Matematikte, bilimde ve mühendislikte kullanılan Yunan harfleri

Yunan alfabesi
Αα Αlfa Νν Ni
Ββ Vita Ξξ Ksi
Γγ Gama Οο Omikron
Δδ Delta Ππ Pi
Εε Epsilon Ρρ Ro
Ζζ Zita Σσς Sigma
Ηη İta Ττ Taf
Θθ Thita Υυ İpsilon
Ιι İota Φφ Fi
Κκ Kappa Χχ Hi
Λλ Lamda Ψψ Psi
Μμ Mi Ωω Omega
Tarihçe
Eski harfler
  • Digama
  • Digama
  • Heta
  • San
  • Kopa
  • Sampi
  • Fonetik işaretler
  • Tipografi
Rakamlar
  • ϛ (6)
  • ϟ (90)
  • ϡ (900)
Diğer dillerde
İlgili maddeler
  • Bilimsel semboller
  • Kategori Kategori
  • Commons sayfası Commons
  • g
  • t
  • d

Yunan harfleri; matematikte, bilimde ve mühendislikte ayrıca sabitler ve özel fonksiyonlar için sembollerle matematiksel notasyonun yapıldığı her yerde, özellikle belirli nicelikleri temsil eden değişkenler için kullanılır. Bu bağlamda, büyük ve küçük harfler farklı ve alakasız şeyleri simgelerler. Latin harfi biçimindeki Yunan harfleri genellikle kullanılmazlar: büyük A, B, E, H, I, K, M, N, O, P, T, X, Y, Z gibi. "i, o ve u" Latin harflerine yakından benzediklerinden, küçük ι (iota), ο (omikron) ve υ (ipsilon) nadiren kullanılır. Bazen Yunan harflerinin değişik fontları matematikte bambaşka semboller için kullanılır, özellikle de φ (fi) ve π (pi).

Matematiksel finansta, belirli yatırımların riski Yunan harfleri ile gösterilen değişkenlerle ifade edilir.

Türkçe konuşan matematikçilerin çoğunluğu tarafınca harflerin isimleri okunurken ne modern ne de eski telaffuz kullanılır, Türkçeye uygun telaffuz yapılır. Örneğin, β harfi βῆτα[vita] yerine "beta" olarak söylenir. Diğer diller için de geçerlidir, en bilinen örnekler arasında Amerikan İngilizcesinde [beyta] ve İngiliz İngilizcesinde [bita] olarak telaffuz edilmesi yer alır.[1]

Tipografi

Matematikte kullanılan Yunan harfleri sıradan bir Yunanca metinde kullanılanlardan farklıdır çünkü diğer harflerle birleşmek için değil, tek tek yazılmak için tasarlanmışlardır. Ayrıca bu harfleri normalde günümüz Yunan tipografisinde kullanılmayan çeşitli biçimlerde kullanan kimseler de vardır.

OpenType yazı tipi biçimi, matematiksel (Yunanca olmayan) içeriklerde Yunan harfini temsil eden karakterleri tanımlayan 'mgrk' ya da "Matematiksel Yunanca" denen bir özelliğe sahiptir.

Aşağıdaki tablo Yunan harflerinin TeX ve HTML gösterimini sunuyor. TeX gösteriminde kullanılan yazı tipi italiktir. Bu da değişkenlerin italik yazılması gerektiği ortak görüşüne paraleldir. Yunan harfleri genellikle matematiksel formüllerde değişken olarak kullanıldığından matematik içeren çalışmalarda TeX gösterimine benzeyen bir Yunan harfi ile karşılaşılma ihtimali daha yüksektir.

