Dom Przemysłowy w Poznaniu
![]() Widok budynku na początku XX wieku | |
Państwo |
|
---|---|
Miejscowość | Poznań |
Adres | pl. Wolności 18 |
Architekt | Stanisław Mieczkowski |
Rozpoczęcie budowy | 1900 |
Ukończenie budowy | 1902 |
Zniszczono | 1945 |
Położenie na mapie Poznania ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego ![]() | |
![]() |
Dom Przemysłowy w Poznaniu – budynek polskiego Domu Przemysłowego usytuowany przy północnej pierzei placu Wilhelmowskiego (niem. Wilhelmsplatz, później placu Wolności) w Poznaniu. Zniszczony w 1945 roku.
Opis
Wybudowany został w latach 1900–1902. Zaprojektowany przez architekta Stanisława Mieczkowskiego. Budowę budynku przeprowadziło przedsiębiorstwo budowlane Ludwika Frankiewicza. Model płaskorzeźb środkowego szczytu wykonał rzeźbiarz Władysław Marcinkowski, a ich realizację powierzono sztukatorowi Pawłowi Ceptowskiemu. Dwie dolne kondygnacje gmachu zajmowały lokale handlowe mające w zamierzeniu stanowić centrum polskiego życia gospodarczego[1].
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Plac_Wolno%C5%9Bci_w_Poznaniu.jpg/220px-Plac_Wolno%C5%9Bci_w_Poznaniu.jpg)
Na parterze i pierwszym piętrze budynku otwarto we wrześniu 1902 restaurację Grand Cafe Restaurant – nazywaną potocznie „Grandką”. Pomieszczenia na parterze zajmowała kawiarnia, cukiernia i mniejsza z sal restauracyjnych. Natomiast na piętrze ulokowano większą salę restauracyjną, pokój do gry w bilard i tzw. „Salę Czerwoną”, która była miejscem zebrań różnego rodzaju towarzystw[2]. W restauracji podawano m.in. zupę żółwiową, comber, sznycelki cielęce i dania kuchni francuskiej[3]. W podwórzu urządzono ogródek koncertowy z kolonadą i estradą dla orkiestry[2]. W okresie międzywojennym Grand Cafe była miejscem, gdzie spotykali się kibice poznańskiego klubu piłkarskiego Warta, oczekując telefonu z informacją o wyniku meczu wyjazdowego swojego zespołu[3].
Od 1910 znajdowała się tutaj poznańska siedziba banku Kratochwill & Pernaczyński[4]. W budynku mieścił się także salon Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu[5]. W okresie dwudziestolecia międzywojennego gmach był własnością Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych. Mieścił wiele instytucji związanych z rolnictwem[1].
Dom Przemysłowy został zniszczony w 1945. W latach 50. XX wieku w jego miejscu wzniesiono modernistyczny gmach[6], gdzie znalazła siedzibę Wielkopolska Spółdzielnia „Rolnik”[7].
Przypisy
- ↑ a b GrażynaG. Kodym-Kozaczko GrażynaG., Kronika Miasta Poznania - Plac Wolności, nr 4-2014, Plac Wolności – praktyczna lekcja urbanistyki, Wydawnictwo Miejskie Posnania, s. 20–22, ISSN 0137-3552 .
- ↑ a b WaldemarW. Karolczak WaldemarW., Kronika Miasta Poznania - Plac Wolności, nr 4-2014, Spacerkiem po Plajcie, Wydawnictwo Miejskie Posnania, s. 54–55, ISSN 0137-3552 .
- ↑ a b Prestiż Grandki i telefony kibiców Warty Poznań [online], poznan.wyborcza.pl [dostęp 2019-08-18] (pol.).
- ↑ JanJ. Skuratowicz JanJ., Kronika Miasta Poznania 1997 R.65 Nr2, s. 132; Banki poznańskie - Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [online], www.wbc.poznan.pl [dostęp 2020-05-15] .
- ↑ Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [online], www.wbc.poznan.pl [dostęp 2019-08-18] .
- ↑ MaciejM. Brzeziński MaciejM., Piękno nieodzyskane, czyli 10 obiektów, których już nie znajdziemy w Poznaniu [online], Miastopoznaj.pl [dostęp 2019-08-18] (pol.).
- ↑ Wielkopolska Spółdzielnia ROLNIK [online], www.wsrolnik.eu [dostęp 2019-08-18] .
Bibliografia
- Wydawnictwo Miejskie Posnania, Kronika Miasta Poznania – Plac Wolności, nr 4-2014, ISSN 0137-3552.
- p
- d
- e
Pierzeja zachodnia | |
---|---|
Pierzeja północna (od zachodu) |
|
Pierzeja wschodnia (od północy) | |
Pierzeja południowa (od zachodu) | |
Obiekty nieistniejące poza pierzejami | |
Przyległe ulice |
- Wikiprojekt:Poznań