Lista de ases da aviação da Primeira Guerra Mundial com 20 ou mais vitórias
Esta é uma lista dos ases da aviação da Primeira Guerra Mundial com 20 ou mais vitórias. Um piloto é classificado como ás da aviação quando abate um mínimo de cinco aeronaves inimigas.[1]
O termo ás da aviação surgiu pela primeira vez nos jornais franceses durante a Primeira Guerra Mundial, descrevendo Adolph Pégoud como um "ás", depois de ter abatido um total de cinco aviões alemães. A partir deste momento, surgiu um sistema em que por cada aeronave abatida, independentemente se resultasse na morte ou apenas no ferimento do piloto inimigo, o piloto contabilizaria uma vitória.[1]
Apesar de este "estatuto" ser frequentemente alcançado por pilotos de caças, os pilotos de bombardeiros e até mesmo tripulações de bombardeiros e aeronaves de reconhecimento também podiam alcançar, tendo também meios que abater uma aeronave inimiga. Se uma aeronave com dois lugares abatesse um avião, ambos os militares eram creditados com uma vitória. Devido ao facto de muitas aeronaves da época terem pilotos e observadores/atiradores, um observador/atirador podia ser um ás enquanto o piloto não o era, e vice-versa.[2]
Ases
Esta é a lista completa de todos os pilotos com 20 ou mais vitórias durante a Primeira Grande Guerra, organizada de forma decrescente de acordo com o número total de vitórias.
Isto, juntamente com o símbolo †, indica que o piloto foi morto em combate, desapareceu em combate, faleceu devido a ferimentos ou a um qualquer acidente durante a Primeira Guerra Mundial.
Nome | País | Ramo | Vitórias |
---|---|---|---|
von Richthofen, ManfredManfred von Richthofen† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 80[3] |
Fonck, RenéRené Fonck | França | Aéronautique Militaire | 75[4] |
Bishop, BillyBilly Bishop | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 72[5] |
Udet, ErnstErnst Udet | Alemanha | Luftstreitkräfte | 62[3] |
Mannock, EdwardEdward Mannock† | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 61[6] |
Collishaw, RaymondRaymond Collishaw | Canadá | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 60[7] |
McCudden, JamesJames McCudden† | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 57[5] |
Beauchamp-Proctor, AndrewAndrew Beauchamp-Proctor | África do Sul | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 54[5] |
Löwenhardt, ErichErich Löwenhardt† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 54[3] |
MacLaren, DonaldDonald MacLaren | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 54[5] |
Guynemer, GeorgesGeorges Guynemer† | França | Aéronautique Militaire | 53[8] |
Barker, William GeorgeWilliam George Barker | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 50[5] |
Jacobs, JosefJosef Jacobs | Alemanha | Luftstreitkräfte | 48[3] |
Voss, WernerWerner Voss† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 48[3] |
Little, Robert A.Robert A. Little† | Austrália | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 47[5] |
McElroy, GeorgeGeorge McElroy† | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 47[9] |
Dallas, RodericRoderic Dallas† | Austrália | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 45[10] |
Rumey, FritzFritz Rumey† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 45[3] |
Ball, AlbertAlbert Ball† | Reino Unido | Royal Flying Corps | 44[5][11] |
Berthold, RudolfRudolf Berthold | Alemanha | Luftstreitkräfte | 44[3] |
Loerzer, BrunoBruno Loerzer | Alemanha | Luftstreitkräfte | 44[3] |
Bäumer, PaulPaul Bäumer | Alemanha | Luftstreitkräfte | 43[3] |
Hazell, Tom F.Tom F. Hazell | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 43[5] |
Nungesser, CharlesCharles Nungesser | França | Aéronautique Militaire | 43[12] |
Madon, GeorgesGeorges Madon | França | Aéronautique Militaire | 41[13] |
Boelcke, OswaldOswald Boelcke† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 40[3] |
Büchner, FranzFranz Büchner | Alemanha | Luftstreitkräfte | 40[3] |
Fullard, Philip F.Philip F. Fullard | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 40[5] |
von Richthofen, LotharLothar von Richthofen | Alemanha | Luftstreitkräfte | 40[3] |
Gass, Charles GeorgeCharles George Gass | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 39[14] |
Gilmour, John InglisJohn Inglis Gilmour | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 39[5] |
