Konstal 13NS

Konstal 13NS
Ilustracja
Konstal 13NS nr 534 w Warszawie odstawiony w oczekiwaniu na remont.
Dane ogólne
Kraj produkcji

 Polska

Producent

MZK Warszawa, Instytut Elektrotechniki, Konstal

Miejsce produkcji

Warszawa, Chorzów

Lata produkcji

1967–1968

Dane techniczne
Liczba członów

1

Długość

13 390 mm

Szerokość

2400 mm

Wysokość

3060 mm

Masa

13NS: 17 500 kg
13NSD: 17 000 kg

Rozstaw wózków

1435 mm

Rozstaw osi w wózkach

1900 mm

Układ osi

Bo′Bo′

Napięcie zasilania

600 V DC

Prędkość maksymalna

68 km/h

Wnętrze
Liczba miejsc siedzących

13NS: 21
13NSD: 22

Liczba miejsc ogółem

13NS: 117
13NSD: 123

Wysokość podłogi

840 mm

Multimedia w Wikimedia Commons

Konstal 13NS – typ tramwaju powstałego w wyniku modernizacji tramwaju Konstal 13N. Modyfikacja polegała na zastąpieniu awaryjnego rozrusznika bębnowego rozruchem stycznikowym. Ogółem w latach 1967–1968 powstało sześć składów złożonych z wagonów silnikowych i doczep oznaczonych 13NSD, z czego trzy składy wyprodukowano od podstaw w Konstalu.

Modernizacja

W 1967 r. MZK Warszawa, Instytut Elektrotechniki i Instytut Gospodarki Komunalnej skonstruowały w oparciu o dwa tramwaje 13N prototypowy skład 13NS+13NSD nr 251+201. W wagonie nr 251 usunięto rozrusznik bębnowy i zamontowano rozruch stycznikowy. Wagon nr 201 przebudowano na doczepę czynną bez odbieraka prądu (prąd był pobierany z wagonu sterowniczego poprzez kable wysokiego napięcia). Potem przebudowano jeszcze skład 5+6, w którym wagon doczepny zachował własny odbierak prądu[1][2].

W 1968 r. dokumentację techniczną tramwajów 13NS przekazano do Konstalu, który wyprodukował dla Warszawy trzy składy 13NS+13NSD. W porównaniu z wcześniejszymi egzemplarzami zastosowano ręczny nastawnik jazdy, a w wagonach doczepnych zamontowano czoła przednie nieróżniące się wyglądem od tylnych. Fabrycznie nowe składy 13NS+13NSD otrzymały numery 534+535, 536+537 i 538+539[1].

W sierpniu 1968 r. prototypowy skład tramwajów 14N+14ND nr 140+141, eksploatowany przez system tramwajowy konurbacji górnośląskiej, przebudowano na 13NS+13NSD. Po kilkukrotnym przenumerowaniu pozostawał on w ruchu liniowym aż do 25 listopada 1985 r.[3]

Z powodu wysokiej awaryjności prototypów i energochłonności zastosowanej aparatury przerwano produkcję tego typu tramwajów, a warszawskie egzemplarze przebudowano w kolejnych latach na typ 13N[1].

Dostawy

Cztery tramwaje powstały w wyniku modernizacji tramwajów 13N, a dwa wskutek przebudowy prototypowych tramwajów 14N.

Państwo Miasto Typ Lata modernizacji Liczba Numery taborowe Uwagi
 Polska Warszawa 13NS 1967 2 251, 5 [1]
13NSD 2 201, 6 ściana przednia jak w wagonie silnikowym
konurbacja górnośląska 13NS 1968 1 140 przebudowany z 14N
13NSD 1 141 przebudowany z 14ND
Łączna liczba: 6

Sześć tramwajów wyprodukowano od podstaw w zakładach Konstal.

Państwo Miasto Typ Lata dostaw Liczba Numery taborowe Uwagi
 Polska Warszawa 13NS 1968 3 534, 536, 538 [1]
13NSD 3 535, 537, 539 ściana przednia identyczna z tylną
Łączna liczba: 6

Do czasów współczesnych przetrwał tylko jeden tramwaj typu 13NS, nr 534 z Warszawy, który oczekuje na renowację[4].

Przypisy

  1. a b c d e Tramwaje Warszawskie – wagony 13NS, 13NSD i 13ND [online], tramwar.pl [dostęp 2024-02-16] .
  2. → 13N w stolicy. Początki • KMKM Warszawa [online], KMKM Warszawa, 11 stycznia 2023 [dostęp 2024-02-16]  (pol.).
  3. Prywatna Strona Miłośnika Komunikacji Miejskiej i Szynowej – Powrót wagonu 13N na Śląsk [online], www.psmkms.krakow.pl [dostęp 2024-02-16] .
  4. Warszawa, Konstal 13NS Nr 534 – Zdjęcie [online], transphoto.org [dostęp 2024-02-17]  (pol.).
  • p
  • d
  • e
Pojazdy szynowe produkowane przez Mostowagon (1945–1948), Konstal (1948–1998) i Alstom Konstal (od 1998)
Tramwaje
Generacja N
Generacja 13N/102N
Generacja 105N
Niskopodłogowe
Citadis
Wagony metra
Metropolis
Lokomotywy kopalniane
elektryczne przewodowe
  • Ld1
  • Ld10
  • Ld10M
  • Ld2
  • Ld20
  • Ld20M
  • Ld21
  • Ld3
  • Ld30
  • Ld30M
  • Ld31
  • Lep20
elektryczne akumulatorowe
przewodowo-akumulatorowe
  • Lda20
spalinowe
  • Lds100
pneumatyczne
  • Lds45
Wagony towarowe
samowyładowcze
  • 15W
  • 22W
  • 42WP
  • 61Ws
  • 62Ws
  • 63Ws
  • 65Ws
  • 66Ws
  • 3V
  • 401V
  • 406V
  • 410V
  • 411V
  • 416V
  • 419V
  • 424V
  • 425V
  • 409Va
  • 902V
  • Falns 121
  • Faals 151
  • Falrrs 153
dziobowe
  • 17Z
  • 606Z
  • GM1882
  • GM1901X-12
  • GM1922
platformy
  • 213Z
  • 403Z
  • 412Z
  • 418Z
  • 429Z
  • 430Z
  • 432Z
  • 608Z
  • 609Z
  • 622Z
  • 623Z
  • 624Z
  • 625Z
  • 901Z
cysterny
  • 210R
  • 450R
  • 451R
kryte
  • 208K

1 – prototyp, 2 – produkcja seryjna