Johannes Fibiger

Johannes Fibiger

Państwo działania	Dania
Data i miejsce urodzenia	23 kwietnia 1867 Silkeborg
Data i miejsce śmierci	30 stycznia 1928 Kopenhaga
Pełne imię i nazwisko	Johannes Andreas Grib Fibiger
Specjalność: patologia
Alma Mater	Uniwersytet Kopenhaski
Uczelnia	Uniwersytet Kopenhaski
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny
Multimedia w Wikimedia Commons

Johannes Andreas Grib Fibiger (ur. 23 kwietnia 1867 w Silkeborgu, zm. 30 stycznia 1928 w Kopenhadze) – duński lekarz patolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 1926.

Życiorys

Syn lekarza. Studiował medycynę na Uniwersytecie Kopenhaskim, uzyskując kwalifikacje lekarza w 1890^[1][2]. Po odbyciu praktyki w kilku szpitalach i dalszych studiach w Berlinie pod kierunkiem Roberta Kocha i Emila Behringa^[1][2]. Doktoryzował się na Uniwersytecie w Kopenhadze w 1895^[1]. W latach 1897–1900 pracował na stanowisku prosektora w uniwersyteckim Instytucie Anatomii Patologicznej, a od 1900 pełnił tam funkcję dyrektora^[1][2]. Również w 1900 został mianowany profesorem anatomii patologicznej na Uniwersytecie w Kopenhadze^[1][2][3].

Brał udział w kierowaniu wieloma duńskimi instytucjami medycznymi, był współredaktorem pism naukowych („Acta Pathologica et Microbiologica Scandinavica”, „Beiträge zur pathologischen Anatomie und zur allgemeinen Pathologie”), członkiem wielu stowarzyszeń medycznych i naukowych oraz doktorem honoris causa uniwersytetów w Paryżu i Leuven^[1].

Prowadził eksperymentalne badania nad rakiem. W 1907 roku zaobserwował rozległe guzy brodawczakowate, wypełniające żołądki trzech dzikich szczurów. Badanie mikroskopowe wykazało obecność w ich żołądkach formacji podobnych do nicieni. Fibiger doszedł do wniosku, że przyczyną guzów były właśnie nicienie, będące pasożytami karaluchów^[2]. W 1913, zauważając proporcjonalną zależność między liczbą pasożytów a stopniem zmian anatomicznych w żołądku, Fibiger udowodnił, że może wywoływać takie nowotwory złośliwe u szczurów, karmiąc je karaluchami zarażonymi larwami nicieni Spiroptera carcinoma^[a][2][3][4]. Właśnie za tę pracę, „opisaną nieco ekstrawagancko przez Komitet Noblowski jako «największy wkład w medycynę eksperymentalną naszego pokolenia»”^[2], Fibiger otrzymał w 1926 Nagrodę Nobla^[1][2][3].

Chociaż nikt nie kwestionował, że Fibiger wywołał raka, środowisko naukowe nigdy całkowicie nie zaakceptowało twierdzenia, że takie narośla były spowodowane przez nicienie^[2]. Późniejsze badania wykazały, że chociaż nicienie, poprzez podrażnianie tkanek, mogą stymulować komórki rakowe do tworzenia guzów, same nicienie nie są bezpośrednią przyczyną raka, ponieważ nie są rakotwórcze dla zdrowych komórek^[4]. Praca Fibigera miała niewielki wpływ na eksperymentalne badania nad rakiem; niemal powszechnie preferowano prostsze metody karcynogenezy^[2].

Fibiger zmarł 15 miesięcy po ogłoszeniu go laureatem Nagrody Nobla; główną przyczyną jego śmierci był rak jelita grubego^[1].

Uwagi

Przypisy