André Masséna , wł. Andrea Massena (ur. 6 maja 1758 w Nicei, zm. 4 kwietnia 1817 w Paryżu ) – książę Rivoli , książę Essling , marszałek cesarstwa francuskiego [1] .
Życiorys Marszałek André Masséna Był synem kupca. W wieku 13 lat zaciągnął się do marynarki handlowej jako chłopiec okrętowy . Mając 17 lat wstąpił do armii, służąc w regimencie w Tulonie. Po 14 latach wyszedł ze służby w stopniu podoficera, a po wybuchu rewolucji wstąpił w szeregi ochotników. 1 sierpnia 1792 został dowódcą batalionu , 22 sierpnia 1793 generałem brygady, a 20 grudnia 1793 generałem dywizji[1] .
W wojnach włoskich odznaczył się wielokrotnie; pobił Austriaków między innymi w 1795 pod Loano i miał swój udział w zwycięstwach Napoleona Bonapartego . Pod naczelnym dowództwem Jeana-Baptiste'a Jourdana dowodził w Szwajcarii armią francuską, która odniosła zwycięstwo pod Zurychem 25 września 1799 nad wojskiem rosyjskim , uchronił Francję od najazdu wojsk nieprzyjacielskich. W 1806 roku, po zawarciu pokoju preszburskiego , zajął Neapol dla Józefa Bonapartego ; po bitwie pod Pruską Iławą został księciem Rivoli, a w 1809 po bitwie pod Essling – księciem Essling.
W 1810 otrzymał naczelne dowództwo w Hiszpanii , które z powodu przeważającej siły nieprzyjaciół, dobrowolnie złożył w 1811. Mianowany 20 grudnia 1814 przez Ludwika XVIII parem Francji [1] . Był jednym z najbardziej utalentowanych marszałków Napoleona.
Grób Marszałka André Masséna Zmarł w 1817 roku z dala od spraw publicznych. Na cmentarzu Père-Lachaise wzniesiono mu pomnik[1] .
Jego Mémoires (4 t., Paryż 1849) wydał gen. Koch.
Zobacz też Przypisy ↑ a b c d S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna . Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia). Brak numerów stron w książce Gubernatorzy Paryża Louis I d’Anjou (1356–1357) Jean de Berry (1411) Waléran III de Ligny (1411–1413) Jean II de Ligny (1418–1420) Jean de La Baume (1422–142.) Jean de Villiers (1429–14..) Philippe de Ternant (14..–14..) Jacques de Villiers (1461) Charles d’Artois (1465) Charles de Melun (1465–1467) Charles I d’Amboise (1467–1470) Charles de Gaucourt (14..–1472) Antoine de Chabannes (1472–147.) Guillaume de Poitiers (1478–14..) Louis d’Orléans (1483–1485) Antoine de Chabannes (1485–1488) Gilbert de Montpensier (14..–1494) Charles II d’Amboise (1493–1496) Antoine de La Rochefoucauld (15..–15..) Paul de Thermes (1559–1562) Charles de Cossé (1562–1563) François de Montmorency (15..–1572) René de Villequier (1580) François d’O (158.–1589) Charles-Emmanuel de Savoie (1589–1590) Jean Francois de Faudoas (1590–1594) Charles II de Cossé (1594) François d’O (1594) Charles du Plessis (1616) Hercule de Rohan (1643–16..) François de L’Hospital (1648–1657) Duc de Bournonville (1657–1662) Antoine d’Aumont (1662–1669) Gabriel de Rochechouart (1669–1675) Charles III de Créquy (1676–1687) Léon Potier (1687–1704) Duc de Tresmes (1704–1739) Bernard Potier (1739–1757) Charles Louis d’Albert (1757–1771) Jean de Cossé-Brissac (1771–1780) Louis de Cossé-Brissac (1780–1791) Dowódcy generalni sił zbrojnych w Paryżu Gubernatorzy wojskowi Paryża Okupacja niemiecka Gubernatorzy wojskowi Paryża Philippe Leclerc (1944) Marie Pierre Kœnig (1944–1945) Paul Legentilhomme (1945–1947) René Chouteau (1947–1953) Henri Zeller (1953–1957) Louis-Constant Morlière (1957–1958) Pierre Garbay (1958–1959) Raoul Salan (1959–1960) Maurice Gazin (1960) André Demetz (1960–1962) Louis Dodelier (1962–1965) Philippe de Camas (1965–1968) André Meltz (1968–1971) Bernard Usureau (1971–1974) Philippe Clave (1974–1975) Jean Favreau (1975–1977) Jacques de Barry (1977–1980) Jeannou Lacaze (1980–1981) Roger Périer (1981–1982) Alban Barthez (1982–1984) Michel Fennebresque (1984–1987) Hervé Navereau (1987–1991) Daniel Valéry (1991–1992) Michel Guignon (1992–1996) Michel Billot (1996–2000) Pierre Costedoat (2000–2002) Marcel Valentin (2002–2005) Xavier de Zuchowicz (2005–2007) Bruno Dary (2007–2012) Hervé Charpentier (2012–2015) Bruno Le Ray (2015–2020) Christophe Abad (od 2020)
ISNI : 0000000121005589 VIAF : 34574511 LCCN : n82240479 GND : 116835818 BnF : 12562931s SUDOC : 02868852X NKC : jx20120716002 NTA : 112950388 Open Library: OL2112521A PLWABN: 9810632189705606 NUKAT : n2011105553 J9U : 987007452138105171 CANTIC: a11212366 PWN: 3938407 Britannica : biography/Andre-Massena-duc-de-Rivoli-prince-dEssling Treccani : massena-andrea-duca-di-rivoli-principe-di-essling Universalis: andre-massena БРЭ : 2190992 NE.se : andre-massena SNL : André_Masséna VLE : andre-massena Catalana: 0041199 DSDE : André_Masséna Hrvatska enciklopedija : 39322