Valentin Bakfark
Data i miejsce urodzenia | między sierpniem 1506 a sierpniem 1507 (być może też 1527?) | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 22 sierpnia 1576 | ||
Przyczyna śmierci | dżuma | ||
Zawód, zajęcie | kompozytor i wirtuoz-lutnista | ||
Narodowość | węgierska | ||
|
Zobacz w Wikiźródłach biogram Walentego Bakwark w Encyklopedii Staropolskiej |
Valentinus Greff Bakfark ur. jako Bálint Bakfark [ˈbaːlint ˈbɒkfɒrk], czasami znany jako Bachfarrt, Backvart, Bekwark; ur. między sierpniem 1506 a sierpniem 1507 (być może też 1527?) w Braszowie (Siedmiogród), zm. 22 sierpnia 1576 w Padwie – węgierski kompozytor i wirtuoz-lutnista; lutnista i szpieg pruski na polskim dworze królewskim.
Życiorys
Bakfark uczył się muzycznego rzemiosła na dworze przyszłego węgierskiego króla, Jana Zápolyi, a następnie przebywał we Włoszech i na dworze we Francji. W latach 1549–1566 był lutnistą na dworze króla polskiego i wielkiego księcia litewskiego Zygmunta II Augusta w Wilnie. W tym czasie też dużo podróżował po Europie (Gdańsk, Augsburg, Lyon, Rzym, Wenecja, Królewiec). W 1559 roku kupił dom w Wilnie. W latach 60. XVI wieku odkryto, że Bakfark donosił o sytuacji na polskim dworze księciu pruskiemu Albrechtowi Hohenzollernowi. Utracił mecenat króla, jego dom w Wilnie zburzono w 1566 roku, a on sam uciekł do Poznania, a później do Wiednia. Następnie do roku 1568 był nadwornym cesarskim lutnistą w Wiedniu, po czym powrócił na krótko do Siedmiogrodu, by ostatecznie osiąść w Wenecji. Zmarł 22 sierpnia 1576 na dżumę w czasie podróży, w Padwie.
Bakfark zyskał sławę poprzez swe zbiory muzyki lutniowej, zawierające intawolacje współczesnych mu madrygałów, chansons, motetów i tańców, jak również swe własne kompozycje, fantazje, odznaczające się wysokim poziomem techniki muzycznej i kunsztowną polifonią.
Jego druga tabulatura, dedykowana Zygmuntowi II Augustowi, była przez długie lata jedyną znaną wydaną w Polsce tabulaturą lutniową.
Upamiętnienie
Jan Kochanowski poświęcił mu fraszkę O Bekwarku, a Jan Lechoń wydał w 1942 roku w Londynie tomik wierszy Lutnia po Bekwarku. Uwieczniony został na obrazie Jana Matejki pt. Rzeczpospolita Babińska.
Zobacz też
Bibliografia
- Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 226–227. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0.
Linki zewnętrzne
- Valentin Bakfark – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- p
- d
- e
Kompozytorzy | |
---|---|
Drukarze |
|
Teoretycy | |
Lutnicy |
|
Obcokrajowcy działający w Polsce |
|
Zobacz też | |
Inne sztuki |
- ← Średniowieczna muzyka polska
- Barokowa muzyka polska →
- ISNI: 0000000123311352
- VIAF: 97643885
- LCCN: n83232210
- GND: 118652028
- LIBRIS: 86lnphfs4x5flvk
- BnF: 148084364
- SUDOC: 119893207
- SBN: SBLV261655
- NLA: 35802846
- NKC: xx0012552
- BNE: XX1763525
- NTA: 095477179
- BIBSYS: 7066736
- CiNii: DA1145230X
- PLWABN: 9810656073105606
- NUKAT: n97039730
- J9U: 987007276379005171
- LNB: 000268371
- BLBNB: 001134267
- LIH: LNB:V*385454;=BP
- NSZL: 51352
- RISM: people/30014548
- WorldCat: lccn-n83232210
- PWN: 3873506
- Britannica: biography/Balint-Bakfark
- Universalis: balint-bakfark
- NE.se: valentin-bakfark
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 5362