Gontermann, HeinrichHeinrich Gontermann† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 39[15] |
Jordan, William LancelotWilliam Lancelot Jordan | África do Sul | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 39[5] |
Menckhoff, KarlKarl Menckhoff | Alemanha | Luftstreitkräfte | 39[3] |
Atkey, AlfredAlfred Atkey | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 38[5] |
Claxton, William GordonWilliam Gordon Claxton | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 37[5] |
Coppens, WillyWilly Coppens | Bélgica | Luchtcomponent | 37[16] |
Jones, James Ira ThomasJames Ira Thomas Jones | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 37[5] |
Bolle, KarlKarl Bolle | Alemanha | Luftstreitkräfte | 36[3] |
Buckler, JuliusJulius Buckler | Alemanha | Luftstreitkräfte | 36[3] |
Fall, Joseph Stewart TempleJoseph Stewart Temple Fall | Canadá | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 36[5] |
von Müller, MaxMax von Müller† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 36[17] |
Boyau, MauriceMaurice Boyau† | França | Aéronautique Militaire | 35[18] |
Brumowski, GodwinGodwin Brumowski | Áustria-Hungria | Luftfahrtruppen | 35[19] |
Dorr, GustavGustav Dorr | Alemanha | Luftstreitkräfte | 35[3] |
Koennecke, OttoOtto Koennecke | Alemanha | Luftstreitkräfte | 35[3] |
McCall, FrederickFrederick McCall | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 35[5] |
von Schleich, EduardEduard von Schleich | Alemanha | Luftstreitkräfte | 35[3] |
Thuy, EmilEmil Thuy | Alemanha | Luftstreitkräfte | 35[3] |
Veltjens, JosefJosef Veltjens | Alemanha | Luftstreitkräfte | 35[3] |
Woollett, Henry WinslowHenry Winslow Woollett | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 35[5] |
Baracca, FrancescoFrancesco Baracca† | Itália | Corpo Aeronautico Militare | 34[20] |
Coiffard, MichelMichel Coiffard† | França | Aéronautique Militaire | 34[21] |
Bongartz, HeinrichHeinrich Bongartz | Alemanha | Luftstreitkräfte | 33[22] |
Kroll, HeinrichHeinrich Kroll | Alemanha | Luftstreitkräfte | 33[3] |
Quigley, Frank GrangerFrank Granger Quigley† | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 33[5] |
Wolff, KurtKurt Wolff† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 33[15] |
Arigi, JuliusJulius Arigi | Áustria-Hungria | Luftfahrtruppen | 32[19] |
Bowman, Geoffrey HiltonGeoffrey Hilton Bowman | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 32[5] |
Frommherz, HermannHermann Frommherz | Alemanha | Luftstreitkräfte | 32[3] |
Kinkead, SamuelSamuel Kinkead | África do Sul | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 32[23] |
Osterkamp, TheoTheo Osterkamp | Alemanha | Marine-Fliegerabteilung | 32[3] |
Billik, PaulPaul Billik | Alemanha | Luftstreitkräfte | 31[3] |
McKeever, Andrew EdwardAndrew Edward McKeever | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force, Canadian Air Force | 31[5] |
Sachsenberg, GotthardGotthard Sachsenberg | Alemanha | Marinefliegerkorps | 31[3] |
Allmenröder, KarlKarl Allmenröder† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 30[15] |
Auffarth, HaraldHarald Auffarth | Alemanha | Luftstreitkräfte | 30 |
Degelow, CarlCarl Degelow | Alemanha | Luftstreitkräfte | 30[3] |
Mai, JosefJosef Mai | Alemanha | Luftstreitkräfte | 30[3] |
Neckel, UlrichUlrich Neckel | Alemanha | Luftstreitkräfte | 30[3] |
Schäfer, Karl EmilKarl Emil Schäfer† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 30[15] |
Thompson, Samuel Frederick HenrySamuel Frederick Henry Thompson† | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 30[5] |
Booker, Charles DawsonCharles Dawson Booker† | Reino Unido | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 29[5] |
Clayson, Percy JackPercy Jack Clayson | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 29[5] |
Cobby, HarryHarry Cobby | Austrália | Australian Flying Corps | 29[5] |
Rochford, Leonard HenryLeonard Henry Rochford | Reino Unido | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 29[5] |
Blume, WalterWalter Blume | Alemanha | Luftstreitkräfte | 28[24] |
Bourjade, LéonLéon Bourjade | França | Aéronautique Militaire | 28[25] |
von Bülow-Bothkamp, WalterWalter von Bülow-Bothkamp† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 28[26] |
Carter, Albert DesbrisayAlbert Desbrisay Carter† | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 28[5] |
von Fernbrugg, Benno Fiala RitterBenno Fiala Ritter von Fernbrugg | Áustria-Hungria | Luftfahrtruppen | 28[19] |
