Veljo Tormis

Veljo Tormis

Veljo Tormis (2004)
Data i miejsce urodzenia	7 sierpnia 1930 Kuusalu
Pochodzenie	estońskie
Data i miejsce śmierci	21 stycznia 2017 Tallinn
Instrumenty	organy
Gatunki	muzyka poważna, neoklasycyzm, modernizm
Zawód	kompozytor i organista
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Veljo Tormis (ur. 7 sierpnia 1930 w Kuusalu, zm. 21 stycznia 2017 w Tallinnie)^[1] [2] – estoński kompozytor i organista.

Życiorys

Uczył się gry na organach u Augusta Topmana, początkowo prywatnie (1942–1943), a po wstąpieniu do Konserwatorium w Tallinnie, w jego klasie gry organowej (1943–1944). Po reorganizacji konserwatorium kontynuował naukę u Salmego Krulla (1944–1947). Następnie, wciąż pozostając na tej samej uczelni, studiował grę organową u Edgara Arro i dyrygenturę chóralną (1949–1950) oraz kompozycję pod kierunkiem Villema Kappa (1950–1951)^[2][3].

W 1951 wyjechał do Moskwy, gdzie studiował kompozycję w Konserwatorium Moskiewskim u Wissariona Szebalina, uzyskując dyplom w 1956. Jego pracą dyplomową była epicka kantata Kalevipoeg^[2][3].

W latach 1955–1962 był nauczycielem w tallińskich szkołach muzycznych. W latach 1955–1974 pełnił funkcję konsultanta Estońskiego Związku Kompozytorów, a od 1974 do 1989 wiceprezesa Związku. Od 1969 był niezależnym kompozytorem^[2][3].

Twórczość

W opinii Estończyków Tormis pretenduje do miana jednego z najważniejszych estońskich kompozytorów XX wieku^[3]. Wypracował oryginalny minimalistyczny styl wywodzący się z estońskiej pieśni ludowej, zwłaszcza epickich run, stanowiących podwalinę kompozycji^[1] [2]. Na przykład w utworze Laevamäng fragmenty materiału muzycznego, przypominającego motywy, powtarzają się nieustannie wbrew wolno rozwijającej się harmonii, a temat wyjściowy zatraca wszystkie elementy nieistotne muzycznie lub dekoracyjne^[4] .

W swojej technice kompozytorskiej stosował linearną polifonię i heterofonię, harmonikę modalną i sonorystyczną oraz inne neoklasycystyczne i modernistyczne środki wyrazu^[2].

Pisał głównie utwory chóralne i pieśni solowe oraz utwory instrumentalne, sceniczne i muzykę dla dzieci^[1] .

Ważniejsze odznaczenia i nagrody

(na podstawie materiału źródłowego^[2])

• 1974 – Nagroda Państwowa ZSRR
• 1975 – tytuł Ludowego Artysty Estońskiej SRRR
• 1987 – tytuł Ludowego Artysty ZSRR
• Order Przyjaźni Narodów
• 2005 – Order Herbu Państwowego I Klasy (Estonia)

Przypisy

Bibliografia

• Mimi S. Daitz: Tormis, Veljo. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. T. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
• Mark Lawrence. Ancient Song Re-Employed: The Use of Regilaul in the Music of Veljo Tormis. „Studia Musicologica”. Vol. 56, Nr 4, 2015. ISSN 1788-6244. OCLC 645194523. via Questia. [dostęp 2018-04-13]. (ang.). 

Linki zewnętrzne

• Veljo Tormis w bazie AllMusic (ang.) (ang.)
• Dyskografia Veljo Tormis w bazie MusicBrainz (ang.) (ang.)
• Veljo Tormis w bazie Discogs.com (ang.) (ang.)
• Veljo Tormis w Estonian Music Information Centre (ang.)
• Veljo Tormis – wybrane kompozycje