Yunan Harfleri
İsim TeX HTML İsim TeX HTML İsim TeX HTML İsim TeX HTML İsim TeX HTML
Alfa A α {\displaystyle \mathrm {A} \,\alpha \,} Α α Digama ϝ {\displaystyle \digamma \,} Ϝ ϝ Kapa K κ ϰ {\displaystyle \mathrm {K} \,\kappa \,\varkappa \,} Κ κ ϰ Omikron O o {\displaystyle \mathrm {O} \,\mathrm {o} \,} Ο ο İpsilon Υ υ {\displaystyle \Upsilon \,\upsilon \,} Υ υ
Beta B β {\displaystyle \mathrm {B} \,\beta \,} Β β Zeta Z ζ {\displaystyle \mathrm {Z} \,\zeta \,} Ζ ζ Lambda Λ λ {\displaystyle \Lambda \,\lambda \,} Λ λ Pi Π π ϖ {\displaystyle \Pi \,\pi \,\varpi \,} Π π ϖ Fi Φ ϕ φ {\displaystyle \Phi \,\phi \,\varphi \,} Φ ϕ φ
Gama Γ γ {\displaystyle \Gamma \,\gamma \,} Γ γ Eta H η {\displaystyle \mathrm {H} \,\eta \,} Η η Mu M μ {\displaystyle \mathrm {M} \,\mu \,} Μ μ Rho P ρ ϱ {\displaystyle \mathrm {P} \,\rho \,\varrho \,} Ρ ρ ϱ Khi X χ {\displaystyle \mathrm {X} \,\chi \,} Χ χ
Delta Δ δ {\displaystyle \Delta \,\delta \,} Δ δ Teta Θ θ ϑ {\displaystyle \Theta \,\theta \,\vartheta \,} Θ θ ϑ Nu N ν {\displaystyle \mathrm {N} \,\nu \,} Ν ν Sigma Σ σ ς {\displaystyle \Sigma \,\sigma \,\varsigma \,} Σ σ ς Psi Ψ ψ {\displaystyle \Psi \,\psi \,} Ψ ψ
Epsilon E ϵ ε {\displaystyle \mathrm {E} \,\epsilon \,\varepsilon \,} Ε ϵ ε İota I ι {\displaystyle \mathrm {I} \,\iota \,} Ι ι Ksi Ξ ξ {\displaystyle \Xi \,\xi \,} Ξ ξ Taf T τ {\displaystyle \mathrm {T} \,\tau \,} Τ τ Omega Ω ω {\displaystyle \Omega \,\omega \,} Ω ω

İsimler Türk bilim insanlarının telaffuzuna göre yazılmıştır.

Yunan harfiyle gösterilen kavramlar

Αα (alfa)

Ββ (beta)

Γγ (gama)

Δδ (delta)

Εε (epsilon)

Ϝϝ (digama)

  • Ϝ bazen digama fonksiyonunu temsil etmek için kullanılır yine de genellikle onun yerine, neredeyse aynı olan, büyük F kullanılıyor.

Ζζ (zeta)

Ηη (eta)

Θθ (teta)

Ιι (iota)

Κκ (kappa)

Λλ (lambda)

Μμ (mu)

Νν (nu)

  • ν ile temsil edilenler:
    • fizikte frekans, hertz olarak (Hz)
    • istatistikte serbestlik derecesi
    • malzeme biliminde Poisson oranı
    • bir nötrino
    • akışkanlarda kinematik akmazlık
    • kimyada stokiyometri katsayısı
    • matematikte sıfır uzay boyutu

Ξξ (ksi)

  • Ξ ile temsil edilenler:
    • asıl Riemann Ksi fonksiyonu, Edmund Landau değiştirmeden önce Riemann küçük ksi fonksiyonu, ξ, ile gösteriliyordu.
    • istatistiksel mekanikte bulunan büyük kanonik topluluk
    • bir baryon çeşidi
  • ξ ile temsil edilenler:
    • asıl Riemann Ksi fonksiyonu
    • Riemann Ksi fonksiyonunun değiştirilmiş tanımı, Edmund Landau tarafından yapıldı ve halen aynı.
    • rassal değişken
    • tepkimenin ilerlemesi
    • eşevrelilik uzunluğu
    • sönümleme oranı
    • evrensel küme

Οο (omikron)

Ππ (pi)

Ρρ (rho)