von Greim, Robert RitterRobert Ritter von Greim | Alemanha | Luftstreitkräfte | 28[27] |
Gurdon, John EverardJohn Everard Gurdon | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 28[5] |
Hoidge, ReginaldReginald Hoidge | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 28[5] |
Latimer, DennisDennis Latimer | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 28[5] |
Laumann, ArthurArthur Laumann | Alemanha | Luftstreitkräfte | 28[28] |
von Röth, Friedrich RitterFriedrich Ritter von Röth | Alemanha | Luftstreitkräfte | 28[29] |
Bernert, Fritz OttoFritz Otto Bernert | Alemanha | Luftstreitkräfte | 27[30] |
Fruhner, OttoOtto Fruhner | Alemanha | Luftstreitkräfte | 27[31] |
Kirschstein, HansHans Kirschstein† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 27[32] |
Linke-Crawford, FrankFrank Linke-Crawford† | Áustria-Hungria | Luftfahrtruppen | 27[19] |
McEwen, CliffordClifford McEwen | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 27[33] |
Middleton, Thomas PercyThomas Percy Middleton | Reino Unido | Royal Flying Corps | 27[5] |
Pinsard, ArmandArmand Pinsard | França | Aéronautique Militaire | 27[34] |
Davids, Arthur RhysArthur Rhys Davids† | Reino Unido | Royal Flying Corps | 27[5] |
Soden, Frank OrmondFrank Ormond Soden | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 27[5] |
Thom, KarlKarl Thom | Alemanha | Luftstreitkräfte | 27[35] |
von Tutschek, AdolfAdolf von Tutschek† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 27[36] |
Whealy, ArthurArthur Whealy | Canadá | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 27[5] |
Wusthoff, KurtKurt Wusthoff | Alemanha | Luftstreitkräfte | 27[37] |
von Boenigk, OscarOscar von Boenigk | Alemanha | Luftstreitkräfte | 26[29] |
Dostler, EduardEduard Dostler† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 26[38] |
Fletcher, Ronald MalcolmRonald Malcolm Fletcher | Reino Unido | Royal Flying Corps | 26[39] |
Harvey, William Frederick JamesWilliam Frederick James Harvey | Reino Unido | Royal Flying Corps | 26[5] |
King, ElwynElwyn King | Austrália | Australian Flying Corps | 26[5] |
Maxwell, Gerald Joseph ConstableGerald Joseph Constable Maxwell | Reino Unido | Royal Flying Corps | 26[5] |
Näther, MaxMax Näther† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 26[29] |
Rickenbacker, EddieEddie Rickenbacker | Estados Unidos | Serviço Aéreo do Exército dos Estados Unidos | 26[40][41] |
Scaroni, SilvioSilvio Scaroni | Itália | Corpo Aeronautico Militare | 26[42] |
Staton, William ErnestWilliam Ernest Staton | Reino Unido | Royal Flying Corps | 26[5] |
Thomson, William McKenzieWilliam McKenzie Thomson | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 26[5] |
von Beaulieu-Marconnay, Olivier FreiherrOlivier Freiherr von Beaulieu-Marconnay† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 25[43] |
Caldwell, KeithKeith Caldwell | Nova Zelândia | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 25[5] |
Compston, Robert J. O.Robert J. O. Compston | Reino Unido | Royal Flying Corps | 25[5] |
von Hantelmann, GeorgGeorg von Hantelmann | Alemanha | Luftstreitkräfte | 25[44] |
Pütter, FritzFritz Pütter† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 25[29] |
Rosevear, Stanley WallaceStanley Wallace Rosevear† | Canadá | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 25[5] |
Böhme, ErwinErwin Böhme† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 24[45] |
Carpenter, PeterPeter Carpenter | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 24[33] |
Hayward, George S. L.George S. L. Hayward | Reino Unido | Royal Flying Corps | 24[39] |
Luchford, Harry G. E.Harry G. E. Luchford† | Reino Unido | Royal Flying Corps | 24[5] |
Meyer, GeorgGeorg Meyer | Alemanha | Luftstreitkräfte | 24[29] |
Noel, Tom CecilTom Cecil Noel† | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 24[46] |
Piccio, Pier RuggeroPier Ruggero Piccio | Itália | Corpo Aeronautico Militare | 24[47] |
Shields, William ErnestWilliam Ernest Shields | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 24[5] |
Slater, James AndersonJames Anderson Slater | Reino Unido | Royal Flying Corps | 24[5] |
Alexander, William MelvilleWilliam Melville Alexander | Canadá | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 23[48] |
Becker, HermannHermann Becker | Alemanha | Luftstreitkräfte | 23[49] |
Campbell, William CharlesWilliam Charles Campbell | Reino Unido | Royal Flying Corps | 23[5] |
