Pskowianka Nikołaja Rimskiego-Korsakowa, Kniaź Igor Aleksandra Borodina i Słowik Igora Strawinskiego^[2]. W 1911 zorganizował występy Ballets Russes Siergieja Diagilewa^[1]^[2] wystawiając balety Strawinskiego: Ognisty ptak, Pietruszka, Święto wiosny oraz Jeux Claude’a Debussy’ego i Daphnis et Chloe Maurice’a Ravela^[2].

W 1916 nadano mu tytuł szlachecki, a po śmierci ojca odziedziczył tytuł baroneta. Od początku lat 20. XX wieku był w brytyjskim środowisku muzycznym dominującą postacią. W 1944 opublikował autobiografię A Mingled Chime, a w 1959 monografię F. Delius^[4].

Żonaty z Uticą Celestią Wells (1903-1942), Betty Humby (1943-1957) i Shirley Hudson (1959-1961).

Odznaczenia

Odznaka Baroneta^[5]
Order Towarzyszy Honoru^[6]
Komandor Orderu Korony Włoch^[5]
Komandor Orderu Legii Honorowej^[5]
Komandor I Klasy Orderu Białej Róży Finlandii^[7]
odznaczenie duńskie^[5]
odznaczenie belgiskie^[5]
odznaczenie jugosłowiańskie^[5]

Publikacje

(na podstawie materiału źródłowego^[8])

A Mingled Chime, Londyn 1944; wyd. 2 pt. The Lyric Stage, Londyn 1976 (autobiografia)
F. Delius, Londyn 1958, zrewid. 1975

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Erhardt 1979 ↓, s. 222.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Oxford Music Online= Ronald Crichton: Beecham, Sir Thomas. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2020-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-09)]. via Oxford University Press. (ang.).
↑ ^a ^b Chodkowski 1995 ↓, s. 87.
↑ Erhardt 1979 ↓, s. 222-223.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Alan Jefferson: Sir Thomas Beecham: A Centenary Tribute. TBS, 1979, s. 101. ISBN 978-0354042055. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
↑ John Lucas: Thomas Beecham: An Obsession with Music. Boydell Press, 2008, s. 331. ISBN 978-1843834021. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
↑ John Amis: My Music in London 1945–2000. Amiscellany Books, 2006, s. 63. ISBN 978-0955158001. (ang.).
↑ Dziębowska 2012 ↓, s. 44.

Bibliografia

Ludwik Erhardt: Beecham Thomas. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 1: AB część biograficzna. Kraków: PWM, 1979, s. 2222-223. ISBN 83-224-0113-2. (pol.).
Beecham Thomas. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. II. T. 1: AB suplement, część biograficzna. Kraków: PWM, 2012, s. 44. ISBN 978-83-224-0492-8. (pol.).
Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 87. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Harold Atkins, Archie Newman: Beecham Stories. London: Robson Books, 1978. ISBN 0-86051-044-1. (ang.).
Charles Reid: Thomas Beecham, An Independent Biography. London: Readers Union, 1962. ISBN 978-0-575-01151-9. (ang.).
Sir Thomas Beecham, A Memoir, Neville Cardus, London: Collins, 1961
Sir Thomas Beecham: The North American Tour, 1950, J. D. Gilmour
Sir Thomas Beecham: The Seattle Years, 1941–1943, J. D. Gilmour
Sir Thomas Beecham, Conductor and Impresario, Humphrey Proctor-Gregg, 1973
Beecham Remembered, Humphrey Proctor-Gregg, 1976

Linki zewnętrzne

Thomas Beecham w bazie AllMusic (ang.)
Dyskografia Thomasa Beechama w bazie MusicBrainz (ang.)
Thomas Beecham w bazie Discogs.com (ang.)
The Sir Thomas Beecham Society. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
Thomas Beecham (Conductor). [w:] Bach Cantatas Website [on-line]. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
Un recuerdo a sir Thomas Beecham. [w:] Filomusica [on-line]. [dostęp 2020-03-09]. (hiszp.).