Wielki Lubień

wieś

Kościół pw. św. Jakuba Apostoła

Państwo

Polska

Województwo

kujawsko-pomorskie

Powiat

świecki

Gmina

Dragacz

Liczba ludności (III 2011)

441^[2]

Strefa numeracyjna

Kod pocztowy

86-134^[3]

Tablice rejestracyjne

CSW

SIMC

0084818

Położenie na mapie gminy Dragacz

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego

Położenie na mapie powiatu świeckiego

53°31′19″N 18°44′17″E/53,521944 18,738056^[1]

Multimedia w Wikimedia Commons

Wielki Lubień – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Dragacz.

Podział administracyjny i demografia

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 441 mieszkańców^[2]. Jest piątą co do wielkości miejscowością gminy Dragacz.

Mennonici

W 1591 roku w miejscowości osiedlili się mennonici. Mieli oni za zadanie zagospodarować obszary w dolinie Wisły, która dotąd często była zalewana przez rzekę. Osiedlali się oni na tych ziemiach na prawie holenderskim. Oznacza to, że mogli oni czerpać zyski z tytułu dzierżawy, ale bez prawa do własności ziemi i bez możliwości nabycia jej przez zasiedzenie^[4].

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[5] na listę zabytków wpisane są:

kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła, rok 1680, połowa XIX w., nr rej.: A/39 z 1.10.2001
chata nr 4, drewniana, około roku 1750, nr rej.: 333 z 21.02.1956
chata nr 5, drewniana, rok 1830, nr rej.: 335 z 21.02.1956
chata nr 6, drewniana, rok 1820, nr rej.: 336 z 21.02.1956
chata nr 21, drewniana, 2. połowa XVIII w., nr rej.: 338 z 28.02.1956
chata nr 47a/49 (dawniej: nr 9, 17/18), drewniana, nr rej.: 337 z 28.02.1956

Parafia wzmiankowana w 1398 roku. Obecny kościół zbudowany został około 1680 roku bez wyraźnych cech stylowych, orientowany, z cegły, otynkowany. Posiada jedną nawę z kruchtą, wystrój wnętrza – barokowy.

Zabytkowe domy wybudowano w typie budownictwa holenderskiego na Żuławach Wiślanych z przełomu XVIII i XIX wieku, w większości na podmurówkach z kamienia polnego.

Na cmentarzu znajduje się grób nieznanych żołnierzy poległych w 1939 roku.

Wał przeciwpowodziowy

W marcu 1858 roku woda zalała prawie całą wieś. Kilka lat później zaczęto budowę wału przeciwpowodziowego. W ostatnich latach wał został rozbudowany i naprawiono usterki.

Sport

We wsi istnieje amatorski klub piłkarski Zryw (zał. w roku 1948), w którego skład wchodzą m.in. rolnicy, ogrodnicy i mieszkańcy wsi. Od sezonu 2002/2003 drużyna gra w B-klasie (potocznie nazywanej ósmą ligą). Zespół na krótko (tylko jeden sezon: 2012/2013) awansował do A-klasy^[6].

Ochrona przyrody

Przy kościele rośnie lipa drobnolistna o obwodzie 400 cm, a w ogrodzie plebanii dąb szypułkowy o obwodzie 530 cm. Oba drzewa uznano za pomniki przyrody w 1991 roku^[7].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 146277
↑ ^a ^b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1463 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ miasto-nowe.com: Osadnictwo holenderskie w Dolinie Wisły. [dostęp 2012-01-14]. (pol.).
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 76-77 [dostęp 2016-03-09] .
↑ portal 90minut.pl
↑ Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku

Bibliografia

Grudziądz i okolice. Przewodnik Grudziądzkie Towarzystwo Kultury, Biblioteka Miejska w Grudziądzu, Grudziądz 1990

Gmina Dragacz

Siedziba gminy: Dragacz

Wsie	Bratwin Dolna Grupa Dragacz Fletnowo Górna Grupa Michale Mniszek Nowe Marzy Polskie Stwolno Stare Marzy Wiąskie Piaski Wielki Lubień Wielkie Stwolno Wielkie Zajączkowo
Osada	Grupa
Osady leśne	Bojanowo Mniszek
Integralne części wsi	Bzówko Dziewięć Włók Małe Zajączkowo Mały Lubień Pod Lasem Pod Mątawą Winkiel
Nieofic. cz. osady	Grupa-Osiedle

Powiat świecki

Miasta	Nowe Pruszcz Świecie
Gminy miejsko-wiejskie	Nowe Pruszcz Świecie
Gminy wiejskie	Bukowiec Dragacz Drzycim Jeżewo Lniano Osie Świekatowo Warlubie

Powiat świecki (1919–1975)

Siedziba powiatu – Świecie

Przynależność wojewódzka	woj. pomorskie (II RP) (1919–39) woj. pomorskie (PRL) (1945–50) woj. bydgoskie (1950–75)
Miasta (1919–75)	Nowe Świecie
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Bukowiec (1934–54 i 1973–75) Dragacz (1973–75) Drzycim (1934–54 i 1973–75) Gruczno (1934–54) Grupa (1934–54) Jeżewo(1934–54 i 1973–75) Lipinki (1934–40 i 1945–54) Lniano (1934–54 i 1973–75) Nowe (1934–54 i 1973–75) Osie (1934–54 i 1973–75) Ostrowite (1940–45) Pruszcz (1934–54 i 1973–75) Przewodnik (1940–45) Serock (1934–54) Świecie (1934–54 i 1973–75) Świekatowo (1934–54) Warlubie (1934–54 i 1973–75)
Gromady (1954–72)	Biechówko (1954–59) Bochlin (1954–59) Brzeziny (1954–59) Bukowiec (1954–72) Bzowo (1954–59) Dragacz (1954–72) Drzycim (1954–72) Górna Grupa (1954–68) Gruczno (1954–72) Jeżewo (1954–72) Kolonia Ostrowite (1954–61) Korytowo (1954–59) Laskowice (1954–71) Lipinki (1954–72) Lniano (1954–72) Łążek (1954–68) Morgi (1954–59) Niewieścin (1954–59) Nowe (1959–72) Osie (1954–72) Ostrowite (1954–59) Pruszcz (1954–72) Przechowo (1954–61) Przysiersk (1954–68) Różanna (1954–59) Rychława (1954–59) Serock (1954–68 →) Sierosław (1954–59) Sucha (1954–61) Sulnowo (1954–59) Świecie (1959–72) Świekatowo (1954–72) Topólno (1954–59) Warlubie (1954–72) Wiąg (1954–59) Wielki Komórsk (1954–61) Wielkie Zajączkowo (1954–61)