Dorme, RenéRené Dorme† | França | Aéronautique Militaire | 23[50] |
Frew, Matthew BrownMatthew Brown Frew | Reino Unido | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 23[5] |
Guerin, GabrielGabriel Guerin† | França | Aéronautique Militaire | 23[51] |
Lale, Howard PercyHoward Percy Lale | Reino Unido | Royal Flying Corps | 23[5] |
Pentland, AlexanderAlexander Pentland | Austrália | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 23[5] |
Whistler, HaroldHarold Whistler | Reino Unido | Royal Flying Corps | 23[5] |
Göring, HermannHermann Göring | Alemanha | Luftstreitkräfte | 22[52] |
Harrison, Thomas SinclairThomas Sinclair Harrison | África do Sul | Royal Flying Corps | 22[5] |
Haegelen, MarcelMarcel Haegelen | França | Aéronautique Militaire | 22[53] |
Jenkin, Louis FleemingLouis Fleeming Jenkin† | Reino Unido | Royal Flying Corps | 22[5] |
King, Cecil FrederickCecil Frederick King† | Reino Unido | Royal Flying Corps | 22[54] |
Klein, HansHans Klein | Alemanha | Luftstreitkräfte | 22[29] |
Leacroft, JohnJohn Leacroft | Reino Unido | Royal Flying Corps | 22[5] |
Newland, Arthur ErnestArthur Ernest Newland | Reino Unido | Royal Air Force | 22[46] |
Pippart, HansHans Pippart† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 22[29] |
Preuss, WernerWerner Preuss | Alemanha | Luftstreitkräfte | 22[55] |
Marinovitch, PierrePierre Marinovitch | França | Aéronautique Militaire | 22[56] |
Roxburgh-Smith, BenjaminBenjamin Roxburgh-Smith | Reino Unido | Royal Flying Corps | 22[5] |
Schlegel, KarlKarl Schlegel† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 22[29] |
White, Joseph Leonard MariesJoseph Leonard Maries White | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 22[5] |
Windisch, RudolfRudolf Windisch† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 22[57] |
von Adam, HansHans von Adam† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 21[58] |
Altemeier, FriedrichFriedrich Altemeier | Alemanha | Luftstreitkräfte | 21[59] |
Baracchini, FlavioFlavio Baracchini | Itália | Corpo Aeronautico Militare | 21[60] |
Cubbon, FrancisFrancis Cubbon† | Reino Unido | Royal Flying Corps | 21[61] |
Edwards, Harold LeslieHarold Leslie Edwards | Canadá | Royal Air Force | 21[39] |
Friedrichs, FriedrichFriedrich Friedrichs† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 21[29] |
Heurtaux, AlfredAlfred Heurtaux | França | Aéronautique Militaire | 21[62] |
Hickey, CharlesCharles Hickey† | Canadá | Royal Naval Air Service, Royal Air Force | 21[5] |
Höhn, FritzFritz Höhn† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 21[29] |
Kennedy-Cochran-Patrick, William John CharlesWilliam John Charles Kennedy-Cochran-Patrick | Reino Unido | Royal Flying Corps | 21[5] |
Maybery, RichardRichard Maybery† | Reino Unido | Royal Flying Corps | 21[5] |
McCloughry, EdgarEdgar McCloughry | Austrália | Australian Flying Corps | 21[5] |
Minifie, RichardRichard Minifie | Austrália | Royal Naval Air Service | 21[5] |
Noltenius, Friedrich T.Friedrich T. Noltenius | Alemanha | Luftstreitkräfte | 21[29] |
Thomson, George EdwinGeorge Edwin Thomson† | Reino Unido | Royal Flying Corps | 21[5] |
Barlow, Leonard MonteagleLeonard Monteagle Barlow† | Reino Unido | Royal Flying Corps | 20[5] |
Bell, Douglas JohnDouglas John Bell† | África do Sul | Royal Flying Corps | 20[5] |
Bethge, HansHans Bethge | Alemanha | Luftstreitkräfte | 20[63] |
Conn, Kenneth BurnsKenneth Burns Conn | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 20[64] |
Deullin, AlbertAlbert Deullin | França | Aéronautique Militaire | 20[65] |
von Eschwege, RudolphRudolph von Eschwege† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 20[66] |
Frankl, WilhelmWilhelm Frankl† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 20[67] |
Freden, Hans vonHans von Freden | Alemanha | Luftstreitkräfte | 20[29] |
Gillet, Francis W.Francis W. Gillet | Estados Unidos | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 20[68] |
Göttsch, WalterWalter Göttsch† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 20[69] |
Hennrich, OskarOskar Hennrich | Alemanha | Luftstreitkräfte | 20[29] |
Johnston, EdgarEdgar Johnston | Austrália | Australian Flying Corps | 20[64] |
Kazakov, AlexanderAlexander Kazakov | Império Russo | Serviço Aéreo da Rússia Imperial | 20[70] |
Kissenberth, OttoOtto Kissenberth | Alemanha | Luftstreitkräfte | 20[71] |