  • Ρ ile temsil edilen:
    • analitik sayılar teorisindeki Gegenbauer işlevlerinden biri
  • ρ ile temsil edilen:
    • analitik sayılar teorisindeki Gegenbauer işlevlerinden biri
    • Dickman fonksiyonu
    • bir kutupsal, küresel, silindirik koordinat sistemi yarıçapı
    • istatistikte korelasyon katsayısı
    • matematiksel finansda faiz oranı duyarlılığı
    • yoğunluk
    • özdirenç
    • APL'de operatörleri yeniden şekillendirmek
    • Kuyruk teorisinde kullanımı
    • doğrusal cebirde rank

Σσ (sigma)

  • Σ ile temsil edilen:
  • σ ile temsil edilen:
    • Stefan-Boltzmann sabiti
    • aritmetikte divisor fonksiyonu
    • karmaşık sayıların bir parçası s = σ + i t
    • sonlu grupların teoride bir permütasyon işareti
    • nüfu standart sapması
    • kovalent bağ çeşidi (sigma bağı)
    • ilişkisel cebirde bir seçim operatörü
    • mekanikte gerilim
    • özdirenç
    • konum yoğunluğu
    • nükleer kesit
    • belirsizlik
    • problem yönetim kullanımı
    • mikroparçacıklarının yüzey yük yoğunluğu

Ττ (taf)

  • τ ile temsil edilen:
    • tork, mekanikte dönme kuvveti
    • tau leptonu
    • üstel bozunma sabitinde bir ömür boyu.
    • Herhangi bir alette zaman sabiti
    • Görelilik'te uygun zaman
    • bir dönüş[2]
    • Kendall tau katsayısı, İstatistikte korelasyon katsayısı değeri
    • Ramanujan'ın tau fonksiyonu
    • bir donukluk ölçüsü
    • yansıma teorisinde iç içe geçmiş uygulama
    • mekanikte kaydırıcı kuvvet gerilimi
    • geçiş sisteminde bir adım
    • lambda hesabında bir tür değişken
    • yol eğriliği
    • belirli bir topoloji
    • biyokimyada mikro tübüllerin protein ilişkisi
    • altın oran
    • yüksek bileşik numaralarının bölenler sayısı

Υυ (ipsilon)

  • Υ ile temsil edilen:
    • upsilon mezonu
  • υ ile temsil edilen:

Φφ (fi)

Χχ (khi)

Ψψ (psi)

  • Ψ ile temsil edilen:
    • su potansiyali
    • kombinatoryal mantıkta dörtlü kombinatoryal
  • ψ ile temsil edilen:
    • Schrödinger denkleminde dalga fonksiyonu
    • akışkan dinamiğinde akım fonksiyonu
    • araç dinamiğinde yaw açısı
    • x-düzlemiyle tanjant arasındaki açı
    • karşılıklı Fibonacci sabiti
    • ikinci Chebyshev fonksiyonu
    • poligama fonksiyonu
    • yapı mühendisliğinde yük kombinasyonu faktörü
    • psikoloji biliminin sembolü

Ωω (omega)

  • Ω ile temsil edilen:
  • ω ile temsil edilen:
    • açısal hız / radyan frekansı
    • gök mekaniğinde Periapsis argümanı
    • karmaşık sayıların birlik küp kökü, ω²,
    • diferansiyellenebilirlik sınıfı (i.e. C ω {\displaystyle C^{\omega }} )
    • ilk sonsuz sıral sayı
    • omega mezonu
    • doğal sayılar kümesi (veya N {\displaystyle \mathbb {N} } , N )
    • büyük O gösteriminde bir asimptotik
    • olasılık kuramında deneyin olası sonucu
    • dikey hız
    • Aritmetik işlevde asal güç ayrışması [Ω(n), ω(n), νp(n)] sayının farklı asal çarpanlarını sayma
    • bir diferansiyel formu (analitik uzay)
    • ϖ sembolü, π'nin grafik değişkeni, bazen omega ile gösterilir.
    • ω Yunan alfabesindeki son harfdir bu nedenle bazen karbon atomu zincirindeki son karbon atomu ω (omega) ile gösterilir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014. 
  2. ^ "Tau Day - No, really, pi is wrong: The Tau Manifesto by Michael Hartl". 2010. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2015. 

Dış bağlanılar

  • Sesli telaffuz kılavuzu[ölü/kırık bağlantı]