Lagesse, CamilleCamille Lagesse | Canadá | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 20[5] |
McDonald, Ian Donald RoyIan Donald Roy McDonald | Reino Unido | Royal Flying Corps | 20[5] |
Park, KeithKeith Park | Nova Zelândia | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 20[5] |
Reinhard, WilhelmWilhelm Reinhard† | Alemanha | Luftstreitkräfte | 20[72] |
Ross, Charles G.Charles G. Ross | África do Sul | Royal Flying Corps, Royal Air Force | 20[5] |
Ruffo di Calabria, FulcoFulco Ruffo di Calabria | Itália | Corpo Aeronautico Militare | 20[73] |
Schmidt, OttoOtto Schmidt | Alemanha | Luftstreitkräfte | 20[29] |
Southey, WalterWalter Southey | África do Sul | Royal Flying Corps | 20[5] |
Thayre, FrederickFrederick Thayre† | Reino Unido | Royal Flying Corps | 20[5] |
Ver também
- Ás da aviação
- Lista de ases a jato da Alemanha na Segunda Guerra Mundial
- Lista de ases noturnos da Alemanha na Segunda Guerra Mundial
Referências
- ↑ a b «What does it take to become an "ace"?». Consultado em 27 de setembro de 2016
- ↑ Above the Lines: The Aces and Fighter Units of the German Air Service, Naval Air Service and Flanders Marine Corps, 1914–1918. [S.l.: s.n.] p. 10.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 241–242
- ↑ Guttman, 2002. p. 20
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp Shores, 2001. p. 89
- ↑ Shores, Frank, Guest 1990, pp. 255-256.
- ↑ Franks, 2004. pp. 68–69
- ↑ Franks, 2000. pp. 43–44
- ↑ Franks, 2007. p. 41
- ↑ See victory list in linked article; it was compiled from Above the Lines, Australian Hawk Over the Western Front,Australian Air Aces, Sopwith Triplane Aces of World War I.
- ↑ Franks, 2000. pp. 28–29
- ↑ Franks, 2000. pp. 56–58
- ↑ Franks, 2000. p. 51
- ↑ Guttman, 2007. pp. 29–31, 87
- ↑ a b c d Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 239
- ↑ Franks, 2000. p. 71
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 169–171
- ↑ Franks, 2000. pp. 60–61
- ↑ a b c d Chant, 2002. p. 90
- ↑ Franks, 2000. p. 76
- ↑ Guttman, 2002. p. 93
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 81–82
- ↑ Franks, 2003. pp. 12–13
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 75
- ↑ Guttman, 2002. pp. 65–66
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 90
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 119–120
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 153–154
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 236
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 70
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 111–112
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 142–143
- ↑ a b Franks, 2003. p. 88
- ↑ Franks, 2000. pp. 61–62
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 215
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 219
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 233–234
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 101–102
- ↑ a b c Guttman, 2007. p. 87
- ↑ Franks, 2000. p. 74
- ↑ Franks, 2001. p. 86
- ↑ Franks, 2000. pp. 81–82
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 68
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 123–124
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 77–78
- ↑ a b Guttman, 2007. p. 88
- ↑ Franks, 2000. pp. 78–79
- ↑ Franks, 2003. p. 31
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 68–69
- ↑ Franks, 2000. pp. 44–45
- ↑ Guttman, 2002. pp. 11, 91
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 117
- ↑ Guttman, 2002. p. 18
- ↑ Franks, 2003. pp. 56–57
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 182–183
- ↑ Guttman, 2002. p. 31–32
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 230–231
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 59
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 60–61
- ↑ Franks, 2000. pp. 76–77
- ↑ Shores, 2001. p. 87
- ↑ Franks, 2000. p. 45
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 73
- ↑ a b Guttman, 2007. p. 86
- ↑ Franks, 2000. p. 46
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 104
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 108–109
- ↑ Franks, 2001. p. 88
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp. 118–119
- ↑ Franks, 2000. pp. 83–84
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. pp.143–144
- ↑ Franks, Bailey, Guest, 1993. p. 186
- ↑ Franks, 2000. p. 79
- Portal da aviação
- Portal da Primeira Guerra Mundial